5 điểm khám phá đảo Nam New Zealand
Hiếm có nơi nào được thiên nhiên hào phóng ban tặng nhiều cảnh quan tươi đẹp như đảo Nam của đất nước New Zealand. Trên khắp hòn đảo rộng 151 ngàn hecta này là bạt ngàn những khu rừng rậm rạp, là mênh mông những hồ nước trong xanh, soi bóng những dãy núi chập chùng, là hàng triệu con sông êm ả, hàng vạn ngọn núi cao chót vót quanh năm phủ đầy tuyết trắng, hàng ngàn vũng vịnh hẹp ăn sâu vào trong các hẻm núi, và vô vàn những kiến trúc được thiên nhiên đẽo gọt từ băng hà.
Christchurch – Greymouth
Từ thuở xa xưa, Greymouth vốn là thương cảng buôn bán ngọc thạch của người Maori. Sau cơn sốt vàng đầu thế kỷ 19, dân số Greymouth tăng nhanh đột ngột và Greymouth trở thành trung tâm thương mại – cũng là thành phố lớn nhất – của duyên hải phía tây đảo Nam. Từ Christchurch, để đến được Greymouth (và ngược lại), bạn sẽ đi trên Tranzalpine – một trong những hành trình bằng tàu hoả tuyệt vời nhất trên thế giới. Trong suốt bốn giờ, con tàu sẽ đưa bạn đi suốt chiều ngang của đảo Nam.
Bạn sẽ đi dọc theo hồ Brunner lớn nhất vùng tây bắc của đảo Nam với diện tích 40 ngàn kilômét vuông, đi qua những con đèo uốn lượn một cách ngoạn mục, những thung lũng nằm gọn trong lòng những dãy núi cao phủ đầy tuyết trắng, qua những con sông, con suối ánh lên màu xanh ngọc dưới mặt trời, xuyên qua những bình nguyên trải dài mênh mông một sắc xanh của đồng cỏ và của rừng rậm nhiệt đới, sắc vàng của hoa kim tước – một loại hoa dại mọc bạt ngàn trên đất nước Kiwi. Đèo Arthur (Arthur Pass) chính là điểm nhấn của chuyến tàu Tranzalpine và là một ấn tượng khó quên cho du khách.
Đến Greymouth, bạn nhớ tranh thủ đến thăm Monteith, nhà máy bia lâu đời nhất ở New Zealand. Bạn sẽ được tận mắt chứng kiến quá trình làm bia ở đây, bắt đầu từ nguồn nguyên liệu thô là những hạt lúa mạch cho đến quá trình rang hạt, tách hạt, lên men, ủ bia, đóng chai. Một điều thú vị nữa là bạn sẽ được nếm tất cả các loại bia do nhà máy sản xuất, từ nặng tới nhẹ, từ cổ điển tới hiện đại.
Và vì Greymouth có địa thế ở cạnh “the mouth of Grey river” nên bạn cũng đừng bỏ qua những khoảnh khắc ngắm hoàng hôn trên cửa sông Grey. Bạn có thể đứng ở bất kỳ vị trí nào trên bờ kè của con sông, cũng có thể đi bộ dọc bờ sông rồi vòng lên cầu Cobden vắt ngang cửa sông để ngắm chính diện cảnh hoàng hôn. Cam đoan với bạn đó sẽ là những khoảnh khắc khó quên nhất trong đời.
Greymouth – Franz Josef
Fran Josef đứng từ trên cao của sông băng nhìn xuống
Từ Greymouth xuôi về hướng nam theo bờ biển phía tây, bạn sẽ đến Ross, một trong những đích đến của “cơn bão vàng” của thế kỷ 19. Khi ghé vào một điểm đào vàng này và mua một tấm vé, bạn sẽ được đưa một thau cát và được chỉ dẫn cách đãi vàng.
Nếu không thu được những hạt bụi vàng óng ánh thì bạn cũng sẽ lọc được vài hạt đá quý xanh biếc, và đương nhiên bạn sẽ được tặng những chiếc lọ nhỏ để mang thành quả của mình về nhà.
Mọi mệt mỏi trong suốt hành trình của bạn sẽ tan biến, khi bạn đến Franz Josef và chuẩn bị cho hành trình leo núi chinh phục sông băng vĩnh cửu (glacier). Các nhà tổ chức tour sẽ trang bị cho bạn đầy đủ, từ quần áo chống ướt đến giày chuyên dụng để trèo lên các mỏm băng tuyết, và cả một khoá huấn luyện ngắn để bạn hạn chế tối thiểu khả năng gặp tai nạn trên đường đi.
Sông băng Franz Josef bắt nguồn từ đỉnh Southern Alps, tràn sâu xuống vùng rừng nhiệt đới rậm rạp và những thảo nguyên bao la của vườn quốc gia Westland. Khởi hành ở độ cao 2.700m, kết thúc ở độ cao 240m trên mực nước biển, và trải dài 12km, Franz Josef chính là con sông băng dốc nhất trên thế giới.
Muốn khám phá nó, bạn phải đi theo nhóm, tốt nhất nên có người hướng dẫn chuyên nghiệp, vì đây thực sự là một cuộc chinh phục đầy thử thách. Những nỗ lực của bạn sẽ được đền bù xứng đáng vì mỗi mét chiều cao bạn vượt qua lại mở ra một khung cảnh khác nhau, trong đó đáng kể nhất là vô số những bức tượng băng mà thiên nhiên đã tỉ mỉ tạc lên trên những tảng núi băng.
Franz Josef – Queenstown
Lòng hồ Matheson in bóng trọn vẹn mọi cảnh vậtĐiểm dừng đầu tiên không thể bỏ qua trên chặng đường này là hồ Matheson – được những chuyên gia chụp ảnh ưu ái gọi là “hồ gương soi”. Ở mọi góc độ, mặt hồ đều trong xanh yên ả, soi bóng dãy Southern Alps sừng sững. Quả đúng như tên gọi, thật khó mà phân biệt cảnh trên bầu trời và dưới mặt nước, cái nào là thật, vì mặt hồ phản chiếu trọn vẹn mọi cảnh vật ở phía trên nó.
Càng tiến gần về Queenstown, cảnh vật càng thay đổi rõ rệt khi du khách đi từ những cánh rừng rậm rạp sang những bình nguyên rộng lớn, xuôi dọc theo những hồ nước trải dài soi bóng những dãy núi cũng trải dài. Vì vậy, đừng bao giờ rời xa chiếc máy ảnh, nhất là khi bạn đi qua hồ Hawea và hồ Wanaka. Cũng trên đường tiến về Queenstown, bạn đừng quên ghé thăm cầu Kawarau, “quê hương” của môn nhảy bungy và cũng là nơi đầu tiên trên thế giới thương mại hoá môn nhảy này.
Queenstown được mệnh danh là kinh đô phiêu lưu của thế giới với rất nhiều những hoạt động mang đầy tính mạo hiểm như cưỡi ngựa, nhảy dù, nhảy bungy, dù lượn, trượt thác, lướt ván, lướt sóng... Nếu bạn chỉ hợp với các hoạt động nhẹ nhàng thì có thể chọn các tour đi xuyên lòng hồ Wakatipu bằng tàu hơi nước Earnslaw, hoặc tham quan vịnh Kingston bằng tàu lửa hơi nước Kingston, hay đơn giản hơn là ngồi bên bờ hồ Wakatipu để ngắm hoàng hôn màu cam thẫm và những cánh chim hải âu bay lượn...
Có một đặc điểm khá lạ là ở Queenstown không hề có đèn đỏ. Dọc theo những con phố, bên cạnh những vạch trắng dành cho người đi bộ là những tấm bảng tròn phản quang màu đỏ. Bất cứ khi nào bạn cũng có thể băng qua đường trên những vạch trắng đó, và xe cộ sẽ đừng lại để nhường đường cho bạn. Đem thắc mắc hỏi một người bản xứ thì được giải thích là vì dân số Queenstown quá ít nên lượng xe cộ lưu thông cũng rất thấp, cho nên việc làm những trụ đèn giao thông là không cần thiết. Hơn nữa người dân ở đây cũng rất có ý thức khi tham gia giao thông, thành ra tuy không có đèn đỏ nhưng rất ít khi nào có tai nạn xảy ra.
Milford Sound
Một góc Milford Sound: những đám mây trôi nhẹ nhàng trên những đỉnh núi. Rất nhiều trong số những đám mây này là hơi nước bốc lên từ những con thác ở lưng chừng núi
Milford Sound, thuộc một phần của vườn quốc gia Fiordland nằm về phía tây nam của đảo Nam (vườn quốc gia lớn nhất New Zealand và lớn thứ năm trên thế giới). “Sound” có nghĩa là eo biển; Milford (đúng ra là “Fiord”) nghĩa là eo biển hình chữ U được cắt ra khi sông băng rút đi vào cuối kỷ băng hà và nước biển tràn vào thay thế. Nói một cách dễ hình dung thì những cái “sound” này giống như những ngón tay của biển.
Milford Sound là “ngón tay” dễ “chạm vào” nhất trong số hàng chục sound thuộc Fiordland, kéo dài 15km từ bờ biển Tasman vào sâu trong đất liền và được bao bọc bởi những vách đá sừng sững cao đến hơn 1.200m.
Trong đó có những vách đá có hình thù kỳ thú như vách đá Elephant cao 1.517m có hình đầu voi, đỉnh Lion cao 1.302m có hình sư tử thu mình. Trên những vách đá, ngọn núi là những thảm thực vật xanh tốt và những dải thác nước trắng xoá. Dưới cái nắng rực rỡ của mùa hè, hơi nước bốc lên từ những con thác tạo thành những màn sương huyền ảo và những đám mây nhẹ như khói. Còn dưới nước và trên những mỏm đá là những bầy hải cẩu đang phơi nắng và cá heo đang đùa giỡn.
Do có những vách núi cao sừng sững bao bọc, Milford Sound là nơi tránh bão cực tốt cho tàu bè. Ngay cả khi ngoài khơi của biển Tasman có bão, bên trong “sound” vẫn êm ả. Đó là lý do Milford Sound đẹp trong mọi hoàn cảnh thời tiết, bất kể là nắng hay mưa. Không gian ở đây rất tĩnh lặng, không khí mát lạnh và trong lành.
Mà thật ra thì không cần phải đến tận Milford Sound bạn mới tận hưởng được cảnh thiên nhiên tươi đẹp, phong cảnh trên đường đi cũng đẹp không kém. Trên con đường từ Queenstown đến Milford Sound, một bên là hồ Wakatipu còn một bên là dãy núi Remarkable. Wakatipu có nghĩa là “lòng chảo nơi con quái vật khổng lồ ngủ”, có hiện tượng thuỷ triều giả: cứ năm phút một lần, mực nước hồ dâng lên và hạ xuống khoảng 12cm.
Wakatipu được kẹp giữa hai dãy núi, còn đường xe chạy thì xẻ một phần chân dãy Remarkable, dãy núi đổi màu dưới ánh sáng mặt trời. Chính vì được len lỏi trong dãy Remarkable nên bạn sẽ được đi dưới những ngọn núi cao sừng sững và bạc trắng màu thời gian. Điều thú vị trên những vách núi này có hàng ngàn những dòng suối nhỏ chảy dài từ đỉnh núi xuống tới chân núi, nước suối chủ yếu là do băng tuyết từ trên đỉnh núi tan ra. Bạn cũng sẽ đi qua những con suối vắt ngang mặt đường, nước suối mát lạnh và trong vắt với độ tinh khiết lên đến 99,8%.
Queenstown – Dunedine
Toàn cảnh lâu đài Larnach
Dunedine có nghĩa là “Edinburg của miền Nam”, được những người di dân Scotland đầu tiên xây dựng để tưởng nhớ về cố hương của họ. Thoạt nhìn, Dunedine có nét giống Đà Lạt của Việt Nam với rất nhiều những con dốc cao cùng những ngôi nhà xinh xắn nằm lọt thỏm giữa những khu vườn đầy cây xanh và hoa cỏ.
Thế nhưng khi nhìn kỹ, Dunedine có những nét rất riêng, chính là những công trình kiến trúc rất khác biệt và mang đậm chất Scotland. Như nhà ga Dunedine với những khối nhà đồ sộ và vuông vức được trang trí cầu kỳ, là một trong những toà nhà được chụp ảnh nhiều nhất ở đất nước Kiwi. Hoặc lâu đài Larnach, là toà lâu đài duy nhất ở New Zealand, được khởi công xây dựng từ năm 1871. Phần khung của toà lâu đài được 200 người thợ xây dựng trong suốt ba năm ròng, còn phần nội thất được hoàn thành trong 12 năm tiếp theo với những vật liệu tinh tuý nhất được mang về từ khắp nơi trên thế giới.
Với một vị thế tuyệt đẹp, là một sườn đồi thoai thoải bên bờ vịnh Otago, nên chỉ cần đứng trên đỉnh tháp của toà lâu đài là bạn có thể ngắm được bán đảo Otago từ trên cao và những khu vườn xanh tươi ở xung quanh. Lâu đài Larnach cũng là nơi chứng kiến những câu chuyện đầy tính bi kịch của nam tước Larnach tài năng, giàu có và cũng rất đa tình.
Đến Dunedine, bạn nhất định phải đến Baldwin để thử trèo lên con đường được ghi vào sách kỷ lục là con đường dốc nhất trên thế giới (với chiều dài 161,2m và góc nghiêng 38 độ). Bạn có thể không tin, nhưng sự thực là nếu đứng trên đỉnh của con đường này và để một lá bài xuống mặt đường (bằng xi măng), lá bài không nằm yên mà sẽ trượt xuống dốc.
Ngoài ra, cũng đừng bỏ qua cơ hội đến thăm Cadbury, thương hiệu đã biến Dunedine thành “kinh đô của chocolate”, để được chứng kiến quy trình làm chocolate và nếm thử những sản phẩm chocolate mới nhất. Nếu còn thời gian, hãy đến bán đảo Otago để được chiêm ngưỡng chim cánh cụt mắt vàng – một trong những loài chim cánh cụt quý hiếm nhất trên thế giới, cùng những loại động vật hoang dã quý hiếm khác như hải cẩu lông thú, chim hải âu khổng lồ.
Tùy theo quỹ thời gian của mình mà bạn có thể đăng ký tour nửa ngày hay trọn ngày. Các nhà tổ chức tour sẽ trang bị cho bạn đầy đủ, từ quần áo chống ướt đến giày chuyên dụng để trèo lên các mỏm băng tuyết và cả một khoá huấn luyện ngắn để bạn hạn chế tối thiểu khả năng gặp tai nạn trên đường đi. Nếu bạn chỉ có đúng một tuần lễ trên xứ sở Kiwi, hãy mạnh dạn dùng hết khoảng thời gian đó để khám phá đảo Nam. Nếu có đủ tự tin để cầm lái, bạn có thể thuê xe hơi tại sân bay. Còn không, bạn có thể đi cùng open tour của Magic Bus với hành trình 7 ngày có tên gọi Tranzalpine Experience.
(Theo THIÊN THIÊN - Sài Gòn Tiếp Thị - http://dulich.tuoitre.com.vn/tianyon/Index.aspx?ArticleID=267458&ChannelID=384)
Friday, January 2, 2009
Du lịch Đông Bắc Hoa Kỳ
Du lịch Đông Bắc Hoa Kỳ(Maryland, Virginia, Washington DC., Delaware, Pennsylvania, New Jersey, New York, Rhode Island, Connecticut, Massachussetts)
Ði công tác qua miền Ðông Bắc Hoa Kỳ khá nhiều lần nhưng chưa bao giờ được đi chơi nên nhân dịp đi đám cưới một người bà con, tôi quyết định lái xe đi du lịch một số tiểu bang vùng này. Đáp máy bay từ LAX qua tới phi trường Baltimore, Maryland giữa trưa hè mới thấy nóng bức không thua gì VN; thậm chí oi nồng, khô rít rất khó chịu. Vừa tắm xong là mồ hôi ướt đẫm ngay... Không hiểu tại sao nơi này gần sông & biển mà không thấy chút gió biển nào cho mát hơn 1 chút?
Maryland là một tiểu bang nằm về phía nam của vùng Đông Bắc Hoa Kỳ, trên bờ biển phía đông của Hoa Kỳ,ven Đại Tây Dương. Phía bắc Maryland giáp Pennsylvania; phía tây giáp West Virginia; phía bắc và phía đông là Delaware và Đại Tây Dương; về phía nam (bên kia sông Potomac) là Virginia và West Virginia, và phần giữa của đường biên giới này bị cắt ở phía Maryland bởi Washington, D.C. (thủ đô của Hoa Kỳ) - vùng này nguyên là của Maryland nên có thể nói Maryland bao trùm thủ đô như vùng ngoại ô. Vịnh Chesapeake Bay gần như cắt đôi tiểu bang này và những quận phía đông của vịnh được biết đến với cái tên chung là Eastern Shore. Maryland là một trong 7 tiểu bang đầu tiên được Hiến Pháp Hoa Kỳ công nhận và cũng là một tiểu bang nằm trên đường biên giới phân chia Nam - Bắc Hoa Kỳ nhưng trong thực tế, phần lớn Maryland (vùng trung tâm/ Central, vùng phía đông, phía nam và phía tây) vẫn được coi là thuộc miền Nam; trong khi vùng Baltimore và vành đai Washington Beltway được coi là miền Bắc Hoa Kỳ với rất nhiều cơ quan liên bang. Theo thống kê mới nhất (8-2007) của US Census Bureau, Maryland là tiểu bang giàu nhất Hoa Kỳ với thu nhập bình quân đầu người là $65,144, vượt qua New Jersey nhưng đi đâu cũng gặp Mỹ đen và dân Nam Hàn là đông nhất và làm ăn khá nhất trong cộng đồng Á châu ở đây nhưng cũng khó ưa nhất chứ không "dễ thương" như trong các phim Hàn mà dân VN mê mệt.
Maryland vẫn được coi là một trung tâm y-sinh học của Hoa Kỳ, với trên 350 trung tâm nghiên cứu y-sinh học, nổi tiếng nhất Hoa Kỳ là hệ thống đại học của Maryland như Johns Hopkins University, Howard Hughes Medical Institute, the Food and Drug Administration (FDA), National Institutes of Health (NIH). Đại học Maryland là đại học nổi tiếng nhất ở tiểu bang này.Phần lớn dân cư tập trung ở các thành phố lớn (Annapolis- thủ đô của Maryland, Baltimore, Columbia/ Howard County, Hagerstown/ Washington County, Rockville và Gaithersburg/ Montgomery County …) dọc theo sông Severn hay vịnh Chesapeake, dọc theo bờ biển phía đông (Salisbury và Ocean City), Lexington Park và Cumberland ở phía tây Maryland, và vùng phụ cận quanh Washington, D.C. - thủ đô của Hoa Kỳ. Đợi chiều xuống xem Maryland có mát dịu hơn không mà vẫn thấy oi bức nên đành ra xe xuống phố coi Baltimore có gì lạ hay không vì ông bác của tôi chạy qua đây từ 1975, hiện làm đại tá quân y Mỹ cứ khen rối rít thành phố này mà tôi vừa đến thì coi bộ không ưa khí hậu nơi đây rồi.
Baltimore có từ năm 1729, trở thành Baltimore County với vỏn vẹn 200 nóc nhà (năm 1768) và chính thức trở thành một thành phố lớn thứ 3 Hoa Kỳ (hiện đứng hạng 13) với bến cảng quan trọng trên bờ biển phía đông của Hoa Kỳ (nay là khu Fells Point, Little Italy và Mount Vernon Place) vào năm 1796. Tên Baltimore được đặt cho thành phố này để vinh danh Lords Baltimore - một người thuộc một gia đình đã lập ra Maryland. Nếu như khu Federal Hill đánh dấu sự ra đời của Hiến Pháp (Constitution) Hoa Kỳ thì những khẩu đại bác (cannon) trên đồi này chĩa xuống vùng Inner Harbor nhắc nhở thời Nội Chiến (Civil War). Vào những năm 1970s, sau khi James Rouse chỉnh trang Baltimore, hàng triệu du khách đã đến khu Inner Harbor này để leo lên tòa nhà "World Observation Level and Museum" cao 27 tầng trong khu World Trade Center, hay chui vào bên trong chiếc tàu ngầm Torsk (có mặt từ Thế Chiến II, nay trở thành một phần của National Aquarium) để xem cá mập, dolphins, rùa biển và nhiều loại động vật biển khác như có lẽ thua xa Aquarium ở Long Beach, Seattle... Bên kia bến cảng, Maryland Science Center và Columbus Center trưng bày những thành tựu và nghiên cứu khoa học - kỹ thuật hàng hải. Du khách có thể mua vé lên xem tàu buồm "Pride of Baltimore II" (dài 160 foot - niềm kiêu hãnh của Baltimore trong trận chiến năm 1812 với hải quân Anh) neo ngay tại đây. Gần đó là Port Discovery - khu giải trí của trẻ em cao 3 tầng. Từ Harborplace, tôi mua vé đi 1 vòng coi có gì hay không, ít ra cũng có chút gió thì đỡ khổ nhưng hoá ra chỉ thấy nóng muốn điên lên được. Tàu đưa đi quanh vịnh, đến Ft. McHenry National Monument rồi chui qua 2 cây cầu Ft McHenry(xa lộ 95) và cầu Harbor Tunnel(xa lộ 895), ngang qua Dundark Marine Terminal sau đó vòng lại khu vịnh Curtis; ai muốn xuống dạo chơi khu phố cổ thì xuống; nếu không thì ngồi lại trên tàu quay đầu về bến Harborplace. Vô ăn kem, dạo quanh chụp hình dưới cái nóng chói chang, oi bức nên tôi hết hứng thú. Lái xe theo xa lộ 95 lên Springfield kiếm phở Hồng Anh, Vinh Châu... không ra nên chui vô nhà hàng Tung Hai ăn cơm Tàu; không dè vừa dở, vừa mắc, kêu cua rang muối mà chỉ có 2 con ghẹ nhỏ xíu ! Baltimore nổi tiếng là trung tâm văn hoá- nghệ thuật của Mỹ, như về nhạc thì có Peabody Conservatory of Music, Baltimore Symphony Orchestra, Baltimore Opera..., hội hoạ thì có Peale Museum do họa sĩ Rembrandt Peale lập ra năm 1814, hay Walters Art Gallery với Egyptian mummies và những bộ đồ kỵ mã, xem tranh Picasso & Cezanne cùng các tác phẩm giá trị từ Á-Phi-Úc thì đến Baltimore Museum of Art, vô American Visionary Art Museum xem tranh của các họa sĩ trường phái "visionary" hay "untrained".... Baltimore còn có căn nhà của thi sĩ Edgar Allan Poe(chết năm 1849, chôn ở Westminster Cemetery với tượng đài do học trò của ông xây từ năm 1875). Từ Union Square, nhà báo nổi danh từ thế kỷ 19, H.L. Mencken, bạn của Theodore Roosevelt và Harry S. Truman đã nói nhiều câu bất hủ mà chính trị gia và báo chí Mỹ còn lưu truyền. Thể thao Baltimore thì có Oriole Park ở Camden Yards là sân nhà của đội Baltimore Orioles. Gần đó là nơi sinh ra cầu thủ baseball nổi danh George Herman "Babe" Ruth. Đội bóng Baltimore Ravens cũng chơi ở PSINet Stadium và vòng đua Pimlico Race Course từng là nơi tổ chức giải Triple Crown. Fort McHenry National Shrine & Monument Hall là 1 "địa danh lịch sử"(nằm gần sân PSI Net của đội NFL's Baltimore Ravens) gắn liền với anh hùng Francis Scott Key, một luật sư trẻ và cũng là người viết ra quốc ca của Mỹ lúc ông bị Anh giam giữ trên chiến hạm của Anh: "The Star-Spangled Banner."
Sáng hôm sau, lái xe lên Montgomery county để kiếm người bạn nhưng vợ chồng nó đi làm nên đành dạo chơi Montgomery County cho biết. Lập ra từ năm 1776 bởi người Anh, Tô Cách Lan, Ái Nhĩ Lan và lấy tên của danh tướng Richard Montgomery, một anh hùng trong cuộc chiến giành độc lập. Người VN ở đây không nhiều nhưng hiền hoà; vậy mà vài năm trước đây đã xảy ra 1 vụ án mạng ở đây. Lái qua Rockville, thành phố lớn thứ 4 và có từ năm 1777 chỉ nghe giới thiệu về Beall-Dawson House & Stonestreet Medical Museum(có từ thế kỷ 18,19), hay B&O Railroad Station xây theo kiểu Victorian. Vì gần sát Washington, D.C., Montgomery County có nhiều cơ quan chính phủ trung ương; như National Institute of Standards and Technology, National Institutes of Health, National Oceanic and Atmospheric Administration. Ở Bethesda có National Library of Medicine, thư viện y khoa lớn nhất TG có trên 150 năm. Montgomery County còn có Audubon Naturalist Society, có thác Great Falls trên dòng sông Potomac trong khu C&O Canal National Historic Park mà du khách có thể lên phà của White's Ferry để dạo chơi trên sông này. Ghé qua Glen Echo của Clara Barton(người sáng lập ra American Red Cross năm 1881), vô National Capital Trolley Museum ở Wheaton xem lịch sử xe điện của Mỹ. Thằng bạn học cũ của tôi rủ đi coi mấy kiểu nhà mới xây thì nó chợt đổi ý khi đưa tôi đi coi Smithsonian Institution là cái mà nó muốn đưa tôi đi coi nhất ở vùng thủ đô này. Khổ nỗi hôm ấy là ngày lễ nên đóng cửa và cũng phải đăng ký trước. Nhờ nó, tôi có được thông tin về Smithsonian Institution Architectural History and Historic Preservation(địa chỉ để mua vé trước: PO Box 37012, MRC 511 Suite 5001600 Maryland Avenue, SWWashington, DC 20013-7012; Director: parks@si.edu (202).633.6567
Historic Preservation: ballaam@si.edu (202).633.6535
Architectural Historian Emeritus: fieldcy@si.edu (202).633.6539). Phen này đi NY nhất định sẽ tìm tới coi sao.
Sáng hôm sau lái xe theo xa lộ 95 về thủ đô coi nước Mỹ chào mừng July-4th. và dạo chơi những điểm nổi tiếng nhất của Washington D.C. Ghé qua Silver Spring đón người bạn, ăn sáng cho chắc bụng rồi mới vô DC. Con đường Pennsylvania Ave. trước toà Bạch Ốc đã bị cấm xe lưu thông nhưng ngay trước công viên LaFayette thì rất nhiều người biểu tình phản chiến và chống TT Bush tụ tập ở đây, có đoàn biểu tình diễn hành từ trường đại học George Washington đến White House rồi qua Quốc Hội(US Capitol) có xe cảnh sát và an ninh đi kèm. Tôi đến chụp hình trước tượng LaFayette mà nghe một ông thao thao diễn thuyết về những sai lầm của TT Bush trước một nhóm phụ nữ có con chết trận ở Iraq, gần đó là nhóm chống di dân lậu. Chụp hình trước White House xong thì qua Bộ Tài Chánh rồi ngược lại bên kia là Văn phòng hành chánh cũ của Bạch Ốc. Bên kia đường 17, khá nhiều xe bán áo thun có in hình DC.
Theo đường 17 ra phiá sau khu sân cỏ Ellipse thì đến đường Constitution với nhiều máy bay, trực thăng đậu chờ diễn hành, trong khi bà con xếp hàng chờ an ninh kiểm soát để đi vô khu Washington Monument- cây bút chì vĩ đại, hay qua khu National WW II Memorial - hồ nước(Reflecting pool) - Lincoln Memorial và 2 khu tưởng niệm chiến tranh VN & Cao Ly ở 2 bên, trong khu West Potomac Park này. Dân chúng đứng, ngồi, nằm la liệt khắp nơi để vừa hóng mát, vừa chờ coi đốt pháo bông; trong khi du khách kéo vô chụp hình, quay phim... Nếu như cây bút chì vĩ đại trong khu Washington Monument vươn cao lên trên bãi cỏ giữa bầu trời thủ đô thì khu National WW II Memorial có hồ nước phun khiến trẻ nhỏ ưa thích nô đùa giữa trời nóng bức và 1 khu Plaza ghi lại tội ác của phát xít trong thế chiến thứ 2; trong đó có tội diệt chủng với dân Do Thái trên bức tường hình bán nguyệt. Hồ nước rộng lớn(Reflecting pool) ngăn cách giữa Lincoln Memorial và khu WW 2 Memorial với bãi cỏ xanh của công viên West Potomac Park là nơi thiên hạ tụ tập chào đón July 4th. thật vui giữa mùa hè oi bức. Nhiều cô gái Mỹ mặc tank top tắm nắng tỉnh bơ...
Tượng ông Lincoln trắng toác ngồi giữa Memorial ngó ra hồ nước + khu tưởng niệm chiến tranh TG thứ 2. Ở 2 bên Lincoln Memorial là 2 đài tưởng niệm chiến tranh VN trong khu vườn Hiến Pháp(Constitution Gardens) gần National Mall & đài tưởng niệm chiến tranh Cao Ly trong khu vườn West Potomac Park. Phiá đài tưởng niệm chiến tranh VN có đông người đến viếng hơn đài tưởng niệm chiến tranh Cao Ly; cảm động nhất là có người cựu quân nhân lặng lẽ sờ ngón tay lên hàng chữ khắc tên người bạn đã tử trận mà nước mắt anh ta ràn rụa... cho dù cuộc chiến đã kết thúc hơn 32 năm. Thực ra đài tưởng niệm chiến tranh VN chỉ là một bức tường có hình chữ V có khắc tên những binh sĩ HK tử trận trong chiến tranh VN do Maya Lin - 1 KTS Mỹ gốc Hoa thiết kế trong 1 cuộc thi. Đặc biệt có thêm 1 tấm plaque mới gắn vào năm 2004 để vinh danh những người chết sau khi kết thúc chiến tranh do hậu quả từ cuộc chiến được Bộ Quốc Phòng công nhận. Gần đó có bức tượng 3 người lính(trắng-đen-Hispanic), tượng 2 người nữ quân nhân đang cấp cứu đồng đội trong khu Vietnam Women's memorial. Băng qua Independence Ave. là gặp Tidal Basin( nơi này trồng những cây anh đào Nhật ven bờ hồ thường nở hoa vào tháng 4 hàng năm khi mùa xuân về) và Jefferson Memorial, ngay cạnh 2 cây cầu: George Mason & Rochambeau Memorial (xa lộ 95)và Arland D Williams Memorial(xa lộ 395 & 1). Bên kia cầu là khu East Potomac Park. Cuối xa lộ 395 là US Capitol(Quốc Hội Mỹ) trên Capitol Hill. Ngược lại, đi vòng vèo theo xa lộ 395 một đoạn sẽ thấy khu Pentagon và nghĩa trang quốc gia Arlington ở bên mặt và khu Fashion Centre bên trái là đã vô Virginia. Ghé vô nghĩa trang quốc gia Arlington mới thấy tượng đài Iwo Jima, Amphitheater và mộ chiến sĩ vô danh rất đẹp. Tự dưng tôi ao ước VN sẽ có 1 nghĩa trang quốc gia thật đẹp dành cho tất cả những người đã cống hiến và hy sinh cho VN. Arlington có trường đại học tư nổi tiếng George Mason. Tới ngã 3 Lynbrook-Springfield(3 xa lộ:95, 395, 495 gặp nhau) có Springfield Mall và khá nhiều gia đình VN sống quanh đây; nhất là các cựu công chức, sĩ quan cao cấp VNCH. Nếu theo xa lộ 66 qua tới xa lộ 236 là gặp khu Fairfax & Trung Tâm Thương Mãi Eden, Falls Church, VA. CĐVN ở Virginia thường kéo nhau đến khu thương xá Eden tại Seven Corners(6795 Saigon Blvd. - Wilson Blvd.), để ăn phở, bún bò Huế, cơm tấm, uống café, mua thẻ phone, phim Tàu phim VN... hay cắt - nhuộm - uốn - sấy gì cũng có. Nói chung, chỉ trong khu Eden này thôi đã có tất cả cho người VN. Lớn hơn khu Tăng Frères bên Paris một chút và rất tiện lợi cho mọi người. Vào dịp Tết & Tưởng Niệm 30 Tháng 4, tại kỳ đài trong khuôn viên Trung Tâm Thương Mãi Eden, Cộng Đồng Việt Nam vùng Washington DC, Maryland & Virginia có tổ chức Lễ Thượng Kỳ đầu năm và chương trình văn nghệ. Vô Eden uống café là sẽ biết thêm về Virginia; nhất là người VN tại Virginia và thủ đô. Bà con khoái kể về bà Khúc Minh Thơ, Dương Nguyệt Ánh, Lữ Anh Thư, bà Jackie Bông Wright, về bà Hồng Lê Webb có chồng là thượng nghị sĩ Mỹ James Webb, về tướng Ngô Quang Trưởng,Cao Văn Viên, và hàng loạt tướng tá, công chức cao cấp khác... Kiếm chổ đậu xe ở đây rất khó nên thà đi bộ xa một chút mà chắc ăn hơn. Chủ shopping Mỹ tha hồ làm giàu nhờ dân Mít ở đây. Nếu theo George Washington Pkwy dọc theo bờ sông Potomac, qua phi trường Reagan sẽ đến khu Old Town Alexandria. Bên kia sông là Maryland. Arlington có rất nhiều cơ quan liên bang. Cách nay 4 năm, tôi có ghé qua National Highway Institute ngay trên đường Fairfax Dr. sau khi lên Office of Bridge Technology ở đường số 7 trên DC.với vài ông bạn VN làm việc ở đó.
Sau 1 ngày lang thang quanh thủ đô rồi 1 ngày ghé thăm bạn bè ở Virginia, tôi thu xếp du hành lên New York, qua Delaware, Wisconsin, Pennsylvania,New Jersey và sẽ đến NY vào chiều mai. Các tiểu bang này nằm gần nhau nên chỉ đi một chút là qua tiểu bang khác. Từ thủ đô(DC) lên New York cũng không xa, gần hơn là đi từ Los Angeles đi San Jose nên cứ tà tà đi chơi, thích chổ nào thì ghé, không thích thì đi tiếp, y như "trại bay" ngày xưa mà thôi.
Từ Baltimore, tôi lái một lèo theo xa lộ 95 qua xa lộ 2 lên trường đại học Delaware ở Newark - nơi ba tôi từng du học ở đây cách nay gần 50 năm. So với hình chụp từ năm 1961, tôi chẳng thấy thay đổi gì nhiều. Có lẽ vì DE là tiểu bang nhỏ như 1 tỉnh lẻ miệt vườn. Bởi vậy, tôi chụp hình xong thì lái tiếp lên Wilmington- thành phố lớn nhất của Delaware nhưng cũng chẳng hơn gì Newark khi nó sống nhờ vào credit card và các hãng bảo hiểm y tế(BlueShield, Blue Cross) với một trung tâm tài chánh lớn. Qua ngã 3 của xa lộ 95 & 495 là gặp biên giới của Penn. khi tôi ghé vô Carpenter đổ xăng, uống nước... Bên kia Delaware Bay là New Jersey.
Qua phi trường và khu bến cảng là vô thành phố Philadelphia. Nơi đây từng là thủ đô của nước Mỹ (1682)nhưng bây giờ nó chỉ là 1 thành phố kỹ nghệ già nua mà chính quyền đang cố gắng "giải phẫu thẩm mỹ" cho nó trẻ hơn, hấp dẫn hơn. Theo thống kê năm 2006, với gần 1.5 triệu dân, Philadelphia cũng là thành phố đông dân hàng thứ sáu của Hoa Kỳ. Philadelphia cũng là thủ phủ của quận Philadelphia và thường được mệnh danh là “Thành Phố của Tình Huynh Ðệ” (The City of Brotherly Love). Philadelphia cùng với hai thành phố Camden và Wilmington kế cận tạo nên một khu đô thị lớn hàng thứ năm của Mỹ, với số dân 5.8 triệu. Ðược coi là một trong những thành phố trung tâm thương mại, văn hóa và giáo dục của Hoa Kỳ, Philadelphia sở hữu rất nhiều công trình và di tích liên quan đến lịch sử lập quốc của quốc gia này, mà đáng kể nhất là công viên Independence National Historical Park, nằm ngay trung tâm thành phố và cũng là nơi thu hút nhiều khách du lịch nhất của tiểu bang Pennsylvania. Tòa Nhà Ðộc Lập Hoa Kỳ (Independence Hall) nằm trên đường Chesnut, giữa đường số 5 và số 6, là nơi thu hút nhiều người đến Philadelphia nhất. Tòa nhà được xây bằng gạch đỏ, kiểu dáng Georgia và do hai kiến trúc sư Edmund Woolley và Andrew Hamilton thiết kế. Tòa nhà được khởi công xây dựng năm 1732 và được hoàn tất năm 1753. Ðây là nơi mà bản Tuyên Ngôn Ðộc Lập Hoa Kỳ được đại biểu 13 tiểu bang thuộc địa Hoa Kỳ bàn cãi, chấp thuận và ký thành văn kiện chính thức. Tòa nhà này cũng là nơi Quốc Hội khóa thứ nhì của Hoa Kỳ nhóm họp để đưa ra bản tuyên ngôn độc lập nêu trên. Ban đầu, tòa nhà này được gọi là Pennsylvania State House của tiểu bang Pennsylvania, lúc đó gọi là tỉnh Pennsylvania (Province of Pennsylvania). Ngoài tòa nhà chính, còn có hai tòa nhà phụ, nhỏ hơn, kế cạnh. Tòa nhà phía Ðông lúc đó là Tòa Thị Chính Cũ (Old City Hall), còn tòa nhà phía Tây là Tòa Nhà Quốc Hội (Congress Hall). Nằm gần Tòa Nhà Ðộc Lập Hoa Kỳ, trong một khu tên Liberty Bell Center, Chuông Tự Do (còn được gọi là Chuông Một Trăm Năm - Centennial Bell) được đúc xong năm 1876, nhân dịp kỷ niệm 100 năm bản Tuyên Ngôn Ðộc Lập Hoa Kỳ. Hiện nay, Chuông Tự Do có một vết nứt dài chừng 5 cm, vẫn còn được treo tại khu vực nêu trên để du khách đến xem. Năm 1976, nhân kỷ niệm 200 Hoa Kỳ độc lập, Nữ Hoàng Elizabeth Ðệ Nhị của Anh đến thăm Philadelphia và tặng một cái chuông khác, giống y như Chuông Tự Do, gọi là Bicentennial Bell. Cái chuông này cũng được đúc từ xưởng đúc đã đúc Chuông Tự Do. Hiện nay, Bicentennial Bell được treo trong một tháp chuông trên đường số 3, cũng gần Tòa Nhà Ðộc Lập.
Từ xa lộ 95 rẻ qua trái của xa lộ 30/676 (rẻ phải là qua cầu Benjamin Franklin đi đảo Camden), quẹo trái vô đường số 5 & 6 là gặp khu Old Capitol Building gồm Franklin Square, National Constitution Center, với cái chuông Liberty Bell lịch sử trong 1 building mới xây và bên kia là Independence Hall - nơi ra đời của bản Tuyên ngôn Độc Lập nổi tiếng của Mỹ. Nhớ chụp hình với cái mặt của bạn(thay vì Benjamin Franklin) trên tờ giấy bạc USD. Bên kia đường Chesnut là Congress Hall rồi băng qua Walnut là Washington Square. Khu di tích lịch sử thành lập Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ chỉ có vậy thôi. Đi thẳng đường Market sẽ gặp Drexel University, quẹo trái là khu đại học Penn. State trên đường Walnut, gần xa lộ 76. Nhiều sinh viên VN học Y-Nha - Dược ngay tại các trường đại học tư (đa số là thuộc Công Giáo hay Tin Lành) ở đây trước khi kéo về California hay Texas; chính họ đã làm cho CĐVN ở đây trẻ trung hơn, sôi động hơn và cứ thế, mỗi năm lại có một lớp trí thức trẻ mới đến và đi. Tôi muốn đi xem ngôi nhà Fallingwater - một tác phẩm nổi tiếng của Frank Lloyd Wright nằm ở phiá tây Pennsylvania, hay Duncan House ở Polymath Park xây năm 1957, với 125-acre bảo tồn thiên nhiên trong Laurel Highlands nằm ở phiá nam, cách đây chỉ 17 miles nhưng các bà phản đối nên đành lên đường đi tiếp về New York.
Ăn trưa xong, tôi trở lại xa lộ 95 bắc qua 276 để đi tiếp vô New Jersey Turnpike sau đó lại đổi thành xa lộ 95(rắc rối hơn xa lộ California nhiều!). Có lẽ "ấn tượng" nhất về New Jersey là những traffic sign để vô Exit rất là ...cà chớn, y như Canada, lạng quạng là ...đi luôn; phải đi cả mấy miles nữa mới thấy exit kế tiếp. Thấy còn sớm, tôi ghé vô Princeton University. Từ xa lộ 95 rẻ qua Franklin(33) chuyển thành Stockton/Hightstown St. rồi đi theo đường này lên tới tận cùng là gặp(5 Palmer Sq W & Nassau Hall, ngay góc đường Nassau và Washington Rd., Princeton, NJ - (609) 258-3000) ở New Jersey để coi trường đại học tư nổi tiếng này ra sao. Tôi có một thằng bạn thân (N. T. Đạo) đang sống ở New Jersey nhưng không có địa chỉ & số phone nên đành chịu mà đi tiếp lên New York - tiểu bang nổi tiếng nhất của miền Đông Bắc Hoa Kỳ.
Năm 1999, tôi đã lái xe từ New York City đi Niagara Falls mà cứ đinh ninh là gần và cứ nghĩ tiểu bang này nhỏ xíu. Ai dè, lái trên 400 miles, từ xa lộ I-80, 81 tới Syracuse thì ...chịu thua, phải ghé vô Auburn ăn uống, tắm rửa, ngủ 1 đêm trong 1 motel hôi thuốc lá nồng nặc. Sáng hôm sau, ghé qua Rochester, Buffalo, xếp hàng qua biên giới Mỹ - Canada mà thấm thiá cái dốt của mình về Tiểu bang New York. Tiểu bang Nữu Ước (State of New York, thường được gọi là New York State (khác với NY steak), là một tiểu bang nằm về phía đông bắc của Hoa Kỳ. Tiểu bang New York giáp với các bang khác là của Hoa Kỳ là Vermont, Massachusetts, Connecticut về phía đông, giáp với hai bang New Jersey, Pennsylvania về phía nam, đồng thời giáp với hai tỉnh của Canada là Quebec và Ontario về phía bắc. Tiểu bang New York là tiểu bang có dân số đông thứ ba tại Hoa Kỳ. Thành phố New York là thành phố lớn nhất tiểu bang đông thời cũng là thành phố lớn nhất nước Mỹ. Thành phố này được biết đến như cửa ngõ cho dòng người nhập cư vào nước Mỹ trong lịch sử và ngày nay phát triển thành một trung tâm thương mại, tài chính, văn hóa lớn của thế giới. Tuy nhiên thủ phủ của tiểu bang New York lại nằm ở thành phố Albany.Những cư dân đầu tiên sinh sống tại tiểu bang New York ngày nay là những bộ tộc thổ dân da đỏ như Algonquian, Iroquois và Lanape, trước khi người Pháp và Hà Lan khám phá ra vùng đất này vào đầu thế kỉ 17. Năm 1609, Henry Hudson là người đầu tiên tuyên bố chủ quyền khu vực này thuộc về Công sự Cam (Fort Orange) của người Hà Lan. Tuy nhiên người Anh đã thôn tính vùng đất này vào năm 1664. Khi cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ nổ ra, tiểu bang New York trở thành một chiến trường ác liệt. Tiểu bang phê chuẩn Hiến pháp Hoa Kỳ vào năm 1788 và trở thành tiểu bang thứ 11 nằm trong Hợp chủng quốc Hoa Kỳ trong cùng năm đó. Hiến pháp riêng của tiểu bang được ban hành năm 1777. Ðây là nơi sinh của các Tổng thống Theodore Roosevelt (tại thành phố New York), Franklin Delano Roosevelt (tại Hyde Park), Martin Van Buren (tại Kinderhook), Millard Fillmore (tại Cayuga County).
Thành phố New York là thành phố nằm ở phía đông nam tiểu bang New York, đồng thời là thành phố lớn nhất và đông dân nhất Hoa Kỳ. New York là một trung tâm kinh tế, tài chính, văn hóa lớn của thế giới. Đây còn là nơi đặt trụ sở của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
New York: Băng qua NJ, tôi vào đến NYC bằng ngã xa lộ 1 qua Holland Tunnel thay vì 278 hay 78 như lần trước. Rẻ phải qua West St. để coi Ground Zero( tòa nhà Twin Towers/WTC cũ) đang xây tới đâu rồi đến Robert F. Wagner Park và Battery Park với Clinton Monument, nhìn qua đảo Liberty nơi có tượng Nữ Thần Tự Do và xa xa là Liberty State Park. Chúng tôi mua vé cho chuyến phà qua coi tượng vào sáng mai rồi mới đi Broadway qua khu NY Stock Exchange ngay góc Wall St. và đi qua City Hall trước khi lái xe qua chiếc cầu Brooklyn vòng qua cầu Manhattan- 2 cây cầu nổi tiếng của NY coi cho biết rồi mới chịu đến Chinatown ăn cơm. Kiếm chổ đậu xe và trả tiền parking ở khu này rất là ...nhức đầu, chỉ có du khách mới khùng chứ dân NY chỉ đi xe bus hay xe điện/ metro. Mệt rồi mà ăn 1 bữa cơm VN với canh chua cá cũng dở tệ, mua thịt quay cũng không ngon như LA, trái cây cũng mắc... Lúc này mới thấy Cali sướng và ngon hơn NY nhiều. Dạo phố Tàu NY cũng không vui như LA hay SF, quá hỗn độn và mắc mỏ. Đi chơi cho biết chứ hổng ham ở đây! Lái xe theo Broadway qua khu Manhattan và Central Park rồi qua khu Harlem, quẹo phải qua đường 155 tới Grand Concourse và đường 161 để biết khu Bronx. Leo lên xa lộ 87 và 278 để qua khu Queens với đảo Randalls, đảo Wards, theo đường 21 ra đảo Franklin D. Roosevelt, vòng lại khu Long Island city để kiếm nhà ông bạn già của tôi xin ngủ trọ qua đêm. Cũng may, vợ con gia chủ rủ nhau về VN nên nhà trống, mặc tình cho chúng tôi thoải mái ăn ngủ, tắm rửa rồi lăn ra ngủ khò... sau 1 ngày dài lái xe mệt mỏi. Sáng thức dậy, ông bạn tình nguyện chở chúng tôi ra bến phà Manhattan Harbor Cruise qua đảo coi bà đầm đốt đuốc tìm tự do. Sau vụ 9-11, an ninh xiết lại nên hổng vui như xưa nữa, giá vé cũng mắc, người đi coi cũng ít hơn. Đến Grand Central rồi thì mua vé metro, take R train downtown, get off ở South Ferry, hay ở Bowling Green sẽ gần hơn. Ở NYC chỉ cần nhớ 2 nguyên tắc: (1) dò subway map xem mình phải đi bằng tàu mang số/ chữ cái gì (rất dễ dò); (2) từ nơi mình xuất phát, nếu đi tới đường có số lớn hơn thì là uptown, số nhỏ hơn là downtown. Giá vé $2/ride, $7/unlimited ride daily.Sau khi get off thì đi bộ 1 đoạn đến Liberty Habor và get line để mua vé. Nếu đi 2 người thì 1 người get line mua vé (vé cruiser và vé vào Liberty Statue nhé), 1 người get line để boarding. Đi cuối tuần thì mất ít nhất 2 tiếng cho cái getting line này đó. Đi khoảng 30 phút thì sẽ đến Liberty Island. Lại phải get line để vào Liberty Statue. Tất cả những "ải" này đều có security check hết. Vô được trong Liberty Statue lại... get line để lên thang máy, lên đến đầu Liberty Statue ngó ra xung quanh. Sau khi tham quan chán chê thì lại... get line để lên cruiser qua Ellies Island - đây là hòn đảo mà những người immigrants đầu tiên đặt chân đến Mỹ. Nói chung là phải hết 1 ngày cho mấy cái Islands này.Vậy mà cũng hết một ngày ngồi phà ngắm cảnh, leo lên leo xuống ngó đất trời NY và NJ cho đáng đồng tiền ! Trở qua downtown NY, chúng tôi ghé đến trụ sở LHQ(UN), Metropolitan Museum, Rockefeller Center, Times Square, Madame Tussauds Wax Museum, khu shopping Fifth Avenue, nhà thờ St. Patrick để ngắm cho biết và ...chụp hình. Chiều về, gia chủ khoản đãi bữa cơm ngon hơn cơm tiệm, rồi còn được lái qua mấy cái cầu nổi tiếng của NY vì chính ông và tôi đều là dân cầu đường nên mới mê cầu chứ chẳng ai thèm để ý ! Tối còn rủ qua Manhattan, Brooklyn, Queens cho biết NY về khuya ! Anh ấy kể cho tôi biết những museums ở NY, khoảng 100 bảo tàng đủ loại; trong đó có Smithsonian Institution với Architecture and Landscape Design là cái mà tôi muốn anh đưa tôi đi coi nhất. Cooper-Hewitt, National Design Museum nằm ở địa chỉ: 2 East 91st Street(ngay góc đường 91st. và 5th.), New York, NY 10128. Ngày hôm sau, bà con rủ nhau đi shopping và lên Empire State Building Observation Deck thì tôi đi subway ra tới trạm 96th Street Station và dành trọn ngày cho Cooper-Hewitt, National Design Museum, từ 10 a.m.–5 p.m. Cooper-Hewitt National Design Museum này chỉ là 1 phần thuộc Smithsonian Institution, chuyên về thiết kế cho kiến trúc, cảnh quan, trang trí nội thất, thời trang, sản phẩm điện tử, thông tin-điện ảnh, óc sáng tạo(design mind), phục vụ đời sống(lifetime achievement), phục vụ công nghiệp(corporate achievement). Đây là kho lưu trữ tất cả thành quả sáng tạo của con người; nhất là người Mỹ. Có đến xem, học hỏi ở đây thì mới phục sát đất nước Mỹ.
Có vài điều cần lưu ý khi đến NY: Khu Manhattan là khu lớn nhất (dài 13.4 miles, rộng 2.3 miles, theo hướng đông-tây, từ Houston Street qua các con đường mang số. Sau Houston, các con đường mang tên trở lại. Fifth Avenue chia Manhattan thành 2 khu Đông - Tây; khu buôn bán nằm ngay chính giữa khu Manhattan. Downtown (từ phía nam của 14th Street) gồm Greenwich Village, SoHo, TriBeCa, Wall Street( financial district). Sixth Avenue còn gọi là Avenue of the Americas. Chinatown ở NY là phố Tàu lớn nhất Bắc Mỹ, từ giáp ranh với khu Little Italy đi về phiá bắc và từ khu TriBeCa đi về phiá Nam; không chỉ có nhà hàng và đồ Tàu mà bao gồm luôn sản phầm từ nhiều nước châu Á như Việt- Miên- Thái.... , tập trung vòng quanh khu Worth & Hester dọc theo East & West Broadway và đường Canal là đường chính của Chinatown. Đây còn là nơi thể hiện đậm nét văn hoá truyền thống, phong tục tập quán Trung hoa và Á châu; kể cả ngôn ngữ, tôn giáo, ẩm thực... Đừng quên băng đảng Tàu không hề sợ mafia Ý hay băng đảng Mỹ, Latinh...gì hết! Mafia Ý ở New York sống dựa vào cộng đồng gốc Ý, băng đảng Tàu sống dựa vào cộng đồng gốc Hoa, băng đảng Mỹ đen sống dựa vào cộng đồng gốc Phi châu chủ yếu từ các khu nhà nghèo như Harlem... Thực ra New York là 1 tiểu bang rộng lớn, phía bắc lên đến biên giới Canada mà thác Niagara là địa danh nổi tiếng nhất, phiá tây giáp với Đại Tây Dương, phiá đông và nam giáp nhiều tiểu bang khác của vùng Đông Bắc Hoa Kỳ, là 1 trung tâm tài chính, kinh tế, văn hoá- nghệ thuật rất quan trọng và đa dạng.
Thành phố New York có 5 quận: The Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens và Staten Island. Với 8,2 triệu dân sống trên một khu vực 830 km², New York là thành phố đông dân nhất khu vực Bắc Mỹ. Khu vực đô thị của New York với dân số xấp xỉ 22 triệu người là khu vực đô thị lớn nhất thế giới.
Thành phố New York là cửa ngõ cho dòng người nhập cư ồ ạt vào nước Mỹ trong khoảng thời gian từ cuối thế kỉ 19 đến đầu thế kỉ 20. Bức tượng Nữ thần Tự do là một công trình kiến trúc nổi tiếng thế giới của thành phố.
New York nổi tiếng nhất với tượng Nữ Thần Tự Do (Statue of Liberty), các tòa cao ốc như Chrysler, Empire State, Toà Tháp Đôi (World Trade Center, đã bị sụp đổ ngày 11 tháng 9 năm 2001) và Thư viện Công cộng New York, Quảng trường Thời đại (Times Square), Công viên Trung tâm (Central Park), Phố Wall (Wall Street), vân vân. Thành phố còn đang lên dự án xây dựng tòa Tháp Tự do (Freedom Tower), ngay trên nền đất của Toà Tháp Đôi, vào năm 2007, sẽ hoàn tất vào năm 2009 và đưa vào hoạt động trong năm 2010. Đây sẽ là tòa nhà cao nhất thế giới với 541 m tính từ chân đến đỉnh ăn ten.
New York thật ra có ba khu vực nhà cao chọc trời tách biệt nhau: Midtown Manhattan, Downtown Manhattan (cũng được biết như là Lower Manhattan) và Downtown Brooklyn. Khu vực lớn nhất của các tòa nhà cao chọc trời này là ở Midtown Manhattan, trung tâm kinh doanh lớn nhất trên thế giới, và cũng là nơi của các tòa nhà đáng để ý như tòa nhà Empire State, tòa nhà Chrysler và trung tâm Rockerfeller. Khu nhà chọc trời tại Downtown Manhattan bao gồm khu thương mại trung tâm lớn thứ ba trên nước Mỹ (sau Midtown Manhattan và Chicago's Loop), và đã từng được biết đến với sự hiện diện của tòa tháp đôi của World Trade Center.
Thành phố New York là một trung tâm chính cho kinh doanh thương mại quốc tế và là một trong ba "trung tâm điều khiển" kinh tế thế giới (cùng với Tokyo và London). Thành phố là trung tâm chính về tài chính, bảo hiểm, địa ốc, truyền thông và nghệ thuật ở Mỹ. Các ngành quan trọng khác bao gồm truyền hình và phim ảnh, lớn thứ hai toàn quốc sau Hollywood; nghiên cứu y khoa và kỹ thuật; các đại học và học viện không vụ lợi; và thời trang.
Khu vực đô thị New York có tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào khoảng 901,3 tỷ USD vào năm 2004, nhiều hơn GDP của Ấn Độ và chỉ một ít thấp hơn của Canada. Kinh tế của thành phố chiếm phần lớn các hoạt động kinh tế của các tiểu bang New Jersey và New York.
Thị trường chứng khoán của thành phố là một trong những thị trường chứng khoán quan trọng nhất trên thế giới. Thị trường chứng khoán New York là thị trường lớn nhất tính theo số lượng đô la lưu chuyển, trong khi NASDAQ là lớn nhất trên thế giới về số lượng các công ty liệt kê ở đó. Nhiều tập đoàn công nghiệp lớn có trụ sở chính đặt tại New York, bao gồm nhiều công ty Fortune 500 hơn các thành phố khác. New York là duy nhất trong các thành phố Mỹ về số lượng lớn các công ty nước ngoài. Một trong mười các công việc ở các công ty tư nhân ở thành phố này
là với một công ty nước ngoài.
Các ngành công nghiệp sáng tạo, như truyền thông, quảng cáo, thiết kế và kiến trúc chiếm một số lượng càng đông dần trong tổng số công việc. Các công nghiệp kỹ thuật cao như phát triển phần mềm, thiết kế trò chơi và dịch vụ Internet cũng đang phát triển; bởi vì vị trí của thành phố là trạm cuối của đường cáp quang xuyên đại dương, Thành phố New York cũng là một cổng Internet lớn nhất trên toàn nước Mỹ.Sản xuất chiếm phần lớn nhưng đang giảm dần về số lượng nhân công. Dệt may, hóa chất, sản phẩm kim khí, chế biến thực phẩm, và đồ gia dụng là một số sản phẩm chính. Vận chuyển đường biển quốc tế luôn luôn là một phần lớn của kinh tế thành phố nhờ vào vịnh biển tự nhiên của New York, nhưng với sự
tiến bộ của công việc đóng container các tàu chở hàng đã di chuyển từ vùng cảng trước Brooklyn ngang qua Cảng hàng hải Newark-Elizabeth ở New Jersey. Một số tuyến tàu chở hàng vẫn tồn tại; ví dụ, Brooklyn vẫn còn điều hành phần lớn việc nhập khẩu hạt cocoa vào Hoa Kỳ
Ở West Point có 1 trường military rất hay, có thể mua vé tour ($9/người) để đi xem cũng được. Họ không cho tự đi vào đó đâu vì đó là khu bí mật quân sự mà. Ở ngoài thì có 1 historic site - Fort Montgomery, nếu thích coi những dấu ấn lịch sử. Rồi đi qua Bear Mountain Bridge, quẹo phải sẽ tới 1 view point coi cảnh rất hữu tình. Nếu quẹo trái thì sẽ đến 1 train station ở ngay bờ biển, có rất nhiều thuyền buồm. Muốn đi lên NYC thì take train ở đây đến Grand Central. Không nên đi xe hơi vì sẽ tốn tiền parking và nhiều khi rất khó kiếm chỗ để đậu.
Tiếc là thời gian không nhiều nên tôi phải lên đường đi tiếp qua Connecticut và Boston. Từ xa lộ 95, chúng tôi đi thẳng lên Yale University ở New Haven, Connecticut. Rẻ qua I-91 vô Trumbull St, ngay góc Canal là đến đại học Yale. 2 vợ chồng bác sĩ vừa dạy ở đây, vừa về VN làm từ thiện và dạy free nữa. Niềm nỡ chào đón và đưa chúng tôi đi tham quan đại học Y khoa nổi tiếng này và 1 tour vòng quanh campus. Ăn trưa xong, tôi chào từ biệt để kịp hẹn với người bạn khác ở đại học Harvard.
Trên đường 95 đi Boston, tôi ghé qua Providence, Rhode Island để đổ thêm xăng rồi gần 1 giờ sau thì đã tới Law School của Harvard University(1563 Massachusetts Ave.,Cambridge, MA 02138)- nơi đào tạo nhiều luật sư- chính trị gia nổi danh của Mỹ. Harvard University là 1 trong những trường đại học đầu tiên được thành lập ở Mỹ, có truyền thống lâu đời, thuộc hàng Ivy League, có trên 2,400 giáo sư; trong đó có rất nhiều người đoạt giải Nobel và các giải thưởng- danh dự quốc tế khác. Có 2 boards: President & Fellows of Harvard College(hay Harvard Corporation) và Harvard Board of Overseers, có 9 faculties:
- Faculty of Arts and Sciences, với sub-faculty là School of Engineering and Applied Sciences, bao gồm: Harvard College(undergraduate - có từ 1636),
Graduate School of Arts and Sciences (từ 1872), Harvard Division of Continuing Education, kể cả Harvard Extension School (1909) & Harvard Summer School (1871)
- Faculty of Medicine, gồm Medical School (1782), Harvard School of Dental Medicine (1867).
- Harvard Divinity School (1816)
- Harvard Law School (1817)
- Harvard Business School (1908)
- Graduate School of Design (1914)
- Graduate School of Education (1920)
- School of Public Health (1922)
- John F. Kennedy School of Government (1936)
Từ năm 1999, Radcliffe College đổi thành Radcliffe Institute for Advanced Study.
Gần đó là trường kỹ thuật giỏi nhất nước Mỹ: Massachussett Institute of Technology(MIT) ở ngay trên đường Massachusetts và Albany, nhìn ra bờ sông Charles. MIT có 5 trường và 1 college với 32 phân khoa ; trong đó có cả ngành kiến trúc. Trường này cũng rất đẹp mà lạ mắt nhất là Stata Center (Department of Linguistics and Philosophy), hay Building 7 (ở 77 Massachusetts Avenue) chính là cửa ngỏ vào campus, hoặc Barker Library là 1 thư viện cũng rất đẹp. Trong 1 ngày, tôi đã có dịp ghé qua 3 trường đại học hàng đầu của Hoa Kỳ đều là do tư nhân làm chủ và quản lý; đã đào tạo ra nhiều tên tuổi xuất sắc cho nước Mỹ và TG. Chúng tôi kéo nhau làm một chuyến campus tour cho biết rồi ra Boston Harbor cruise đi coi chiến hạm USS Constitution và ngắm thành phố Boston từ ngoài biển. Sau đó đi ra Quincy Market. Tối đến, kéo đi ăn tôm hùm Boston và ngắm Boston về đêm. Đêm hôm đó, về phòng trọ mà tôi cứ suy nghĩ những gì các bạn trí thức gốc VN trẻ từ 3 trường đại học nổi danh bậc nhất TG này nói về quê nhà, hình như họ rất có tình cảm với CSVN và ủng hộ sự "đổi mới" hiện nay; nhất là khi nói về những bài viết hay phát biểu của ông Võ Văn Kiệt... Trước 75, tại sao rất nhiều trí thức gốc VN du học ở các nước tư bản vẫn có khuynh hướng "thân Cộng" hay "thiên tả"? Bây giờ, lịch sử đang lập lại? Họ không thích tranh cãi về những đúng-sai của quá khứ, không hào hứng với chính trị, tập trung vào việc nâng cao dân trí và cải thiện đời sống đa số dân nghèo trong nước (chủ yếu là giáo dục & y tế), với tấm lòng nhiệt tình, hoàn toàn vô vị lợi, mang đầu óc phóng khoáng, tự do, cởi mở khi nhìn về hiện tại và tương lai của dân tộc với ao ước VN ngày càng thay đổi tốt đẹp hơn... Hình như con đường chống Cộng bát nháo đã khiến rất nhiều người trẻ mất đi niềm tin vào công cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền, chống chế độ độc tài? Ngay bên cạnh thủ đô và gần toà đại sứ VC, tại sao nhiều trí thức gốc VN rất giỏi, rất yêu nước lại không tán thành phương cách chống Cộng bấy lâu nay của các tổ chức, hội đoàn CC ở đây; cho dù họ cũng không chấp nhận chế độ độc tài, tham nhũng ở VN? Y như khi tôi đến UC Berkeley, USC, UW...
Trưa hôm sau, tôi ra phi trường Logan, Boston để bay trở về California sau 1 tuần du hành qua miền Ðông Bắc Hoa Kỳ. Còn rất nhiều nơi tôi chưa đi qua, cũng có nơi đã ghé trước đây nhưng các thành phố thuộc miền Ðông Bắc Hoa Kỳ mà tôi đi qua lần này đều nổi tiếng là trung tâm chính trị, kinh tế, tài chính, văn hoá- nghệ thuật, giáo dục, khoa học - kỹ thuật của Mỹ. Hầu hết học bổng dành cho du học sinh từ VN qua đều từ các trường vùng này. Hy vọng các em sẽ cố gắng và mở mang hiểu biết để khi về nước sẽ giúp cho VN ngày càng khá hơn. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn- du lịch cũng chính là cơ hội học hỏi và mở mang hiểu biết; nhất là về văn hoá(7-7-2007)
Ði công tác qua miền Ðông Bắc Hoa Kỳ khá nhiều lần nhưng chưa bao giờ được đi chơi nên nhân dịp đi đám cưới một người bà con, tôi quyết định lái xe đi du lịch một số tiểu bang vùng này. Đáp máy bay từ LAX qua tới phi trường Baltimore, Maryland giữa trưa hè mới thấy nóng bức không thua gì VN; thậm chí oi nồng, khô rít rất khó chịu. Vừa tắm xong là mồ hôi ướt đẫm ngay... Không hiểu tại sao nơi này gần sông & biển mà không thấy chút gió biển nào cho mát hơn 1 chút?
Maryland là một tiểu bang nằm về phía nam của vùng Đông Bắc Hoa Kỳ, trên bờ biển phía đông của Hoa Kỳ,ven Đại Tây Dương. Phía bắc Maryland giáp Pennsylvania; phía tây giáp West Virginia; phía bắc và phía đông là Delaware và Đại Tây Dương; về phía nam (bên kia sông Potomac) là Virginia và West Virginia, và phần giữa của đường biên giới này bị cắt ở phía Maryland bởi Washington, D.C. (thủ đô của Hoa Kỳ) - vùng này nguyên là của Maryland nên có thể nói Maryland bao trùm thủ đô như vùng ngoại ô. Vịnh Chesapeake Bay gần như cắt đôi tiểu bang này và những quận phía đông của vịnh được biết đến với cái tên chung là Eastern Shore. Maryland là một trong 7 tiểu bang đầu tiên được Hiến Pháp Hoa Kỳ công nhận và cũng là một tiểu bang nằm trên đường biên giới phân chia Nam - Bắc Hoa Kỳ nhưng trong thực tế, phần lớn Maryland (vùng trung tâm/ Central, vùng phía đông, phía nam và phía tây) vẫn được coi là thuộc miền Nam; trong khi vùng Baltimore và vành đai Washington Beltway được coi là miền Bắc Hoa Kỳ với rất nhiều cơ quan liên bang. Theo thống kê mới nhất (8-2007) của US Census Bureau, Maryland là tiểu bang giàu nhất Hoa Kỳ với thu nhập bình quân đầu người là $65,144, vượt qua New Jersey nhưng đi đâu cũng gặp Mỹ đen và dân Nam Hàn là đông nhất và làm ăn khá nhất trong cộng đồng Á châu ở đây nhưng cũng khó ưa nhất chứ không "dễ thương" như trong các phim Hàn mà dân VN mê mệt.
Maryland vẫn được coi là một trung tâm y-sinh học của Hoa Kỳ, với trên 350 trung tâm nghiên cứu y-sinh học, nổi tiếng nhất Hoa Kỳ là hệ thống đại học của Maryland như Johns Hopkins University, Howard Hughes Medical Institute, the Food and Drug Administration (FDA), National Institutes of Health (NIH). Đại học Maryland là đại học nổi tiếng nhất ở tiểu bang này.Phần lớn dân cư tập trung ở các thành phố lớn (Annapolis- thủ đô của Maryland, Baltimore, Columbia/ Howard County, Hagerstown/ Washington County, Rockville và Gaithersburg/ Montgomery County …) dọc theo sông Severn hay vịnh Chesapeake, dọc theo bờ biển phía đông (Salisbury và Ocean City), Lexington Park và Cumberland ở phía tây Maryland, và vùng phụ cận quanh Washington, D.C. - thủ đô của Hoa Kỳ. Đợi chiều xuống xem Maryland có mát dịu hơn không mà vẫn thấy oi bức nên đành ra xe xuống phố coi Baltimore có gì lạ hay không vì ông bác của tôi chạy qua đây từ 1975, hiện làm đại tá quân y Mỹ cứ khen rối rít thành phố này mà tôi vừa đến thì coi bộ không ưa khí hậu nơi đây rồi.
Baltimore có từ năm 1729, trở thành Baltimore County với vỏn vẹn 200 nóc nhà (năm 1768) và chính thức trở thành một thành phố lớn thứ 3 Hoa Kỳ (hiện đứng hạng 13) với bến cảng quan trọng trên bờ biển phía đông của Hoa Kỳ (nay là khu Fells Point, Little Italy và Mount Vernon Place) vào năm 1796. Tên Baltimore được đặt cho thành phố này để vinh danh Lords Baltimore - một người thuộc một gia đình đã lập ra Maryland. Nếu như khu Federal Hill đánh dấu sự ra đời của Hiến Pháp (Constitution) Hoa Kỳ thì những khẩu đại bác (cannon) trên đồi này chĩa xuống vùng Inner Harbor nhắc nhở thời Nội Chiến (Civil War). Vào những năm 1970s, sau khi James Rouse chỉnh trang Baltimore, hàng triệu du khách đã đến khu Inner Harbor này để leo lên tòa nhà "World Observation Level and Museum" cao 27 tầng trong khu World Trade Center, hay chui vào bên trong chiếc tàu ngầm Torsk (có mặt từ Thế Chiến II, nay trở thành một phần của National Aquarium) để xem cá mập, dolphins, rùa biển và nhiều loại động vật biển khác như có lẽ thua xa Aquarium ở Long Beach, Seattle... Bên kia bến cảng, Maryland Science Center và Columbus Center trưng bày những thành tựu và nghiên cứu khoa học - kỹ thuật hàng hải. Du khách có thể mua vé lên xem tàu buồm "Pride of Baltimore II" (dài 160 foot - niềm kiêu hãnh của Baltimore trong trận chiến năm 1812 với hải quân Anh) neo ngay tại đây. Gần đó là Port Discovery - khu giải trí của trẻ em cao 3 tầng. Từ Harborplace, tôi mua vé đi 1 vòng coi có gì hay không, ít ra cũng có chút gió thì đỡ khổ nhưng hoá ra chỉ thấy nóng muốn điên lên được. Tàu đưa đi quanh vịnh, đến Ft. McHenry National Monument rồi chui qua 2 cây cầu Ft McHenry(xa lộ 95) và cầu Harbor Tunnel(xa lộ 895), ngang qua Dundark Marine Terminal sau đó vòng lại khu vịnh Curtis; ai muốn xuống dạo chơi khu phố cổ thì xuống; nếu không thì ngồi lại trên tàu quay đầu về bến Harborplace. Vô ăn kem, dạo quanh chụp hình dưới cái nóng chói chang, oi bức nên tôi hết hứng thú. Lái xe theo xa lộ 95 lên Springfield kiếm phở Hồng Anh, Vinh Châu... không ra nên chui vô nhà hàng Tung Hai ăn cơm Tàu; không dè vừa dở, vừa mắc, kêu cua rang muối mà chỉ có 2 con ghẹ nhỏ xíu ! Baltimore nổi tiếng là trung tâm văn hoá- nghệ thuật của Mỹ, như về nhạc thì có Peabody Conservatory of Music, Baltimore Symphony Orchestra, Baltimore Opera..., hội hoạ thì có Peale Museum do họa sĩ Rembrandt Peale lập ra năm 1814, hay Walters Art Gallery với Egyptian mummies và những bộ đồ kỵ mã, xem tranh Picasso & Cezanne cùng các tác phẩm giá trị từ Á-Phi-Úc thì đến Baltimore Museum of Art, vô American Visionary Art Museum xem tranh của các họa sĩ trường phái "visionary" hay "untrained".... Baltimore còn có căn nhà của thi sĩ Edgar Allan Poe(chết năm 1849, chôn ở Westminster Cemetery với tượng đài do học trò của ông xây từ năm 1875). Từ Union Square, nhà báo nổi danh từ thế kỷ 19, H.L. Mencken, bạn của Theodore Roosevelt và Harry S. Truman đã nói nhiều câu bất hủ mà chính trị gia và báo chí Mỹ còn lưu truyền. Thể thao Baltimore thì có Oriole Park ở Camden Yards là sân nhà của đội Baltimore Orioles. Gần đó là nơi sinh ra cầu thủ baseball nổi danh George Herman "Babe" Ruth. Đội bóng Baltimore Ravens cũng chơi ở PSINet Stadium và vòng đua Pimlico Race Course từng là nơi tổ chức giải Triple Crown. Fort McHenry National Shrine & Monument Hall là 1 "địa danh lịch sử"(nằm gần sân PSI Net của đội NFL's Baltimore Ravens) gắn liền với anh hùng Francis Scott Key, một luật sư trẻ và cũng là người viết ra quốc ca của Mỹ lúc ông bị Anh giam giữ trên chiến hạm của Anh: "The Star-Spangled Banner."
Sáng hôm sau, lái xe lên Montgomery county để kiếm người bạn nhưng vợ chồng nó đi làm nên đành dạo chơi Montgomery County cho biết. Lập ra từ năm 1776 bởi người Anh, Tô Cách Lan, Ái Nhĩ Lan và lấy tên của danh tướng Richard Montgomery, một anh hùng trong cuộc chiến giành độc lập. Người VN ở đây không nhiều nhưng hiền hoà; vậy mà vài năm trước đây đã xảy ra 1 vụ án mạng ở đây. Lái qua Rockville, thành phố lớn thứ 4 và có từ năm 1777 chỉ nghe giới thiệu về Beall-Dawson House & Stonestreet Medical Museum(có từ thế kỷ 18,19), hay B&O Railroad Station xây theo kiểu Victorian. Vì gần sát Washington, D.C., Montgomery County có nhiều cơ quan chính phủ trung ương; như National Institute of Standards and Technology, National Institutes of Health, National Oceanic and Atmospheric Administration. Ở Bethesda có National Library of Medicine, thư viện y khoa lớn nhất TG có trên 150 năm. Montgomery County còn có Audubon Naturalist Society, có thác Great Falls trên dòng sông Potomac trong khu C&O Canal National Historic Park mà du khách có thể lên phà của White's Ferry để dạo chơi trên sông này. Ghé qua Glen Echo của Clara Barton(người sáng lập ra American Red Cross năm 1881), vô National Capital Trolley Museum ở Wheaton xem lịch sử xe điện của Mỹ. Thằng bạn học cũ của tôi rủ đi coi mấy kiểu nhà mới xây thì nó chợt đổi ý khi đưa tôi đi coi Smithsonian Institution là cái mà nó muốn đưa tôi đi coi nhất ở vùng thủ đô này. Khổ nỗi hôm ấy là ngày lễ nên đóng cửa và cũng phải đăng ký trước. Nhờ nó, tôi có được thông tin về Smithsonian Institution Architectural History and Historic Preservation(địa chỉ để mua vé trước: PO Box 37012, MRC 511 Suite 5001600 Maryland Avenue, SWWashington, DC 20013-7012; Director: parks@si.edu (202).633.6567
Historic Preservation: ballaam@si.edu (202).633.6535
Architectural Historian Emeritus: fieldcy@si.edu (202).633.6539). Phen này đi NY nhất định sẽ tìm tới coi sao.
Sáng hôm sau lái xe theo xa lộ 95 về thủ đô coi nước Mỹ chào mừng July-4th. và dạo chơi những điểm nổi tiếng nhất của Washington D.C. Ghé qua Silver Spring đón người bạn, ăn sáng cho chắc bụng rồi mới vô DC. Con đường Pennsylvania Ave. trước toà Bạch Ốc đã bị cấm xe lưu thông nhưng ngay trước công viên LaFayette thì rất nhiều người biểu tình phản chiến và chống TT Bush tụ tập ở đây, có đoàn biểu tình diễn hành từ trường đại học George Washington đến White House rồi qua Quốc Hội(US Capitol) có xe cảnh sát và an ninh đi kèm. Tôi đến chụp hình trước tượng LaFayette mà nghe một ông thao thao diễn thuyết về những sai lầm của TT Bush trước một nhóm phụ nữ có con chết trận ở Iraq, gần đó là nhóm chống di dân lậu. Chụp hình trước White House xong thì qua Bộ Tài Chánh rồi ngược lại bên kia là Văn phòng hành chánh cũ của Bạch Ốc. Bên kia đường 17, khá nhiều xe bán áo thun có in hình DC.
Theo đường 17 ra phiá sau khu sân cỏ Ellipse thì đến đường Constitution với nhiều máy bay, trực thăng đậu chờ diễn hành, trong khi bà con xếp hàng chờ an ninh kiểm soát để đi vô khu Washington Monument- cây bút chì vĩ đại, hay qua khu National WW II Memorial - hồ nước(Reflecting pool) - Lincoln Memorial và 2 khu tưởng niệm chiến tranh VN & Cao Ly ở 2 bên, trong khu West Potomac Park này. Dân chúng đứng, ngồi, nằm la liệt khắp nơi để vừa hóng mát, vừa chờ coi đốt pháo bông; trong khi du khách kéo vô chụp hình, quay phim... Nếu như cây bút chì vĩ đại trong khu Washington Monument vươn cao lên trên bãi cỏ giữa bầu trời thủ đô thì khu National WW II Memorial có hồ nước phun khiến trẻ nhỏ ưa thích nô đùa giữa trời nóng bức và 1 khu Plaza ghi lại tội ác của phát xít trong thế chiến thứ 2; trong đó có tội diệt chủng với dân Do Thái trên bức tường hình bán nguyệt. Hồ nước rộng lớn(Reflecting pool) ngăn cách giữa Lincoln Memorial và khu WW 2 Memorial với bãi cỏ xanh của công viên West Potomac Park là nơi thiên hạ tụ tập chào đón July 4th. thật vui giữa mùa hè oi bức. Nhiều cô gái Mỹ mặc tank top tắm nắng tỉnh bơ...
Tượng ông Lincoln trắng toác ngồi giữa Memorial ngó ra hồ nước + khu tưởng niệm chiến tranh TG thứ 2. Ở 2 bên Lincoln Memorial là 2 đài tưởng niệm chiến tranh VN trong khu vườn Hiến Pháp(Constitution Gardens) gần National Mall & đài tưởng niệm chiến tranh Cao Ly trong khu vườn West Potomac Park. Phiá đài tưởng niệm chiến tranh VN có đông người đến viếng hơn đài tưởng niệm chiến tranh Cao Ly; cảm động nhất là có người cựu quân nhân lặng lẽ sờ ngón tay lên hàng chữ khắc tên người bạn đã tử trận mà nước mắt anh ta ràn rụa... cho dù cuộc chiến đã kết thúc hơn 32 năm. Thực ra đài tưởng niệm chiến tranh VN chỉ là một bức tường có hình chữ V có khắc tên những binh sĩ HK tử trận trong chiến tranh VN do Maya Lin - 1 KTS Mỹ gốc Hoa thiết kế trong 1 cuộc thi. Đặc biệt có thêm 1 tấm plaque mới gắn vào năm 2004 để vinh danh những người chết sau khi kết thúc chiến tranh do hậu quả từ cuộc chiến được Bộ Quốc Phòng công nhận. Gần đó có bức tượng 3 người lính(trắng-đen-Hispanic), tượng 2 người nữ quân nhân đang cấp cứu đồng đội trong khu Vietnam Women's memorial. Băng qua Independence Ave. là gặp Tidal Basin( nơi này trồng những cây anh đào Nhật ven bờ hồ thường nở hoa vào tháng 4 hàng năm khi mùa xuân về) và Jefferson Memorial, ngay cạnh 2 cây cầu: George Mason & Rochambeau Memorial (xa lộ 95)và Arland D Williams Memorial(xa lộ 395 & 1). Bên kia cầu là khu East Potomac Park. Cuối xa lộ 395 là US Capitol(Quốc Hội Mỹ) trên Capitol Hill. Ngược lại, đi vòng vèo theo xa lộ 395 một đoạn sẽ thấy khu Pentagon và nghĩa trang quốc gia Arlington ở bên mặt và khu Fashion Centre bên trái là đã vô Virginia. Ghé vô nghĩa trang quốc gia Arlington mới thấy tượng đài Iwo Jima, Amphitheater và mộ chiến sĩ vô danh rất đẹp. Tự dưng tôi ao ước VN sẽ có 1 nghĩa trang quốc gia thật đẹp dành cho tất cả những người đã cống hiến và hy sinh cho VN. Arlington có trường đại học tư nổi tiếng George Mason. Tới ngã 3 Lynbrook-Springfield(3 xa lộ:95, 395, 495 gặp nhau) có Springfield Mall và khá nhiều gia đình VN sống quanh đây; nhất là các cựu công chức, sĩ quan cao cấp VNCH. Nếu theo xa lộ 66 qua tới xa lộ 236 là gặp khu Fairfax & Trung Tâm Thương Mãi Eden, Falls Church, VA. CĐVN ở Virginia thường kéo nhau đến khu thương xá Eden tại Seven Corners(6795 Saigon Blvd. - Wilson Blvd.), để ăn phở, bún bò Huế, cơm tấm, uống café, mua thẻ phone, phim Tàu phim VN... hay cắt - nhuộm - uốn - sấy gì cũng có. Nói chung, chỉ trong khu Eden này thôi đã có tất cả cho người VN. Lớn hơn khu Tăng Frères bên Paris một chút và rất tiện lợi cho mọi người. Vào dịp Tết & Tưởng Niệm 30 Tháng 4, tại kỳ đài trong khuôn viên Trung Tâm Thương Mãi Eden, Cộng Đồng Việt Nam vùng Washington DC, Maryland & Virginia có tổ chức Lễ Thượng Kỳ đầu năm và chương trình văn nghệ. Vô Eden uống café là sẽ biết thêm về Virginia; nhất là người VN tại Virginia và thủ đô. Bà con khoái kể về bà Khúc Minh Thơ, Dương Nguyệt Ánh, Lữ Anh Thư, bà Jackie Bông Wright, về bà Hồng Lê Webb có chồng là thượng nghị sĩ Mỹ James Webb, về tướng Ngô Quang Trưởng,Cao Văn Viên, và hàng loạt tướng tá, công chức cao cấp khác... Kiếm chổ đậu xe ở đây rất khó nên thà đi bộ xa một chút mà chắc ăn hơn. Chủ shopping Mỹ tha hồ làm giàu nhờ dân Mít ở đây. Nếu theo George Washington Pkwy dọc theo bờ sông Potomac, qua phi trường Reagan sẽ đến khu Old Town Alexandria. Bên kia sông là Maryland. Arlington có rất nhiều cơ quan liên bang. Cách nay 4 năm, tôi có ghé qua National Highway Institute ngay trên đường Fairfax Dr. sau khi lên Office of Bridge Technology ở đường số 7 trên DC.với vài ông bạn VN làm việc ở đó.
Sau 1 ngày lang thang quanh thủ đô rồi 1 ngày ghé thăm bạn bè ở Virginia, tôi thu xếp du hành lên New York, qua Delaware, Wisconsin, Pennsylvania,New Jersey và sẽ đến NY vào chiều mai. Các tiểu bang này nằm gần nhau nên chỉ đi một chút là qua tiểu bang khác. Từ thủ đô(DC) lên New York cũng không xa, gần hơn là đi từ Los Angeles đi San Jose nên cứ tà tà đi chơi, thích chổ nào thì ghé, không thích thì đi tiếp, y như "trại bay" ngày xưa mà thôi.
Từ Baltimore, tôi lái một lèo theo xa lộ 95 qua xa lộ 2 lên trường đại học Delaware ở Newark - nơi ba tôi từng du học ở đây cách nay gần 50 năm. So với hình chụp từ năm 1961, tôi chẳng thấy thay đổi gì nhiều. Có lẽ vì DE là tiểu bang nhỏ như 1 tỉnh lẻ miệt vườn. Bởi vậy, tôi chụp hình xong thì lái tiếp lên Wilmington- thành phố lớn nhất của Delaware nhưng cũng chẳng hơn gì Newark khi nó sống nhờ vào credit card và các hãng bảo hiểm y tế(BlueShield, Blue Cross) với một trung tâm tài chánh lớn. Qua ngã 3 của xa lộ 95 & 495 là gặp biên giới của Penn. khi tôi ghé vô Carpenter đổ xăng, uống nước... Bên kia Delaware Bay là New Jersey.
Qua phi trường và khu bến cảng là vô thành phố Philadelphia. Nơi đây từng là thủ đô của nước Mỹ (1682)nhưng bây giờ nó chỉ là 1 thành phố kỹ nghệ già nua mà chính quyền đang cố gắng "giải phẫu thẩm mỹ" cho nó trẻ hơn, hấp dẫn hơn. Theo thống kê năm 2006, với gần 1.5 triệu dân, Philadelphia cũng là thành phố đông dân hàng thứ sáu của Hoa Kỳ. Philadelphia cũng là thủ phủ của quận Philadelphia và thường được mệnh danh là “Thành Phố của Tình Huynh Ðệ” (The City of Brotherly Love). Philadelphia cùng với hai thành phố Camden và Wilmington kế cận tạo nên một khu đô thị lớn hàng thứ năm của Mỹ, với số dân 5.8 triệu. Ðược coi là một trong những thành phố trung tâm thương mại, văn hóa và giáo dục của Hoa Kỳ, Philadelphia sở hữu rất nhiều công trình và di tích liên quan đến lịch sử lập quốc của quốc gia này, mà đáng kể nhất là công viên Independence National Historical Park, nằm ngay trung tâm thành phố và cũng là nơi thu hút nhiều khách du lịch nhất của tiểu bang Pennsylvania. Tòa Nhà Ðộc Lập Hoa Kỳ (Independence Hall) nằm trên đường Chesnut, giữa đường số 5 và số 6, là nơi thu hút nhiều người đến Philadelphia nhất. Tòa nhà được xây bằng gạch đỏ, kiểu dáng Georgia và do hai kiến trúc sư Edmund Woolley và Andrew Hamilton thiết kế. Tòa nhà được khởi công xây dựng năm 1732 và được hoàn tất năm 1753. Ðây là nơi mà bản Tuyên Ngôn Ðộc Lập Hoa Kỳ được đại biểu 13 tiểu bang thuộc địa Hoa Kỳ bàn cãi, chấp thuận và ký thành văn kiện chính thức. Tòa nhà này cũng là nơi Quốc Hội khóa thứ nhì của Hoa Kỳ nhóm họp để đưa ra bản tuyên ngôn độc lập nêu trên. Ban đầu, tòa nhà này được gọi là Pennsylvania State House của tiểu bang Pennsylvania, lúc đó gọi là tỉnh Pennsylvania (Province of Pennsylvania). Ngoài tòa nhà chính, còn có hai tòa nhà phụ, nhỏ hơn, kế cạnh. Tòa nhà phía Ðông lúc đó là Tòa Thị Chính Cũ (Old City Hall), còn tòa nhà phía Tây là Tòa Nhà Quốc Hội (Congress Hall). Nằm gần Tòa Nhà Ðộc Lập Hoa Kỳ, trong một khu tên Liberty Bell Center, Chuông Tự Do (còn được gọi là Chuông Một Trăm Năm - Centennial Bell) được đúc xong năm 1876, nhân dịp kỷ niệm 100 năm bản Tuyên Ngôn Ðộc Lập Hoa Kỳ. Hiện nay, Chuông Tự Do có một vết nứt dài chừng 5 cm, vẫn còn được treo tại khu vực nêu trên để du khách đến xem. Năm 1976, nhân kỷ niệm 200 Hoa Kỳ độc lập, Nữ Hoàng Elizabeth Ðệ Nhị của Anh đến thăm Philadelphia và tặng một cái chuông khác, giống y như Chuông Tự Do, gọi là Bicentennial Bell. Cái chuông này cũng được đúc từ xưởng đúc đã đúc Chuông Tự Do. Hiện nay, Bicentennial Bell được treo trong một tháp chuông trên đường số 3, cũng gần Tòa Nhà Ðộc Lập.
Từ xa lộ 95 rẻ qua trái của xa lộ 30/676 (rẻ phải là qua cầu Benjamin Franklin đi đảo Camden), quẹo trái vô đường số 5 & 6 là gặp khu Old Capitol Building gồm Franklin Square, National Constitution Center, với cái chuông Liberty Bell lịch sử trong 1 building mới xây và bên kia là Independence Hall - nơi ra đời của bản Tuyên ngôn Độc Lập nổi tiếng của Mỹ. Nhớ chụp hình với cái mặt của bạn(thay vì Benjamin Franklin) trên tờ giấy bạc USD. Bên kia đường Chesnut là Congress Hall rồi băng qua Walnut là Washington Square. Khu di tích lịch sử thành lập Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ chỉ có vậy thôi. Đi thẳng đường Market sẽ gặp Drexel University, quẹo trái là khu đại học Penn. State trên đường Walnut, gần xa lộ 76. Nhiều sinh viên VN học Y-Nha - Dược ngay tại các trường đại học tư (đa số là thuộc Công Giáo hay Tin Lành) ở đây trước khi kéo về California hay Texas; chính họ đã làm cho CĐVN ở đây trẻ trung hơn, sôi động hơn và cứ thế, mỗi năm lại có một lớp trí thức trẻ mới đến và đi. Tôi muốn đi xem ngôi nhà Fallingwater - một tác phẩm nổi tiếng của Frank Lloyd Wright nằm ở phiá tây Pennsylvania, hay Duncan House ở Polymath Park xây năm 1957, với 125-acre bảo tồn thiên nhiên trong Laurel Highlands nằm ở phiá nam, cách đây chỉ 17 miles nhưng các bà phản đối nên đành lên đường đi tiếp về New York.
Ăn trưa xong, tôi trở lại xa lộ 95 bắc qua 276 để đi tiếp vô New Jersey Turnpike sau đó lại đổi thành xa lộ 95(rắc rối hơn xa lộ California nhiều!). Có lẽ "ấn tượng" nhất về New Jersey là những traffic sign để vô Exit rất là ...cà chớn, y như Canada, lạng quạng là ...đi luôn; phải đi cả mấy miles nữa mới thấy exit kế tiếp. Thấy còn sớm, tôi ghé vô Princeton University. Từ xa lộ 95 rẻ qua Franklin(33) chuyển thành Stockton/Hightstown St. rồi đi theo đường này lên tới tận cùng là gặp(5 Palmer Sq W & Nassau Hall, ngay góc đường Nassau và Washington Rd., Princeton, NJ - (609) 258-3000) ở New Jersey để coi trường đại học tư nổi tiếng này ra sao. Tôi có một thằng bạn thân (N. T. Đạo) đang sống ở New Jersey nhưng không có địa chỉ & số phone nên đành chịu mà đi tiếp lên New York - tiểu bang nổi tiếng nhất của miền Đông Bắc Hoa Kỳ.
Năm 1999, tôi đã lái xe từ New York City đi Niagara Falls mà cứ đinh ninh là gần và cứ nghĩ tiểu bang này nhỏ xíu. Ai dè, lái trên 400 miles, từ xa lộ I-80, 81 tới Syracuse thì ...chịu thua, phải ghé vô Auburn ăn uống, tắm rửa, ngủ 1 đêm trong 1 motel hôi thuốc lá nồng nặc. Sáng hôm sau, ghé qua Rochester, Buffalo, xếp hàng qua biên giới Mỹ - Canada mà thấm thiá cái dốt của mình về Tiểu bang New York. Tiểu bang Nữu Ước (State of New York, thường được gọi là New York State (khác với NY steak), là một tiểu bang nằm về phía đông bắc của Hoa Kỳ. Tiểu bang New York giáp với các bang khác là của Hoa Kỳ là Vermont, Massachusetts, Connecticut về phía đông, giáp với hai bang New Jersey, Pennsylvania về phía nam, đồng thời giáp với hai tỉnh của Canada là Quebec và Ontario về phía bắc. Tiểu bang New York là tiểu bang có dân số đông thứ ba tại Hoa Kỳ. Thành phố New York là thành phố lớn nhất tiểu bang đông thời cũng là thành phố lớn nhất nước Mỹ. Thành phố này được biết đến như cửa ngõ cho dòng người nhập cư vào nước Mỹ trong lịch sử và ngày nay phát triển thành một trung tâm thương mại, tài chính, văn hóa lớn của thế giới. Tuy nhiên thủ phủ của tiểu bang New York lại nằm ở thành phố Albany.Những cư dân đầu tiên sinh sống tại tiểu bang New York ngày nay là những bộ tộc thổ dân da đỏ như Algonquian, Iroquois và Lanape, trước khi người Pháp và Hà Lan khám phá ra vùng đất này vào đầu thế kỉ 17. Năm 1609, Henry Hudson là người đầu tiên tuyên bố chủ quyền khu vực này thuộc về Công sự Cam (Fort Orange) của người Hà Lan. Tuy nhiên người Anh đã thôn tính vùng đất này vào năm 1664. Khi cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ nổ ra, tiểu bang New York trở thành một chiến trường ác liệt. Tiểu bang phê chuẩn Hiến pháp Hoa Kỳ vào năm 1788 và trở thành tiểu bang thứ 11 nằm trong Hợp chủng quốc Hoa Kỳ trong cùng năm đó. Hiến pháp riêng của tiểu bang được ban hành năm 1777. Ðây là nơi sinh của các Tổng thống Theodore Roosevelt (tại thành phố New York), Franklin Delano Roosevelt (tại Hyde Park), Martin Van Buren (tại Kinderhook), Millard Fillmore (tại Cayuga County).
Thành phố New York là thành phố nằm ở phía đông nam tiểu bang New York, đồng thời là thành phố lớn nhất và đông dân nhất Hoa Kỳ. New York là một trung tâm kinh tế, tài chính, văn hóa lớn của thế giới. Đây còn là nơi đặt trụ sở của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
New York: Băng qua NJ, tôi vào đến NYC bằng ngã xa lộ 1 qua Holland Tunnel thay vì 278 hay 78 như lần trước. Rẻ phải qua West St. để coi Ground Zero( tòa nhà Twin Towers/WTC cũ) đang xây tới đâu rồi đến Robert F. Wagner Park và Battery Park với Clinton Monument, nhìn qua đảo Liberty nơi có tượng Nữ Thần Tự Do và xa xa là Liberty State Park. Chúng tôi mua vé cho chuyến phà qua coi tượng vào sáng mai rồi mới đi Broadway qua khu NY Stock Exchange ngay góc Wall St. và đi qua City Hall trước khi lái xe qua chiếc cầu Brooklyn vòng qua cầu Manhattan- 2 cây cầu nổi tiếng của NY coi cho biết rồi mới chịu đến Chinatown ăn cơm. Kiếm chổ đậu xe và trả tiền parking ở khu này rất là ...nhức đầu, chỉ có du khách mới khùng chứ dân NY chỉ đi xe bus hay xe điện/ metro. Mệt rồi mà ăn 1 bữa cơm VN với canh chua cá cũng dở tệ, mua thịt quay cũng không ngon như LA, trái cây cũng mắc... Lúc này mới thấy Cali sướng và ngon hơn NY nhiều. Dạo phố Tàu NY cũng không vui như LA hay SF, quá hỗn độn và mắc mỏ. Đi chơi cho biết chứ hổng ham ở đây! Lái xe theo Broadway qua khu Manhattan và Central Park rồi qua khu Harlem, quẹo phải qua đường 155 tới Grand Concourse và đường 161 để biết khu Bronx. Leo lên xa lộ 87 và 278 để qua khu Queens với đảo Randalls, đảo Wards, theo đường 21 ra đảo Franklin D. Roosevelt, vòng lại khu Long Island city để kiếm nhà ông bạn già của tôi xin ngủ trọ qua đêm. Cũng may, vợ con gia chủ rủ nhau về VN nên nhà trống, mặc tình cho chúng tôi thoải mái ăn ngủ, tắm rửa rồi lăn ra ngủ khò... sau 1 ngày dài lái xe mệt mỏi. Sáng thức dậy, ông bạn tình nguyện chở chúng tôi ra bến phà Manhattan Harbor Cruise qua đảo coi bà đầm đốt đuốc tìm tự do. Sau vụ 9-11, an ninh xiết lại nên hổng vui như xưa nữa, giá vé cũng mắc, người đi coi cũng ít hơn. Đến Grand Central rồi thì mua vé metro, take R train downtown, get off ở South Ferry, hay ở Bowling Green sẽ gần hơn. Ở NYC chỉ cần nhớ 2 nguyên tắc: (1) dò subway map xem mình phải đi bằng tàu mang số/ chữ cái gì (rất dễ dò); (2) từ nơi mình xuất phát, nếu đi tới đường có số lớn hơn thì là uptown, số nhỏ hơn là downtown. Giá vé $2/ride, $7/unlimited ride daily.Sau khi get off thì đi bộ 1 đoạn đến Liberty Habor và get line để mua vé. Nếu đi 2 người thì 1 người get line mua vé (vé cruiser và vé vào Liberty Statue nhé), 1 người get line để boarding. Đi cuối tuần thì mất ít nhất 2 tiếng cho cái getting line này đó. Đi khoảng 30 phút thì sẽ đến Liberty Island. Lại phải get line để vào Liberty Statue. Tất cả những "ải" này đều có security check hết. Vô được trong Liberty Statue lại... get line để lên thang máy, lên đến đầu Liberty Statue ngó ra xung quanh. Sau khi tham quan chán chê thì lại... get line để lên cruiser qua Ellies Island - đây là hòn đảo mà những người immigrants đầu tiên đặt chân đến Mỹ. Nói chung là phải hết 1 ngày cho mấy cái Islands này.Vậy mà cũng hết một ngày ngồi phà ngắm cảnh, leo lên leo xuống ngó đất trời NY và NJ cho đáng đồng tiền ! Trở qua downtown NY, chúng tôi ghé đến trụ sở LHQ(UN), Metropolitan Museum, Rockefeller Center, Times Square, Madame Tussauds Wax Museum, khu shopping Fifth Avenue, nhà thờ St. Patrick để ngắm cho biết và ...chụp hình. Chiều về, gia chủ khoản đãi bữa cơm ngon hơn cơm tiệm, rồi còn được lái qua mấy cái cầu nổi tiếng của NY vì chính ông và tôi đều là dân cầu đường nên mới mê cầu chứ chẳng ai thèm để ý ! Tối còn rủ qua Manhattan, Brooklyn, Queens cho biết NY về khuya ! Anh ấy kể cho tôi biết những museums ở NY, khoảng 100 bảo tàng đủ loại; trong đó có Smithsonian Institution với Architecture and Landscape Design là cái mà tôi muốn anh đưa tôi đi coi nhất. Cooper-Hewitt, National Design Museum nằm ở địa chỉ: 2 East 91st Street(ngay góc đường 91st. và 5th.), New York, NY 10128. Ngày hôm sau, bà con rủ nhau đi shopping và lên Empire State Building Observation Deck thì tôi đi subway ra tới trạm 96th Street Station và dành trọn ngày cho Cooper-Hewitt, National Design Museum, từ 10 a.m.–5 p.m. Cooper-Hewitt National Design Museum này chỉ là 1 phần thuộc Smithsonian Institution, chuyên về thiết kế cho kiến trúc, cảnh quan, trang trí nội thất, thời trang, sản phẩm điện tử, thông tin-điện ảnh, óc sáng tạo(design mind), phục vụ đời sống(lifetime achievement), phục vụ công nghiệp(corporate achievement). Đây là kho lưu trữ tất cả thành quả sáng tạo của con người; nhất là người Mỹ. Có đến xem, học hỏi ở đây thì mới phục sát đất nước Mỹ.
Có vài điều cần lưu ý khi đến NY: Khu Manhattan là khu lớn nhất (dài 13.4 miles, rộng 2.3 miles, theo hướng đông-tây, từ Houston Street qua các con đường mang số. Sau Houston, các con đường mang tên trở lại. Fifth Avenue chia Manhattan thành 2 khu Đông - Tây; khu buôn bán nằm ngay chính giữa khu Manhattan. Downtown (từ phía nam của 14th Street) gồm Greenwich Village, SoHo, TriBeCa, Wall Street( financial district). Sixth Avenue còn gọi là Avenue of the Americas. Chinatown ở NY là phố Tàu lớn nhất Bắc Mỹ, từ giáp ranh với khu Little Italy đi về phiá bắc và từ khu TriBeCa đi về phiá Nam; không chỉ có nhà hàng và đồ Tàu mà bao gồm luôn sản phầm từ nhiều nước châu Á như Việt- Miên- Thái.... , tập trung vòng quanh khu Worth & Hester dọc theo East & West Broadway và đường Canal là đường chính của Chinatown. Đây còn là nơi thể hiện đậm nét văn hoá truyền thống, phong tục tập quán Trung hoa và Á châu; kể cả ngôn ngữ, tôn giáo, ẩm thực... Đừng quên băng đảng Tàu không hề sợ mafia Ý hay băng đảng Mỹ, Latinh...gì hết! Mafia Ý ở New York sống dựa vào cộng đồng gốc Ý, băng đảng Tàu sống dựa vào cộng đồng gốc Hoa, băng đảng Mỹ đen sống dựa vào cộng đồng gốc Phi châu chủ yếu từ các khu nhà nghèo như Harlem... Thực ra New York là 1 tiểu bang rộng lớn, phía bắc lên đến biên giới Canada mà thác Niagara là địa danh nổi tiếng nhất, phiá tây giáp với Đại Tây Dương, phiá đông và nam giáp nhiều tiểu bang khác của vùng Đông Bắc Hoa Kỳ, là 1 trung tâm tài chính, kinh tế, văn hoá- nghệ thuật rất quan trọng và đa dạng.
Thành phố New York có 5 quận: The Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens và Staten Island. Với 8,2 triệu dân sống trên một khu vực 830 km², New York là thành phố đông dân nhất khu vực Bắc Mỹ. Khu vực đô thị của New York với dân số xấp xỉ 22 triệu người là khu vực đô thị lớn nhất thế giới.
Thành phố New York là cửa ngõ cho dòng người nhập cư ồ ạt vào nước Mỹ trong khoảng thời gian từ cuối thế kỉ 19 đến đầu thế kỉ 20. Bức tượng Nữ thần Tự do là một công trình kiến trúc nổi tiếng thế giới của thành phố.
New York nổi tiếng nhất với tượng Nữ Thần Tự Do (Statue of Liberty), các tòa cao ốc như Chrysler, Empire State, Toà Tháp Đôi (World Trade Center, đã bị sụp đổ ngày 11 tháng 9 năm 2001) và Thư viện Công cộng New York, Quảng trường Thời đại (Times Square), Công viên Trung tâm (Central Park), Phố Wall (Wall Street), vân vân. Thành phố còn đang lên dự án xây dựng tòa Tháp Tự do (Freedom Tower), ngay trên nền đất của Toà Tháp Đôi, vào năm 2007, sẽ hoàn tất vào năm 2009 và đưa vào hoạt động trong năm 2010. Đây sẽ là tòa nhà cao nhất thế giới với 541 m tính từ chân đến đỉnh ăn ten.
New York thật ra có ba khu vực nhà cao chọc trời tách biệt nhau: Midtown Manhattan, Downtown Manhattan (cũng được biết như là Lower Manhattan) và Downtown Brooklyn. Khu vực lớn nhất của các tòa nhà cao chọc trời này là ở Midtown Manhattan, trung tâm kinh doanh lớn nhất trên thế giới, và cũng là nơi của các tòa nhà đáng để ý như tòa nhà Empire State, tòa nhà Chrysler và trung tâm Rockerfeller. Khu nhà chọc trời tại Downtown Manhattan bao gồm khu thương mại trung tâm lớn thứ ba trên nước Mỹ (sau Midtown Manhattan và Chicago's Loop), và đã từng được biết đến với sự hiện diện của tòa tháp đôi của World Trade Center.
Thành phố New York là một trung tâm chính cho kinh doanh thương mại quốc tế và là một trong ba "trung tâm điều khiển" kinh tế thế giới (cùng với Tokyo và London). Thành phố là trung tâm chính về tài chính, bảo hiểm, địa ốc, truyền thông và nghệ thuật ở Mỹ. Các ngành quan trọng khác bao gồm truyền hình và phim ảnh, lớn thứ hai toàn quốc sau Hollywood; nghiên cứu y khoa và kỹ thuật; các đại học và học viện không vụ lợi; và thời trang.
Khu vực đô thị New York có tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào khoảng 901,3 tỷ USD vào năm 2004, nhiều hơn GDP của Ấn Độ và chỉ một ít thấp hơn của Canada. Kinh tế của thành phố chiếm phần lớn các hoạt động kinh tế của các tiểu bang New Jersey và New York.
Thị trường chứng khoán của thành phố là một trong những thị trường chứng khoán quan trọng nhất trên thế giới. Thị trường chứng khoán New York là thị trường lớn nhất tính theo số lượng đô la lưu chuyển, trong khi NASDAQ là lớn nhất trên thế giới về số lượng các công ty liệt kê ở đó. Nhiều tập đoàn công nghiệp lớn có trụ sở chính đặt tại New York, bao gồm nhiều công ty Fortune 500 hơn các thành phố khác. New York là duy nhất trong các thành phố Mỹ về số lượng lớn các công ty nước ngoài. Một trong mười các công việc ở các công ty tư nhân ở thành phố này
là với một công ty nước ngoài.
Các ngành công nghiệp sáng tạo, như truyền thông, quảng cáo, thiết kế và kiến trúc chiếm một số lượng càng đông dần trong tổng số công việc. Các công nghiệp kỹ thuật cao như phát triển phần mềm, thiết kế trò chơi và dịch vụ Internet cũng đang phát triển; bởi vì vị trí của thành phố là trạm cuối của đường cáp quang xuyên đại dương, Thành phố New York cũng là một cổng Internet lớn nhất trên toàn nước Mỹ.Sản xuất chiếm phần lớn nhưng đang giảm dần về số lượng nhân công. Dệt may, hóa chất, sản phẩm kim khí, chế biến thực phẩm, và đồ gia dụng là một số sản phẩm chính. Vận chuyển đường biển quốc tế luôn luôn là một phần lớn của kinh tế thành phố nhờ vào vịnh biển tự nhiên của New York, nhưng với sự
tiến bộ của công việc đóng container các tàu chở hàng đã di chuyển từ vùng cảng trước Brooklyn ngang qua Cảng hàng hải Newark-Elizabeth ở New Jersey. Một số tuyến tàu chở hàng vẫn tồn tại; ví dụ, Brooklyn vẫn còn điều hành phần lớn việc nhập khẩu hạt cocoa vào Hoa Kỳ
Ở West Point có 1 trường military rất hay, có thể mua vé tour ($9/người) để đi xem cũng được. Họ không cho tự đi vào đó đâu vì đó là khu bí mật quân sự mà. Ở ngoài thì có 1 historic site - Fort Montgomery, nếu thích coi những dấu ấn lịch sử. Rồi đi qua Bear Mountain Bridge, quẹo phải sẽ tới 1 view point coi cảnh rất hữu tình. Nếu quẹo trái thì sẽ đến 1 train station ở ngay bờ biển, có rất nhiều thuyền buồm. Muốn đi lên NYC thì take train ở đây đến Grand Central. Không nên đi xe hơi vì sẽ tốn tiền parking và nhiều khi rất khó kiếm chỗ để đậu.
Tiếc là thời gian không nhiều nên tôi phải lên đường đi tiếp qua Connecticut và Boston. Từ xa lộ 95, chúng tôi đi thẳng lên Yale University ở New Haven, Connecticut. Rẻ qua I-91 vô Trumbull St, ngay góc Canal là đến đại học Yale. 2 vợ chồng bác sĩ vừa dạy ở đây, vừa về VN làm từ thiện và dạy free nữa. Niềm nỡ chào đón và đưa chúng tôi đi tham quan đại học Y khoa nổi tiếng này và 1 tour vòng quanh campus. Ăn trưa xong, tôi chào từ biệt để kịp hẹn với người bạn khác ở đại học Harvard.
Trên đường 95 đi Boston, tôi ghé qua Providence, Rhode Island để đổ thêm xăng rồi gần 1 giờ sau thì đã tới Law School của Harvard University(1563 Massachusetts Ave.,Cambridge, MA 02138)- nơi đào tạo nhiều luật sư- chính trị gia nổi danh của Mỹ. Harvard University là 1 trong những trường đại học đầu tiên được thành lập ở Mỹ, có truyền thống lâu đời, thuộc hàng Ivy League, có trên 2,400 giáo sư; trong đó có rất nhiều người đoạt giải Nobel và các giải thưởng- danh dự quốc tế khác. Có 2 boards: President & Fellows of Harvard College(hay Harvard Corporation) và Harvard Board of Overseers, có 9 faculties:
- Faculty of Arts and Sciences, với sub-faculty là School of Engineering and Applied Sciences, bao gồm: Harvard College(undergraduate - có từ 1636),
Graduate School of Arts and Sciences (từ 1872), Harvard Division of Continuing Education, kể cả Harvard Extension School (1909) & Harvard Summer School (1871)
- Faculty of Medicine, gồm Medical School (1782), Harvard School of Dental Medicine (1867).
- Harvard Divinity School (1816)
- Harvard Law School (1817)
- Harvard Business School (1908)
- Graduate School of Design (1914)
- Graduate School of Education (1920)
- School of Public Health (1922)
- John F. Kennedy School of Government (1936)
Từ năm 1999, Radcliffe College đổi thành Radcliffe Institute for Advanced Study.
Gần đó là trường kỹ thuật giỏi nhất nước Mỹ: Massachussett Institute of Technology(MIT) ở ngay trên đường Massachusetts và Albany, nhìn ra bờ sông Charles. MIT có 5 trường và 1 college với 32 phân khoa ; trong đó có cả ngành kiến trúc. Trường này cũng rất đẹp mà lạ mắt nhất là Stata Center (Department of Linguistics and Philosophy), hay Building 7 (ở 77 Massachusetts Avenue) chính là cửa ngỏ vào campus, hoặc Barker Library là 1 thư viện cũng rất đẹp. Trong 1 ngày, tôi đã có dịp ghé qua 3 trường đại học hàng đầu của Hoa Kỳ đều là do tư nhân làm chủ và quản lý; đã đào tạo ra nhiều tên tuổi xuất sắc cho nước Mỹ và TG. Chúng tôi kéo nhau làm một chuyến campus tour cho biết rồi ra Boston Harbor cruise đi coi chiến hạm USS Constitution và ngắm thành phố Boston từ ngoài biển. Sau đó đi ra Quincy Market. Tối đến, kéo đi ăn tôm hùm Boston và ngắm Boston về đêm. Đêm hôm đó, về phòng trọ mà tôi cứ suy nghĩ những gì các bạn trí thức gốc VN trẻ từ 3 trường đại học nổi danh bậc nhất TG này nói về quê nhà, hình như họ rất có tình cảm với CSVN và ủng hộ sự "đổi mới" hiện nay; nhất là khi nói về những bài viết hay phát biểu của ông Võ Văn Kiệt... Trước 75, tại sao rất nhiều trí thức gốc VN du học ở các nước tư bản vẫn có khuynh hướng "thân Cộng" hay "thiên tả"? Bây giờ, lịch sử đang lập lại? Họ không thích tranh cãi về những đúng-sai của quá khứ, không hào hứng với chính trị, tập trung vào việc nâng cao dân trí và cải thiện đời sống đa số dân nghèo trong nước (chủ yếu là giáo dục & y tế), với tấm lòng nhiệt tình, hoàn toàn vô vị lợi, mang đầu óc phóng khoáng, tự do, cởi mở khi nhìn về hiện tại và tương lai của dân tộc với ao ước VN ngày càng thay đổi tốt đẹp hơn... Hình như con đường chống Cộng bát nháo đã khiến rất nhiều người trẻ mất đi niềm tin vào công cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền, chống chế độ độc tài? Ngay bên cạnh thủ đô và gần toà đại sứ VC, tại sao nhiều trí thức gốc VN rất giỏi, rất yêu nước lại không tán thành phương cách chống Cộng bấy lâu nay của các tổ chức, hội đoàn CC ở đây; cho dù họ cũng không chấp nhận chế độ độc tài, tham nhũng ở VN? Y như khi tôi đến UC Berkeley, USC, UW...
Trưa hôm sau, tôi ra phi trường Logan, Boston để bay trở về California sau 1 tuần du hành qua miền Ðông Bắc Hoa Kỳ. Còn rất nhiều nơi tôi chưa đi qua, cũng có nơi đã ghé trước đây nhưng các thành phố thuộc miền Ðông Bắc Hoa Kỳ mà tôi đi qua lần này đều nổi tiếng là trung tâm chính trị, kinh tế, tài chính, văn hoá- nghệ thuật, giáo dục, khoa học - kỹ thuật của Mỹ. Hầu hết học bổng dành cho du học sinh từ VN qua đều từ các trường vùng này. Hy vọng các em sẽ cố gắng và mở mang hiểu biết để khi về nước sẽ giúp cho VN ngày càng khá hơn. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn- du lịch cũng chính là cơ hội học hỏi và mở mang hiểu biết; nhất là về văn hoá(7-7-2007)
Du lịch Arizona, New Mexico, Texas
Du lịch Arizona, New Mexico, Texas
Tôi qua Arizona rất nhiều lần nhưng đây là lần đầu tiên lái xe đưa mẹ tôi từ California qua Arizona rồi đi tiếp qua New Mexico và Texas nên cũng phải chuẩn bị chu đáo về xe cộ, lịch trình, book khách sạn... Khởi hành vào buổi chiều sau khi tan sở, lái một lèo theo xa lộ I-10 tới Blythe thì ghé vô trạm xăng đổ thêm xăng, ăn uống và nghĩ ngơi rồi chạy thẳng tới Phoenix vào lúc gần nửa đêm.
1. Arizona:
Phoenix
Phoenix về đêm cũng như hầu hết thành phố lớn khác ở Mỹ cũng ...buồn tênh; chỉ thấy mấy buildings mở đèn sáng choang chứ thiên hạ đều vô giường ngủ sớm để sáng mai lại đi cày. Phoenix là thành phố lớn nhất của AZ đang mở rộng đường sá mà thích nhất là có thể vô - ra carpool lane dễ hơn CA. Lái ngang qua phi trường Sky Harbor của Phoenix cũng là sân bay nhà của Southwest mà tôi đã ghé đây nhiều lần Tôi thuê phòng ngủ ở một khách sạn ở Tempe, gần Arizona State University và cũng gần nhà C.bạn tôi cho dễ qua lại thăm viếng.
Sáng hôm sau, C. đưa tôi qua Arizona State University & stadium, rồi vô Gammage Auditorium (do KTS Frank Lloyd Wright thiết kế) và Big Surf park, xuống downtown Tempe & Phoenix chơi cho biết. C. từng làm việc cho Systems Research Lab của Motorola, nhảy qua Intel, bây giờ giới thiệu cho tôi biết Phoenix là home của các hãng lớn như Google, eBay, AOL, GoDaddy.com, IPowerWeb,Easynews...; chưa kể các hãng lớn khác như US Airways, American Express, PetSmart, Allied Waste, Freeport McMoRan, Avnet, Apollo Group, etc...; trong khi Tempe là home của các hãng lớn như U-HAUL, Best Western, Insight Enterprises.... Nghe C.nói mà tôi ...lùng bùng lỗ tai. Nói thiệt, tôi chỉ thích cây điệp đỏ & vàng y như cây phượng ở VN nên cứ nghe C. nói mà mắt thì nhìn ngắm cái khác ! Nhìn downtown Tempe & Phoenix, thấy rõ ảnh hưởng của Mễ & Spanish, thổ dân da đỏ(Native American); nhất là ở các khu shopping, Civic Center, các soundwalls hay landscape dọc theo xa lộ. Tức cười nhất là thành phố lớn (thứ 6 Hoa Kỳ) nằm dọc theo bờ của một con sông ...khô queo, phơi cát trắng như muối nên giữa mùa hè vẫn thấy oi bức, nóng nực kinh khủng; vậy mà vẫn có người thích sống ở đây, lạ thiệt.
Scottsdale
Ăn dim sum xong, C. lái xe đưa mẹ tôi & tôi theo xa lộ I-17N. lên Scottsdale chơi. Lúc tôi còn đi học kiến trúc ở CPU Pomona, tôi đã từng theo lớp qua Scottsdale để coi Taliesin West của KTS Frank Lloyd Wright nên tôi cũng đã từng dạo phố downtown Scottsdale, từ các khu shopping ở Old Town qua Waterfront,SouthBridge... Bây giờ trở lại thấy Scottsdale xây mới và phát triển nhiều hơn, có vẻ đông hơn xưa, nhất là khi bước vô Fashion Square thì ..hổng thua Fashion Islands ở khu Newport Beach, CA. Scottsdale City Hall cũng đẹp và mới hơn. Coi bộ dân AZ phất lên từ khi có McCain ra tranh cử TT ? Ăn trưa xong, C. lái xe đưa mẹ tôi & tôi lên Sedona và Flagstaff chơi cho biết.
Sedona là một vùng núi đỏ (Red Rock Country) y như Valley of Fire ở Nevada gần Las Vegas, với núi trọc Bell Mountain màu đỏ rực từng xuất hiện trong nhiều phim Hollywood vì có hình thù độc đáo do bị gió và mưa xâm thực và đây cũng là nơi nghĩ mát cho dân AZ. Rất nhiều bus tour đưa du khách ghé đây chơi trước đi Flagstaff & Grand Canyon. Lâu đài Montezuma, “Wonderland of Rocks” trong khu Chiricahua National Monument là những thắng cảnh nổi tiếng khác ở Sedona.
Flagstaff ở cực bắc của AZ trên cao nguyên Colorado và là cửa ngỏ phía Nam của Grand Canyon với nhiều khách sạn cho du khách ngủ trọ khi họ đến tham quan Grand Canyon. Nổi bật nhất ở Flagstaff là Walkup Skydome của đội bóng Lumberjack(Football, Basketball); gần đó là Flagstaff City Hall nằm giữa Route 66, Humphreys Street, Aspen Avenue & Sitgreaves Avenue cũng đẹp và mới hơn. Từ khách sạn nhìn ra Mount Elden, phía nam của đỉnh San Francisco Peaks,xung quanh là rừng cây xanh mát mới thấy Flagstaff quả là đẹp. Ngạc nhiên nhất là ngay ở giữa thành phố này vẫn có nhà hàng Tàu đông khách, sợ thiệt !
Tucson
C. lái xe đưa mẹ tôi & tôi theo xa lộ I-17S.về Tempe rồi tôi lái tiếp theo xa lộ I-10 đi Tucson thăm một thằng bạn đang mở 99cents store rất phát đạt ở đó. Trên đường đi, từ I-10 vô Speedway Blvd rẻ phải Kinney Rd., tôi ghé vô Sonora Desert Museum(2021 Kinney Rd., Tucson) trong khu Saguaro National Park để cho mẹ tôi xem 2 con thú Otters và Bighorn sheep. Theo tour, chúng tôi đến Warden Oasis Theater trong Herpetology dept. để coi phim về việc bảo vệ động thực vật hoang dã quý hiếm trong sa mạc(khoảng 45 phút). Sau đó phải đi bộ 2 miles trong khu sở thú thiên nhiên rộng 20 acres chỉ có cây xương rồng saguaros, không đủ bóng râm dưới ánh nắng chói chang này... nên cũng không hứng thú nữa. Đến nhà nó vào chiều tối nên nó hối hả rủ ăn cơm Thái rồi ghé qua chợ của nó cho biết. Công nhận bây giờ nó giàu thiệt, khác hẳn lúc sống ở GG vừa nghèo, vừa mê cờ bạc ; cho dù nó có vợ đẹp và giỏi lắm. Tôi muốn dạo qua downtown Tucson cho biết nhưng nó chỉ muốn về nhà để khoe sự thành công của nó. Ngày hôm sau, nó rủ tôi đi ra Lakeside Park để câu cá trong một cái hồ nhỏ. Giữa trưa hè nóng bức, lưa thưa vài bóng cây mà câu được vài con cá lòng tòng thì ....dễ giận thiệt; vậy mà nó bướng bỉnh ngồi câu mê mệt, mặc kệ vợ con nó và tôi chán chê cái hồ này. Nó lại vác cần câu đi tiếp đến Sahuarita -một cái hồ khác để câu; gần đó là biên giới Mỹ - Mexico. Khu này vừa nhiều muỗi, vừa như một hòn đảo ngục tù, chẳng thấy con cá nào ra hồn. Dễ quạu nhất là nó nhất định bắt buộc mọi người phải cắm trại ngủ đêm lại ở ngay bên hồ này cho tới sáng mai. Tôi sợ tánh gàn bướng của nó thiệt ! Nghĩ lại thì mới thấy giữa sa mạc, đồi núi nóng nực này thì đi chơi đâu bây giờ trong khi AZ có nhiều hồ tự nhiên & nhân tạo như Lake Mead ở Hoover Dam chạy dài tới khu Valley of Fire State Park, ngay biên giới giữa Nevada và Arizona; Lake Havasu ở Laughlin gần London Bridge & Colorado River, Lake Powell ở Page, AZ chạy dài tới khu Bryce-Reef-Arch National Park, ngay biên giới giữa Utah và Arizona; Lake Montezuma, etc... Hầu như city nào cũng đào hồ, làm fountains phun nước cho mát nhưng dọc theo freeway thì chỉ có sỏi đá, chẳng cần landscape - irrigation gì ráo ! Vả lại Tucson có nhiều hãng xưởng nên ai cũng lo kiếm tiền rồi chui vô nhà hay chổ nào tươi mát chứ hết ham đi đâu nữa.
Tới sáng, tôi hối hả chào vợ chồng nó mà lái tiếp theo xa lộ I-10 đi New Mexico.
2. New Mexico:
Thực ra là tôi muốn đi Texas nên chỉ đi ngang qua tiểu bang này thôi. Khi ghé vô Las Cruces đổ xăng và ăn trưa,để đi White Sand National Monument ở New Mexico, tôi mới nhớ tới một thằng bạn người Việt gốc Hoa đang làm ăn ở Abuquerque nên phone hỏi thăm nó. Ai dè nó nhất định kêu tôi phải đưa mẹ tôi đến thăm vợ chồng nó vì ngày xưa, nó thường ăn chực ở nhà tôi. Bây giờ nghe nói nó lấy vợ rồi "ăn nên, làm ra" nên cũng mừng cho nó. Lái tiếp theo xa lộ I-70 đi khoảng 52 miles là tới White Sand National Monument với những đụn cát trắng tinh suốt vùng Tularosa basin rộng 710-km² (275-mi²), gần Alamogordo. Gần đó là Missile Range - nơi thử nghiệm bom nguyên tử và phòng thí nghiệm của NASA. Trở lại xa lộ 25 đi khoảng 220 miles là tới Abuquerque - thành phố lớn nhất của New Mexico. Thằng bạn người Việt gốc Hoa hẹn gặp tôi trong quán phở Linh (5000 Central Ave SE, Albuquerque, NM 87108; (505) 266-3368), vợ làm nail, nó làm tiệm vàng mà nhà ở New Mexico rẻ hơn CA nhiều nên vô nhà nó mà ...chưng hửng, cứ như lâu đài mà mình chỉ dám mơ chứ suốt đời cày ở CA cũng không có. Dân VN ở New Mexico không nhiều, khá nhiều tiệm vàng, làm nail & tóc, tập trung nhiều nhất trên đường Juan Tabo Blvd.(có quán Hương Thảo), Central Ave(có quán café Dalat, Quê Hương), Montgomery Blvd.(có quán Mây Hồng), San Mateo(có quán Saigon), Louisiana Blvd(có quán Mây),... Sáng hôm sau, nó cho tôi đi City tour rồi ra ăn cơm VN trước khi đi đến dãy Guadalupe trong rặng núi Rocky Mountain có Carlsbad Cavern với những nhũ đá tuyệt đẹp. Từ Highway 62/180 đi khoảng 18 miles (29 km) về hướng tây-nam là đến cửa ngỏ vào khu Carlsbad. Vì ngay mùa lễ July 4th. nên du khách rất đông. Nếu đi sớm sẽ đi đến (ghi lại theo thứ tự ABC chứ thực ra là phải đi theo tour guide từ Upper Cave qua Lower Cave): Balloon Ballroom, Bat Cave(có rất nhiều dơi,16 loại, nhất là loại Free-tailed Bats, được bảo vệ rất kỹ), Bell Cord Room,Bifrost Room, Big Room hay The Hall of the Giants, Chocolate High, Green Lake Room,Guadalupe Room,Hall of the White Giant,King's Palace,Lake of the Clouds,Left Hand Tunnel,Mystery Room,New Mexico Room, New Section,Papoose Room, Queen's Room,Spirit World,The Rookery, Underground Lunchroom,Talcum Passage,cuối cùng là amphitheater. Rời nơi đây, tôi hối hả lái ra US-285, qua 62 rồi NM-8 để ghé qua El Morro Monument coi cho biết. Từ US-180 qua US-83S về Dallas - Ft. Worth nhưng trời chiều rồi nên phải ghé vô Abilene ăn tối và ngủ lại đây một đêm.
3. Texas:
Thay vì ngủ ở Lubbock như dự trù, bây giờ chui vô Holidays-Inn ở Odessa. Sáng hôm sau, ăn sáng xong, tôi hối hả lái về đến Dallas - Ft. Worth giữa lúc kẹt xe ngay khi qua xa lộ I-30 vô Fort Worth nên tha hồ ngắm nhìn cảnh vật từ Arlington, Grand Prairie đến nhà chú tôi ở khu Highland-University Park. Chú tôi muốn khoe nhà ở Dallas vừa mới, vừa rẻ, vừa to hơn CA nhiều nên tôi cũng háo hức đi coi cho biết. Sau khi coi xong 3 khu nhà mới xây thì mệt nhoài, chỉ muốn tắm rửa rồi ngủ 1 chút.
Sau đó, chú tôi rủ đi ăn trưa ở khu Garland rồi vô coi phố xá ở downtown; chủ yếu là khu Farmers Market, City Center, Convention Center, Main St., Arts District... với mấy skyline cao nhất Dallas nhưng tôi chỉ thích Fountain Place(do I.M. Pei thiết kế), Reunion & Renaissance Tower, BofA Plaza...
Kiến trúc ở Dallas hầu hết theo modernist & postmodernist. Có nhiều cây cầu bắc qua sông Trinity thiết kế bởi Santiago Calatrava như Margaret Hunt Hill. Dallas là từ tên của 1 vị phó tổng thống Mỹ, George Mifflin Dallas; là thành phố lớn thứ 3 của tiểu bang Texas và lớn thứ 9 nước Mỹ, diện tích của thành phố là 400 dặm vuông (1036 km²), là quận lỵ của Dallas County, là trung tâm văn hóa, kinh tế của 12 quận thuộc Vùng đô thị Dallas, Fort Worth và Arlington có dân số 5,8 triệu – vùng đô thị lớn thứ 5 của Hoa Kỳ. Dallas là 1 trong 11 "thành phố đẳng cấp thế giới" được Tổ chức Globalization and World Cities Study Group & Network xếp hạng. Dallas là một trong những thành phố đi đầu về nền giáo dục ở Mỹ. Trong top 100 trường TH có chất lượng nhất nước Mỹ thì Dallas có rất nhiều trường; tiêu biểu là School for the Talented and Gifted nằm số 1210 East Eight Street là trường tốt nhất nước Mỹ. Hiện chính quyền Dallas cũng đang rất đầu tư vào giáo dục. Ở Dallas có rất nhiều tòa nhà cao chọc trời(skyline) nên việc đầu tiên mà chú tôi làm là giới thiệu với tôi về niềm tự hào của một công dân Dallas, một người yêu nghề dạy học và hết sưc quan tâm đến giáo dục và xã hội. Chú tôi vốn du học và tu nghiệp ở Mỹ từ những năm 1960s, ở tù cải tạo VC mấy năm rồi vượt biên qua Mỹ làm công chức suốt mấy chục năm qua nên coi bộ vừa sinh hoạt CĐVN rất hăng say và liên hệ khá rộng rãi với đám chính trị gia địa phương, vừa hiểu biết rành rẽ tình hình ở đây. Nghe nói đa số dân Dallas-Ft. Worth là "liberal" hơn so với Houston và San Antonio nhưng chú tôi quá ư conservative và là phe Cộng Hoà chính hiệu; nhất là bà thím theo đạo Công Giáo "nòi" nên càng "bảo thủ" dữ hơn. Ngồi ăn tối trong French Room ở hotel Adolphus mà cứ nghe bênh TT Bush hoài nên ăn hết thấy ngon.
Hôm sau, tôi đi thăm một thằng bạn học cũ nhưng nghe nó khoe quá nhiều về những thành công của nó suốt 33 năm ở Mỹ, tôi cũng chán. Nó cũng khá hãnh diện về Dallas khi nói Dallas là home của nhiều hãng lớn(trong đó có hãng của nó): Centex (construction), Texas Instruments, Dean Foods, Southwest Airlines, Tenet Healthcare, Celanese (chemical), Affiliated Computer Systems, Blockbuster, Holly (dầu lửa), AT&T. Gần Irving(thuộc DFW metroplex) có 4 trong số Fortune 500 companies: Exxon Mobil, Kimberly-Clark, Fluor(engineering), Commercial Metals. Vài headquarters khác cũng có mặt ở Dallas: Neiman Marcus, 7-Eleven, Brinker International, id Software, ENSCO Offshore Drilling, Mary Kay Cosmetics, CompUSA, Zales,Comerica Bank. Phía bắc Plano có EDS, Frito Lay, Dr Pepper, JCPenney. Nó dẫn tôi đến Dealey Plaza, nơi JFK đã bị Lee Harvey Oswald ám sát vào 22-11-1963. Nghe nó khen TX quá, tôi nghĩ: Coi bộ người VN ở Dallas khoái TX và Bush ? 5 năm qua, người VN ở Dallas làm ăn thành công, nhất là nghề làm nail(Hollywood Nails & Spa/Long, LURACO Tech.), nhà hàng(Bistro B), chăn nuôi gà thịt công nghiệp, v.v... Một số địa chỉ quen thuộc: Bistro B trong khu Hong Kong-Asia Times Square(2615 W. Pioneer Parkway, Grand Prairie), khu Chinatown(Greenville Ave and Central Expwy, Richardson), Little Saigon Mall (3113 N. Belt Line Road, Irving)& Saigon Mall(3212 N. Jupiter Rd. Garland, TX 75044),Saigon Block Restaurant(2150 E Arapaho Rd Richardson, TX 75081),My Canh Chinese Restaurant (4535 W Walnut St, Garland, TX), Reunion Tower(có nhà hàng/bar ăn và nhìn cảnh Dallas về đêm,Reunion Blvd E.),Arc-En-Ciel(3555 W Walnut St, Garland)... Đến Dallas không thể không đến Dallas Fort Worth Stockyards, nhất là the Stockyards Museum trong khu Livestock Exchange building(xây từ năm 1902) giữa khu Fort Worth Stockyards National Historic District, với Texas Cowboy Hall of Fame, xem "top cowboys and cowgirls" của Texas biểu diễn những màn cưỡi bò & ngựa thật hấp dẫn, thích thú trong Barn A, Stockyards. Về đêm, khu Fort Worth Stockyards là nơi uống rượu, nhảy đầm và có cả khu trẻ con chơi games nữa nên có thể đem cả gia đình đến khu Fort Worth Historic Stockyards, dành trọn một ngày trong Stock Yards - The Old Lumber Yard (2317 North Houston St., Ft. Worth, TX 76106).
Ở Dallas 2 ngày mà cứ quanh quẩn Garland hoài cũng chán nên tôi theo xa lộ I-35 đi xuống Austin và San Antonio chơi. Dallas - San Antonio - Houston là 3 góc của tam giác mà Austin có thể nói là trung tâm Texas cho dù nó gần San Antonio hơn nên Austin được chọn là thủ phủ của tiểu bang Texas và là trung tâm quản lý hành chính của Quận Travis. Tọa lạc ở miền trung Texas, nó là thành phố lớn thứ 4 của Texas và thành phố lớn thứ 16 của Mỹ. Vào thống kê dân số 2005, Austin có dân số là 690.252. Thành phố là trung tâm văn hóa và kinh tế của khu vực đô thị Austin–Round Rock với dân số 1,4 triệu người. Nhiều nguời là công chức, chính trị gia, giáo su & sinh viên của University of Texas at Austin; còn lại làm cho SETON Healthcare Network, Dell, IBM, Freescale Semiconductor hay high-tech companies ở Austin như 3M Company, Apple Inc., Hewlett-Packard, AMD, Applied Materials, Cirrus Logic, Cisco, eBay/PayPal, Google, Hoover's, Inc., Intel, National Instruments, Samsung, Silicon Laboratories, Sun Microsystems & United Devices. Austin được gọi là "Live Music Capital of the World" khi phố Burnet có "Live From The Plaza" với nhiều tiệm nhạc đủ loại trên TG có bán ở khu phố này của Austin và trưa thứ 6 hàng tuần (tháng 6 - 6 & tháng 9 - 12) đều có trình diễn nhạc ngay tại khu plaza trước City Hall; chủ yếu là Live Music Task Force. Austin còn có Music Memorial (Joe R. & Teresa Lozano Long Center for the Performing Arts) nhằm vinh danh những cống hiến cho âm nhạc ở Austin & Texas. Nhờ vậy, Austin vui và sống động hơn.
Theo Điều tra Dân số Hoa Kỳ năm 2000, số người Mỹ gốc Việt ở Ausin là 5.942 người, chiếm 0,9% dân số toàn thành phố. Austin nằm trên sông Colorado, với ba hồ nhân tạo hoàn toàn nằm trong nội vi thành phố: hồ Lady Bird, hồ Austin và hồ Walter E. Long. Thêm vào đó, chân của hồ Travis, bao gồm cả đập Mansfield, tọa lạc ở trong phạm vi thành phố. Hồ thành phố, hồ Austin và hồ Travis đều nằm trên sông Colorado. Thành phố này cũng nằm trên vết nứt địa chất Balcones, mà, trong hầu hết Austin, chạy gần như là cùng tuyến đường với đường cao tốc MoPac. Phần phía đông của thành phố bằng phẳng, trong khi phần phía tây và các khu vực ngoại thành phía tây bao gồm các ngọn đồi thoai thoải với quang cảnh khá đẹp trên vùng bìa của Texas Hill Country. Bởi vì những ngọn đồi về phía tây chủ yếu là đá vôi với một lớp đất mỏng bao phủ, thành phố thường xuyên bị lụt đột ngột do nước mưa xối xả sau những trận bão. Để điều khiển lượng nước này và tạo ra thủy điện, Lower Colorado River Authority đã điều hành một loạt các đập làm thành Texas Highland Lakes. Những hồ này cũng cung cấp nơi để chèo thuyền, bơi lội và các dạng giải trí khác bên trong một số công viên tọa lạc trên các bờ hồ. Một điểm nổi bật khác ở Austin là núi Bonnell. Là điểm cao nhất ở Austin với độ cao 780 feet bên trên mặt biển, đó là một núi đá vôi tự nhiên nhìn xuống hồ Austin trên sông Colorado, vào khoảng 200 feet phía dưới đỉnh núi. Rời Austin, tôi xuống San Antonio.
San Antonio là thành phố lớn thứ hai của tiểu bang Texas có vẻ "Wild West" chứ không chỉ là "thị trấn dầu lửa- Oil Town", chịu ảnh hưởng văn hoá - kiến trúc của Đức và là thành phố lớn thứ 7 ở Hoa Kỳ. Nằm trên vùng phía bắc của South Texas, thành phố này là một cửa ngõ văn hóa vào vùng Tây Nam Hoa Kỳ. San Antonio là quận lỵ của Quận Bexar với một dân số 1,2 triệu người theo điều tra dân số của Cục điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2006. Vùng đô thị này đang bùng nổ, có dân số 1,9 triệu và là vùng đô thị lớn thứ 29 ở Hoa Kỳ, đang phát triển, nhiều khu nhà mới đã mọc lên, dân đang tăng cao.
San Antonio được đặt tên theo một vị thánh Italia Anthony của Padua, có ngày hội vào thời điểm (13 tháng 6) một đoàn thám hiểm Tây Ban Nha dừng lại ở khu vực này vào năm 1691 nhưng trận đánh Alamo(1836) được nhắc đến nhiều hơn vì nơi này dân Mễ đông và mạnh hơn. Thành phố là nơi có nhiều đơn vị quân đội đóng quân, ở đây có Fort Sam Houston, Căn cứ không quân Lackland, Căn cứ không quân Randolph, và Căn cứ thành phố Brooks, với Trại Bullis và Trại Stanley ngay bên ngoài thành phố. San Antonio có Trung tâm Y tế Nam Texas, là trung tâm nghiên cứu y tế và chăm sóc sức khỏe lớn nhất và duy nhất ở vùng Nam Texas. Thành phố này nổi thiếng với River Walk, Alamo,La Villita, văn hóa Tejano, các công viên giải trí: SeaWorld (San Antonio), Six Flags (Fiesta,Texas); nhờ đó, thành phố thu hút 20 triệu khách thăm qua mỗi năm. San Antonio cũng là nơi có bảo tàng nghệ thuật hiện đại đầu tiên ở Texas—Bảo tàng Nghệ thuật Marion Koogler McNay, cũng như có một trong những đội chuyên nghiệp thuộc hội bóng rổ quốc gia(NBA) thành công nhất trong lịch sử của liên đoàn, đó là San Antonio Spurs. Kiến trúc và xây dựng phát triển mạnh trong 8 năm qua, cả về nhà ở lẫn khu thương mại(Hilton Palacio del Rio, Weston Centre, Marriott Rivercenter, River Walk, Houston St... ). Cao nhất San Antonio là Tower of the Americas.
Tôi đến Alamo (thực ra Mission San Antonio de Valero là 1 nhà thờ công giáo và bây giờ là 1 viện bảo tàng nổi tiếng nhất của San Antonio, Texas ở 300 Alamo Plaza) mới chưng hửng khi thấy du khách xếp hàng rồn rắn vào xem khu tu viện này. Do Tây Ban Nha xây từ thế kỷ 18 để làm nơi tu học cho những thổ dân da đỏ cải đạo Thiên chúa nhưng từ 1793, tu viện này lại từ từ trở thành đồn lính Mễ do San Carlos de Parras chỉ huy và từ đó, nó mang tên "Alamo".
San Antonio còn có khu River Walk (hay Paseo del Río) với những con đường đầy hàng quán vui nhộn ven bờ sông San Antonio, không xa khu downtown San Antonio, Texas. River Walk luôn thu hút du khách lui tới mua sắm, chụp hình, dạo mát dọc theo bờ sông sau khi đến Alamo hay mua sắm ở Rivercentermall, gần Arneson River Theatre trong khu La Villita, kế bên khu Hemisfair Park & Tower Life Building. Mùa xuân có lễ hội Fiesta San Antonio, hay River Parade với xe hoa, diễn hành và nhạc hội cùng với hội chợ.
2 ngày sau, tôi theo xa lộ I-10 qua Houston chơi. Houston là thành phố lớn nhất của tiểu bang Texas & thứ 4 Hoa Kỳ,có diện tích hơn 1.600 km² (600 dặm vuông) và là quận lỵ của Quận Harris, quận đông thứ ba ở nước Mỹ này. Houston có dân số trên 2 triệu người (2005). Thành phố này nằm tại trung tâm của khu đô thị Houston – Sugar Land – Baytown, là trung tâm văn hóa và kinh tế lớn nhất của vùng Vịnh Mexico và là khu đô thị(metropolitan) lớn thứ 7 của Hoa Kỳ với 5,3 triệu dân trong Top 10 quận.
Houston nổi tiếng thế giới với công nghiệp năng lượng (chủ yếu là dầu hỏa) và kỹ nghệ không gian và kênh đào cho tàu thủy qua lại. Cảng Houston là cảng lớn thứ sáu trên thế giới về lưu lượng hàng hóa quốc tế. Bởi vậy, tôi đến Houston lần này thì phải thu xếp để đến NASA's Johnson Space Center ở Houston ngay trong ngày hôm sau; lái xe ngang qua Port of Houston, Houston Ship Channel & khu Galveston Port Arthur ven vịnh Mexico trong ngày thứ 3 sau khi ghé thăm ông bác; tham quan Texas Medical Center & University of Houston ("UH") sau khi shopping khu Hongkong City Mall & Galleria trong ngày cuối cùng trước khi đi lên Texas A&M.
Theo xa lộ I-45 South đi về Nassau Bay vô NASA's Johnson Space Center để xem chương trình thám hiểm không gian từ Apollo đã kết thúc tới Space Shuttle và du hành vũ trụ. Tương tự như Kennedy Space Center ở Florida, ở đây cũng cho coi phim, xem bệ phóng, coi Space Shuttle và Mission Control room... Suốt 1 ngày. Chiều về nhà hàng Kim Sơn (đồng hương Vĩnh Long) ăn tối và ghé Hongkong City Mall coi bà con VN ở đây sinh hoạt ra sao.
Theo Điều tra Dân số Hoa Kỳ năm 2000, số người Mỹ gốc Việt ở Houston là 32.261 người, chiếm 1,7% dân số toàn thành phố. Đa số thành phố được xây dựng trên đất rừng, vùng đầm lầy hay thảo nguyên - tất cả những thứ này vẫn còn được nhìn thấy ở các khu vực xung quanh. Đa phần Houston rất bằng phẳng và lụt lội là vấn đề hàng năm đối với người dân ở đây. Khu trung tâm cao khoảng 50 foot trên mực nước biển, phần lớn thành phố thấp hơn 100 foot. Thành phố đã từng dựa vào mạch nước ngầm cho nhu cầu về nước nhưng sự lún đất đã bắt buộc thành phố sử dụng các nguồn nước ở trên mặt như là hồ Houston.
Houston có bốn nhánh sông chính chảy qua thành phố: nhánh sông Buffalo, chảy qua khu trung tâm thành phố và kênh đào Houston; và 3 nhánh nhỏ của nó: nhánh Brays, chảy dọc theo Trung tâm y tế Texas; nhánh White Oak, chảy qua vùng Heights và gần khu vực tây bắc; và nhánh Sims, chảy qua phí nam Houston và khu trung tâm Houston. Kênh tàu thủy đi qua Galveston và đổ vào Vịnh Mexico. Khi Houston được thiết lập vào năm 1837, các nhà thành lập thành phố - John Kirby Allen và Augustus Chapman Allen - đã chia nó ra thành nhiều quận hành chính gọi là "ward". Phân chia thành ward là các điểm khởi xướng cho các quận được chia bởi hội đồng thành phố hiện nay của Houston - tổng cộng có 9 quận. Các địa điểm ở Houston nhìn chung được chia ra là hoặc bên trong hay bên ngoài Đường 610, được biết đến như là "Đường vòng 610" hay "Đường vòng". Bên trong đường vòng là khu vực thương mại trung tâm và nhiều khu nhà ở và các khu vực được chia ra từ trước Thế chiến thứ hai. Gần đây hơn, những kế hoạch phát triển đô thị dày đặc đã tạo ra kết quả là một nếp sống và một nếp nghĩ mới đang hình thành trong quá trình "đô thị hoá" trong cộng đồng cư dân ở đây. Cách gọi "bên trong Houston" mang theo một cuộc sống kiểu đô thị ngày càng hối hả với áp lực cao. Khu vực nằm bên ngoài Houston, các sân bay và các vùng ngoại vi và phụ cận nằm bên ngoài đường vòng. Một đường vòng khác, State Highway Beltway 8 (cũng thường được biết đến một cách đơn giản là "Beltway"), bao quanh thành phố khoảng 5 dặm (8 km) xa hơn ra phía ngoài. Đường vòng thứ ba, State Highway 99 (cũng được biết đến như là Grand Parkway), đang trong quá trình xây dựng. Houston là một thành phố lớn nhất Hoa Kỳ không có những luật chia vùng, đã phát triển trong một cách thức không bình thường. Thay vì là một khu "downtown" như là trung tâm hành chánh - buôn bán của thành phố, thêm năm khu kinh doanh(business district) đã phát triển bên trong thành phố: Uptown, Texas Medical Center, Greenway Plaza, Westchase và Greenspoint. Nếu những khu thương mại này được gộp lại, chúng sẽ tạo thành một khu downtown lớn thứ ba trên toàn nước Mỹ. Thành phố cũng có khu nhà chọc trời lớn thứ ba toàn quốc (sau Thành phố New York và Chicago) nhưng vì nó trải dài vài dặm, những bức ảnh chỉ có thể cho thấy phần lớn khu vực trung tâm chính. Khí hậu Houston được liệt kê như là cận nhiệt đới ẩm. Lượng mưa trung bình hàng năm là khoảng 48 inch (1.220 mm). Bão vào mùa xuân đôi khi đem lại lốc xoáy vào khu vực này. Gió thổi quanh năm từ miền nam và đông nam trong suốt phần lớn của năm, đem theo cái nóng từ các sa mạc của Mexico và độ ẩm từ Vịnh Mexico.
Trong suốt các tháng mùa hè, nhiệt độ cao nhất trong ngày có thể lên đến 94°F (34°C) vào cuối tháng 7, trung bình khoảng 99 ngày mỗi năm có nhiệt độ trên 90°F (32°C). Không khí có cảm giác như là đứng yên và độ ẩm (trung bình trên 90% độ ẩm tương đối vào buổi sáng trong mùa hè và khoảng 60 phần trăm bữa chiều tạo kết quả là một chỉ số nhiệt cao hơn nhiệt độ thật sự. Để đối phó với cái nóng, người ta sử dụng máy điều hòa không khí gần như trong mỗi xe hơi và mỗi tòa nhà trong thành phố. Mưa buổi chiều là phổ biến trong suốt các ngày hè, cho nên các nhà khí tượng Houston khó dự báo chính xác, nhất là khi nói về khả năng có mưa hay không.
Nhiệt độ nóng nhất được ghi nhận ở Houston là 109°F (43°C) vào ngày 4 tháng 9 năm 2000. Mùa đông ở Houston mát mẻ và ôn hòa nên dân Á châu tụ về đây khá đông. Trong khi nhiệt độ trung bình khá cao vào tháng 1, tháng lạnh nhất là 61°F (16°C). Houston trung bình có 18 ngày trong một năm có nhiệt độ 32°F (0°C) hay thấp hơn. Tuyết không bao giờ nghe nói đến và thông thường là đổ dồn lại khi tuyết được nhìn thấy. Cơn bão tuyết cuối cùng đổ vào Houston là vào 24 tháng 12 năm 2004 - đêm tuyết rơi đầu tiên được ghi nhận ở thành phố vào dịp Giáng sinh. Nhiệt độ thấp nhất từng được ghi nhận ở Houston là 5°F (−15°C) vào 23 tháng 1 năm 1940. Đáng ngại nhất là gió bão ưa đổ vô vịnh Houston, miệt Galveston với khá nhiều dân đánh cá gốc VN (lan qua tận Louisiana, Missouri...).
Công nghiệp năng lượng của Houston là một khu năng lượng lớn của thế giới (đặc biệt là dầu hỏa) nhưng các ngành nghiên cứu về y khoa(Texas Medical Center & University of Texas M. D. Anderson Cancer Center), hàng không (quan trọng nhất là Johnson Space Center và Houston là home của 2 hãng Continental Airlines & Bush Intercontinental) và kênh đào (Ship channel) cho tàu thủy cũng chiếm tỉ lệ cao trong công nghiệp cơ sở của thành phố. Khu đô thị Houston bao gồm khu vực sản xuất hóa chất lọc dầu lớn nhất thế giới, gồm cả cao su tổng hợp, thuốc trừ sâu và phân bón. Houston cũng là trung tâm lớn nhất trên thế giới trong kỹ nghệ đóng các trang thiết bị cho dàn khoan dầu. Sự thành công của Houston là khu công nghiệp hóa dầu và sự nhộn nhịp của tàu bè qua lại Cảng Houston(Port of Houston) từ vịnh Mexico và vùng Trung & Nam Mỹ. Cảng này xếp hàng đầu toàn quốc và là cảng lớn thứ sáu trên thế giới. So với các cảng khác của Mỹ, nó là nơi bận rộn nhất tính theo số lượng hàng nước ngoài và xếp thứ hai trong tổng số hàng hóa. Từ sự phát triển kinh tế này, nhiều người dân đã di cư đến Houston từ các tiểu bang khác của Mỹ, cũng như là từ hàng trăm nước trên thế giới. Không giống như các nơi khác, khi giá xăng dầu lên cao được xem là có hại cho nền kinh tế, chúng nhìn chung là được xem là có lợi cho Houston bởi vì nhiều người ở đây làm việc cho công nghiệp năng lượng(dầu) và vì TT Bush cũn là dân Houston.
Theo lịch sử, Houston đã có một vài đột phá trong phát triển kinh tế và một vài suy thoái kinh tế thảm hại gắn liền với công nghiệp dầu hỏa. Sự khám phá ra dầu hỏa gần Houston vào năm 1901 đã dẫn đến sự đột phá phát triển đầu tiên - cho đến thập niên 1920, Houston đã phát triển khi có 140.000 người đến đây. Công nghiệp hàng không đang phát triển của thành phố đã kéo theo sự đột phá kinh tế lần thứ hai, được làm tăng thêm với khủng hoảng dầu hỏa 1973. Kỹ nghệ dầu hỏa Texas đã thu hút nhiều người di cư đến Houston để đi vào ngành đó nhưng khi dầu hỏa khựng lại thì nhiều người mất việc và thua to. Tuy vậy, Pasadena vẫn còn các nhà máy lọc dầu của nó và Cảng Houston + Houston Ship Channel vẫn là những nơi bận rộn nhất trên thế giới.
Houston chỉ đứng thứ hai sau thành phố New York trong số tổng hành dinh của các công ty Fortune 500. Thành phố này đã cố gắng xây dựng ngân hàng mạnh và vẫn là ngành thiết yếu đối với vùng này. Tổng sản lượng khu vực (GAP) của khu đô thị Houston–Sugar Land–Baytown trong năm 2005 là $308,7 tỷ, tăng 5,4% từ 2004 trong số đô la - chỉ một ít lớn hơn tổng sản lượng quốc gia (GDP) của nước Áo. Chỉ có 28 nước khác với Hoa Kỳ có GDP vượt khỏi tổng sản lượng khu vực Houston. Thăm dò và sản xuất dầu hỏa và khí đốt chiếm đến 11% của GAP của Houston (giảm từ 21% so với năm 1985), phản ánh sự phát triển nhanh chóng của các ngành khác (như dịch vụ công nghệ, y tế và sản xuất). Bốn mươi văn phòng đại diện nước ngoài cùng các văn phòng giao dịch quốc tế và ngoại thương có mặt ở đây(CSVN cũng muốn mở Lãnh sự quán thứ 2 ở đây) và thành phố có 23 tổ chức hiệp hội thương mại nước ngoài. Hai mươi ngân hàng nước ngoài đại diện cho mười nước hoạt động ở Houston và cung cấp giúp đỡ về tài chính cho cộng đồng quốc tế. Trong 10 khu vực đô thị đông dân nhất, Houston xếp thứ hai trong tỉ lệ tăng trưởng số việc làm và xếp thứ 4 trong phát triển việc làm. Vào năm 2006, khu vực đô thị Houston xếp thứ 1 ở Texas và thứ 3 trên toàn nước Mỹ trong thể loại "Những nơi tốt nhất cho kinh doanh và sự nghiệp" bởi Forbes vì sau khi Bush làm TT thì Liên Bang đổ tiền cho Houston và Texas nhiều nhất; trong đó công nghiệp dầu khí làm giàu nhanh nhất, kéo theo thị trường địa ốc - tín dụng - tài chính - ngân hàng. Khi "triều đại" Bush-Cheney không còn nữa, liệu Houston & Texas và những tập đoàn tài phiệt này có còn phất to như 8 năm qua hay không? E rằng TX sẽ lập lại thời kỳ đen tối như cuối thập niên 1980s.
Kiến trúc và xây dựng phát triển mạnh trong 8 năm qua, cả về nhà ở lẫn khu thương mại - kỹ nghệ, đứng thứ 4 Hoa Kỳ. Cao nhất Houston là JPMorgan Chase Tower (trước là Texas Commerce Tower) với 75-floor, cao 1,002-foot (305 m), hạng 3 Hoa Kỳ và là 1 trong 10 cao ốc cao nhất TG. Wells Fargo Bank Plaza có 71-floor, cao 992-foot (302 m), hạng 13/ USA và 36/ TG. Uptown District có Williams Tower (hayTransco Tower từ 1999) với 64-floor, cao 901-foot (275 m)-, cao ốc này là landmark của Uptown và kéo luôn khu Post Oak Boulevard & Westheimer Road sống lại. Houston có hệ thống đường hầm và cầu nối khu downtown dài 7 miles (11 km) với các shops, restaurants, tiệm buôn đủ loại rất thuận tiện. Đến 2006, downtown Houston đã có 43 triệu square feet (4,000,000 m²) cho thuê làm văn phòng. Nhiều ngàn người Việt từ Cali và VN kéo qua Houston làm ăn, mua nhà đất sau khi giá nhà CA lên quá cao. Lượng người Hoa di dân đổ về nơi đây ngày càng nhiều. Khu chợ Hongkong City Mall (trong hơn 20 Chợ & Siêu Thị của người VN ở đây)và nhà hàng Kim Sơn là 2 nơi nổi tiếng nhất của người VN ở đây. Bolsa có gì, Houston cũng có, không thiếu thứ nào ! Có đến 9 tiệm phở Sài Gòn trong hàng chục tiệm phở & hàng trăm nhà hàng VN trong thành phố Houston. Ghé Galleria, tôi thất vọng khi Water Wall trên Post Oak Blvd. khô queo vì không có nước(?). Đi xem dolphin trong khu gần Harborside Drive & 22nd Street ở Galveston thì ...tạm đóng cửa, đành đi Bayou Bend coi landscape với azaleas trong khu mansion rất xinh. Vô Holocaust Museum mới thấy dân VN cần học kinh nghiệm từ Do Thái tố cáo tội ác diệt chủng. Tunnel Walks và Laser Quest cũng khá thích thú để có kỷ niệm vui về Houston. Từ Bunker Hill Village, Bellaire qua Pasadena, Deer Park; từ Nassau Bay lên Beach City, Baytown... hay lên Patton Village; hoặc đi Hempstead thăm những người bạn cũ, những bà con đã xa từ khi Saigon thất thủ...
Từ Houston, tôi theo xa lộ 290 về hướng Austin - Hempstead, qua Texas Highway 6 North rẻ về hướng Bryan/College Station, đi khoảng 40 miles qua Navasota tới College Station, quẹo trái qua Texas Avenue., thêm 3 miles nữa quẹo trái George Bush Drive., thêm 1 mile nữa thì quẹo vô Houston St. sẽ gặp Texas A&M University Center Parking Garage. Bạn tôi đưa đi coi campus rồi ngủ đêm ở đây để sáng sớm lái đi El Paso. Ngủ lại 1 đêm ở El Paso và thêm 1 đêm nữa ở Phoenix, AZ trước khi về lại California sau 2 ngày lái xe liên tục, kết thúc chuyến đi qua AZ, NM và TX. Có lẽ vì đây là phần đất thuộc Mễ trước đây nên nơi nào cũng mang màu sắc và ảnh hưởng của Mễ rất rõ; chưa kể là dân Mễ vẫn chiếm tỉ lệ cao nên tha hồ ăn đồ Mễ, nghe nhạc Mễ, ngắm gái Mễ, ngửi mùi Mễ... Đi chơi lần này tuy mệt vì đường xa và nóng nực nhưng cũng vui khi thấy dân VN khá thành công cho dù trôi dạt nơi xứ người, phải làm lại từ 2 bàn tay trắng... Xứ Mỹ có nhiều cái hay - lạ mà đi qua mới biết và học hỏi thêm. Hy vọng sẽ có dịp qua Oklahoma, Louisiana, Missouri, Alabama, Georgia, South Carolina...
Tôi qua Arizona rất nhiều lần nhưng đây là lần đầu tiên lái xe đưa mẹ tôi từ California qua Arizona rồi đi tiếp qua New Mexico và Texas nên cũng phải chuẩn bị chu đáo về xe cộ, lịch trình, book khách sạn... Khởi hành vào buổi chiều sau khi tan sở, lái một lèo theo xa lộ I-10 tới Blythe thì ghé vô trạm xăng đổ thêm xăng, ăn uống và nghĩ ngơi rồi chạy thẳng tới Phoenix vào lúc gần nửa đêm.
1. Arizona:
Phoenix
Phoenix về đêm cũng như hầu hết thành phố lớn khác ở Mỹ cũng ...buồn tênh; chỉ thấy mấy buildings mở đèn sáng choang chứ thiên hạ đều vô giường ngủ sớm để sáng mai lại đi cày. Phoenix là thành phố lớn nhất của AZ đang mở rộng đường sá mà thích nhất là có thể vô - ra carpool lane dễ hơn CA. Lái ngang qua phi trường Sky Harbor của Phoenix cũng là sân bay nhà của Southwest mà tôi đã ghé đây nhiều lần Tôi thuê phòng ngủ ở một khách sạn ở Tempe, gần Arizona State University và cũng gần nhà C.bạn tôi cho dễ qua lại thăm viếng.
Sáng hôm sau, C. đưa tôi qua Arizona State University & stadium, rồi vô Gammage Auditorium (do KTS Frank Lloyd Wright thiết kế) và Big Surf park, xuống downtown Tempe & Phoenix chơi cho biết. C. từng làm việc cho Systems Research Lab của Motorola, nhảy qua Intel, bây giờ giới thiệu cho tôi biết Phoenix là home của các hãng lớn như Google, eBay, AOL, GoDaddy.com, IPowerWeb,Easynews...; chưa kể các hãng lớn khác như US Airways, American Express, PetSmart, Allied Waste, Freeport McMoRan, Avnet, Apollo Group, etc...; trong khi Tempe là home của các hãng lớn như U-HAUL, Best Western, Insight Enterprises.... Nghe C.nói mà tôi ...lùng bùng lỗ tai. Nói thiệt, tôi chỉ thích cây điệp đỏ & vàng y như cây phượng ở VN nên cứ nghe C. nói mà mắt thì nhìn ngắm cái khác ! Nhìn downtown Tempe & Phoenix, thấy rõ ảnh hưởng của Mễ & Spanish, thổ dân da đỏ(Native American); nhất là ở các khu shopping, Civic Center, các soundwalls hay landscape dọc theo xa lộ. Tức cười nhất là thành phố lớn (thứ 6 Hoa Kỳ) nằm dọc theo bờ của một con sông ...khô queo, phơi cát trắng như muối nên giữa mùa hè vẫn thấy oi bức, nóng nực kinh khủng; vậy mà vẫn có người thích sống ở đây, lạ thiệt.
Scottsdale
Ăn dim sum xong, C. lái xe đưa mẹ tôi & tôi theo xa lộ I-17N. lên Scottsdale chơi. Lúc tôi còn đi học kiến trúc ở CPU Pomona, tôi đã từng theo lớp qua Scottsdale để coi Taliesin West của KTS Frank Lloyd Wright nên tôi cũng đã từng dạo phố downtown Scottsdale, từ các khu shopping ở Old Town qua Waterfront,SouthBridge... Bây giờ trở lại thấy Scottsdale xây mới và phát triển nhiều hơn, có vẻ đông hơn xưa, nhất là khi bước vô Fashion Square thì ..hổng thua Fashion Islands ở khu Newport Beach, CA. Scottsdale City Hall cũng đẹp và mới hơn. Coi bộ dân AZ phất lên từ khi có McCain ra tranh cử TT ? Ăn trưa xong, C. lái xe đưa mẹ tôi & tôi lên Sedona và Flagstaff chơi cho biết.
Sedona là một vùng núi đỏ (Red Rock Country) y như Valley of Fire ở Nevada gần Las Vegas, với núi trọc Bell Mountain màu đỏ rực từng xuất hiện trong nhiều phim Hollywood vì có hình thù độc đáo do bị gió và mưa xâm thực và đây cũng là nơi nghĩ mát cho dân AZ. Rất nhiều bus tour đưa du khách ghé đây chơi trước đi Flagstaff & Grand Canyon. Lâu đài Montezuma, “Wonderland of Rocks” trong khu Chiricahua National Monument là những thắng cảnh nổi tiếng khác ở Sedona.
Flagstaff ở cực bắc của AZ trên cao nguyên Colorado và là cửa ngỏ phía Nam của Grand Canyon với nhiều khách sạn cho du khách ngủ trọ khi họ đến tham quan Grand Canyon. Nổi bật nhất ở Flagstaff là Walkup Skydome của đội bóng Lumberjack(Football, Basketball); gần đó là Flagstaff City Hall nằm giữa Route 66, Humphreys Street, Aspen Avenue & Sitgreaves Avenue cũng đẹp và mới hơn. Từ khách sạn nhìn ra Mount Elden, phía nam của đỉnh San Francisco Peaks,xung quanh là rừng cây xanh mát mới thấy Flagstaff quả là đẹp. Ngạc nhiên nhất là ngay ở giữa thành phố này vẫn có nhà hàng Tàu đông khách, sợ thiệt !
Tucson
C. lái xe đưa mẹ tôi & tôi theo xa lộ I-17S.về Tempe rồi tôi lái tiếp theo xa lộ I-10 đi Tucson thăm một thằng bạn đang mở 99cents store rất phát đạt ở đó. Trên đường đi, từ I-10 vô Speedway Blvd rẻ phải Kinney Rd., tôi ghé vô Sonora Desert Museum(2021 Kinney Rd., Tucson) trong khu Saguaro National Park để cho mẹ tôi xem 2 con thú Otters và Bighorn sheep. Theo tour, chúng tôi đến Warden Oasis Theater trong Herpetology dept. để coi phim về việc bảo vệ động thực vật hoang dã quý hiếm trong sa mạc(khoảng 45 phút). Sau đó phải đi bộ 2 miles trong khu sở thú thiên nhiên rộng 20 acres chỉ có cây xương rồng saguaros, không đủ bóng râm dưới ánh nắng chói chang này... nên cũng không hứng thú nữa. Đến nhà nó vào chiều tối nên nó hối hả rủ ăn cơm Thái rồi ghé qua chợ của nó cho biết. Công nhận bây giờ nó giàu thiệt, khác hẳn lúc sống ở GG vừa nghèo, vừa mê cờ bạc ; cho dù nó có vợ đẹp và giỏi lắm. Tôi muốn dạo qua downtown Tucson cho biết nhưng nó chỉ muốn về nhà để khoe sự thành công của nó. Ngày hôm sau, nó rủ tôi đi ra Lakeside Park để câu cá trong một cái hồ nhỏ. Giữa trưa hè nóng bức, lưa thưa vài bóng cây mà câu được vài con cá lòng tòng thì ....dễ giận thiệt; vậy mà nó bướng bỉnh ngồi câu mê mệt, mặc kệ vợ con nó và tôi chán chê cái hồ này. Nó lại vác cần câu đi tiếp đến Sahuarita -một cái hồ khác để câu; gần đó là biên giới Mỹ - Mexico. Khu này vừa nhiều muỗi, vừa như một hòn đảo ngục tù, chẳng thấy con cá nào ra hồn. Dễ quạu nhất là nó nhất định bắt buộc mọi người phải cắm trại ngủ đêm lại ở ngay bên hồ này cho tới sáng mai. Tôi sợ tánh gàn bướng của nó thiệt ! Nghĩ lại thì mới thấy giữa sa mạc, đồi núi nóng nực này thì đi chơi đâu bây giờ trong khi AZ có nhiều hồ tự nhiên & nhân tạo như Lake Mead ở Hoover Dam chạy dài tới khu Valley of Fire State Park, ngay biên giới giữa Nevada và Arizona; Lake Havasu ở Laughlin gần London Bridge & Colorado River, Lake Powell ở Page, AZ chạy dài tới khu Bryce-Reef-Arch National Park, ngay biên giới giữa Utah và Arizona; Lake Montezuma, etc... Hầu như city nào cũng đào hồ, làm fountains phun nước cho mát nhưng dọc theo freeway thì chỉ có sỏi đá, chẳng cần landscape - irrigation gì ráo ! Vả lại Tucson có nhiều hãng xưởng nên ai cũng lo kiếm tiền rồi chui vô nhà hay chổ nào tươi mát chứ hết ham đi đâu nữa.
Tới sáng, tôi hối hả chào vợ chồng nó mà lái tiếp theo xa lộ I-10 đi New Mexico.
2. New Mexico:
Thực ra là tôi muốn đi Texas nên chỉ đi ngang qua tiểu bang này thôi. Khi ghé vô Las Cruces đổ xăng và ăn trưa,để đi White Sand National Monument ở New Mexico, tôi mới nhớ tới một thằng bạn người Việt gốc Hoa đang làm ăn ở Abuquerque nên phone hỏi thăm nó. Ai dè nó nhất định kêu tôi phải đưa mẹ tôi đến thăm vợ chồng nó vì ngày xưa, nó thường ăn chực ở nhà tôi. Bây giờ nghe nói nó lấy vợ rồi "ăn nên, làm ra" nên cũng mừng cho nó. Lái tiếp theo xa lộ I-70 đi khoảng 52 miles là tới White Sand National Monument với những đụn cát trắng tinh suốt vùng Tularosa basin rộng 710-km² (275-mi²), gần Alamogordo. Gần đó là Missile Range - nơi thử nghiệm bom nguyên tử và phòng thí nghiệm của NASA. Trở lại xa lộ 25 đi khoảng 220 miles là tới Abuquerque - thành phố lớn nhất của New Mexico. Thằng bạn người Việt gốc Hoa hẹn gặp tôi trong quán phở Linh (5000 Central Ave SE, Albuquerque, NM 87108; (505) 266-3368), vợ làm nail, nó làm tiệm vàng mà nhà ở New Mexico rẻ hơn CA nhiều nên vô nhà nó mà ...chưng hửng, cứ như lâu đài mà mình chỉ dám mơ chứ suốt đời cày ở CA cũng không có. Dân VN ở New Mexico không nhiều, khá nhiều tiệm vàng, làm nail & tóc, tập trung nhiều nhất trên đường Juan Tabo Blvd.(có quán Hương Thảo), Central Ave(có quán café Dalat, Quê Hương), Montgomery Blvd.(có quán Mây Hồng), San Mateo(có quán Saigon), Louisiana Blvd(có quán Mây),... Sáng hôm sau, nó cho tôi đi City tour rồi ra ăn cơm VN trước khi đi đến dãy Guadalupe trong rặng núi Rocky Mountain có Carlsbad Cavern với những nhũ đá tuyệt đẹp. Từ Highway 62/180 đi khoảng 18 miles (29 km) về hướng tây-nam là đến cửa ngỏ vào khu Carlsbad. Vì ngay mùa lễ July 4th. nên du khách rất đông. Nếu đi sớm sẽ đi đến (ghi lại theo thứ tự ABC chứ thực ra là phải đi theo tour guide từ Upper Cave qua Lower Cave): Balloon Ballroom, Bat Cave(có rất nhiều dơi,16 loại, nhất là loại Free-tailed Bats, được bảo vệ rất kỹ), Bell Cord Room,Bifrost Room, Big Room hay The Hall of the Giants, Chocolate High, Green Lake Room,Guadalupe Room,Hall of the White Giant,King's Palace,Lake of the Clouds,Left Hand Tunnel,Mystery Room,New Mexico Room, New Section,Papoose Room, Queen's Room,Spirit World,The Rookery, Underground Lunchroom,Talcum Passage,cuối cùng là amphitheater. Rời nơi đây, tôi hối hả lái ra US-285, qua 62 rồi NM-8 để ghé qua El Morro Monument coi cho biết. Từ US-180 qua US-83S về Dallas - Ft. Worth nhưng trời chiều rồi nên phải ghé vô Abilene ăn tối và ngủ lại đây một đêm.
3. Texas:
Thay vì ngủ ở Lubbock như dự trù, bây giờ chui vô Holidays-Inn ở Odessa. Sáng hôm sau, ăn sáng xong, tôi hối hả lái về đến Dallas - Ft. Worth giữa lúc kẹt xe ngay khi qua xa lộ I-30 vô Fort Worth nên tha hồ ngắm nhìn cảnh vật từ Arlington, Grand Prairie đến nhà chú tôi ở khu Highland-University Park. Chú tôi muốn khoe nhà ở Dallas vừa mới, vừa rẻ, vừa to hơn CA nhiều nên tôi cũng háo hức đi coi cho biết. Sau khi coi xong 3 khu nhà mới xây thì mệt nhoài, chỉ muốn tắm rửa rồi ngủ 1 chút.
Sau đó, chú tôi rủ đi ăn trưa ở khu Garland rồi vô coi phố xá ở downtown; chủ yếu là khu Farmers Market, City Center, Convention Center, Main St., Arts District... với mấy skyline cao nhất Dallas nhưng tôi chỉ thích Fountain Place(do I.M. Pei thiết kế), Reunion & Renaissance Tower, BofA Plaza...
Kiến trúc ở Dallas hầu hết theo modernist & postmodernist. Có nhiều cây cầu bắc qua sông Trinity thiết kế bởi Santiago Calatrava như Margaret Hunt Hill. Dallas là từ tên của 1 vị phó tổng thống Mỹ, George Mifflin Dallas; là thành phố lớn thứ 3 của tiểu bang Texas và lớn thứ 9 nước Mỹ, diện tích của thành phố là 400 dặm vuông (1036 km²), là quận lỵ của Dallas County, là trung tâm văn hóa, kinh tế của 12 quận thuộc Vùng đô thị Dallas, Fort Worth và Arlington có dân số 5,8 triệu – vùng đô thị lớn thứ 5 của Hoa Kỳ. Dallas là 1 trong 11 "thành phố đẳng cấp thế giới" được Tổ chức Globalization and World Cities Study Group & Network xếp hạng. Dallas là một trong những thành phố đi đầu về nền giáo dục ở Mỹ. Trong top 100 trường TH có chất lượng nhất nước Mỹ thì Dallas có rất nhiều trường; tiêu biểu là School for the Talented and Gifted nằm số 1210 East Eight Street là trường tốt nhất nước Mỹ. Hiện chính quyền Dallas cũng đang rất đầu tư vào giáo dục. Ở Dallas có rất nhiều tòa nhà cao chọc trời(skyline) nên việc đầu tiên mà chú tôi làm là giới thiệu với tôi về niềm tự hào của một công dân Dallas, một người yêu nghề dạy học và hết sưc quan tâm đến giáo dục và xã hội. Chú tôi vốn du học và tu nghiệp ở Mỹ từ những năm 1960s, ở tù cải tạo VC mấy năm rồi vượt biên qua Mỹ làm công chức suốt mấy chục năm qua nên coi bộ vừa sinh hoạt CĐVN rất hăng say và liên hệ khá rộng rãi với đám chính trị gia địa phương, vừa hiểu biết rành rẽ tình hình ở đây. Nghe nói đa số dân Dallas-Ft. Worth là "liberal" hơn so với Houston và San Antonio nhưng chú tôi quá ư conservative và là phe Cộng Hoà chính hiệu; nhất là bà thím theo đạo Công Giáo "nòi" nên càng "bảo thủ" dữ hơn. Ngồi ăn tối trong French Room ở hotel Adolphus mà cứ nghe bênh TT Bush hoài nên ăn hết thấy ngon.
Hôm sau, tôi đi thăm một thằng bạn học cũ nhưng nghe nó khoe quá nhiều về những thành công của nó suốt 33 năm ở Mỹ, tôi cũng chán. Nó cũng khá hãnh diện về Dallas khi nói Dallas là home của nhiều hãng lớn(trong đó có hãng của nó): Centex (construction), Texas Instruments, Dean Foods, Southwest Airlines, Tenet Healthcare, Celanese (chemical), Affiliated Computer Systems, Blockbuster, Holly (dầu lửa), AT&T. Gần Irving(thuộc DFW metroplex) có 4 trong số Fortune 500 companies: Exxon Mobil, Kimberly-Clark, Fluor(engineering), Commercial Metals. Vài headquarters khác cũng có mặt ở Dallas: Neiman Marcus, 7-Eleven, Brinker International, id Software, ENSCO Offshore Drilling, Mary Kay Cosmetics, CompUSA, Zales,Comerica Bank. Phía bắc Plano có EDS, Frito Lay, Dr Pepper, JCPenney. Nó dẫn tôi đến Dealey Plaza, nơi JFK đã bị Lee Harvey Oswald ám sát vào 22-11-1963. Nghe nó khen TX quá, tôi nghĩ: Coi bộ người VN ở Dallas khoái TX và Bush ? 5 năm qua, người VN ở Dallas làm ăn thành công, nhất là nghề làm nail(Hollywood Nails & Spa/Long, LURACO Tech.), nhà hàng(Bistro B), chăn nuôi gà thịt công nghiệp, v.v... Một số địa chỉ quen thuộc: Bistro B trong khu Hong Kong-Asia Times Square(2615 W. Pioneer Parkway, Grand Prairie), khu Chinatown(Greenville Ave and Central Expwy, Richardson), Little Saigon Mall (3113 N. Belt Line Road, Irving)& Saigon Mall(3212 N. Jupiter Rd. Garland, TX 75044),Saigon Block Restaurant(2150 E Arapaho Rd Richardson, TX 75081),My Canh Chinese Restaurant (4535 W Walnut St, Garland, TX), Reunion Tower(có nhà hàng/bar ăn và nhìn cảnh Dallas về đêm,Reunion Blvd E.),Arc-En-Ciel(3555 W Walnut St, Garland)... Đến Dallas không thể không đến Dallas Fort Worth Stockyards, nhất là the Stockyards Museum trong khu Livestock Exchange building(xây từ năm 1902) giữa khu Fort Worth Stockyards National Historic District, với Texas Cowboy Hall of Fame, xem "top cowboys and cowgirls" của Texas biểu diễn những màn cưỡi bò & ngựa thật hấp dẫn, thích thú trong Barn A, Stockyards. Về đêm, khu Fort Worth Stockyards là nơi uống rượu, nhảy đầm và có cả khu trẻ con chơi games nữa nên có thể đem cả gia đình đến khu Fort Worth Historic Stockyards, dành trọn một ngày trong Stock Yards - The Old Lumber Yard (2317 North Houston St., Ft. Worth, TX 76106).
Ở Dallas 2 ngày mà cứ quanh quẩn Garland hoài cũng chán nên tôi theo xa lộ I-35 đi xuống Austin và San Antonio chơi. Dallas - San Antonio - Houston là 3 góc của tam giác mà Austin có thể nói là trung tâm Texas cho dù nó gần San Antonio hơn nên Austin được chọn là thủ phủ của tiểu bang Texas và là trung tâm quản lý hành chính của Quận Travis. Tọa lạc ở miền trung Texas, nó là thành phố lớn thứ 4 của Texas và thành phố lớn thứ 16 của Mỹ. Vào thống kê dân số 2005, Austin có dân số là 690.252. Thành phố là trung tâm văn hóa và kinh tế của khu vực đô thị Austin–Round Rock với dân số 1,4 triệu người. Nhiều nguời là công chức, chính trị gia, giáo su & sinh viên của University of Texas at Austin; còn lại làm cho SETON Healthcare Network, Dell, IBM, Freescale Semiconductor hay high-tech companies ở Austin như 3M Company, Apple Inc., Hewlett-Packard, AMD, Applied Materials, Cirrus Logic, Cisco, eBay/PayPal, Google, Hoover's, Inc., Intel, National Instruments, Samsung, Silicon Laboratories, Sun Microsystems & United Devices. Austin được gọi là "Live Music Capital of the World" khi phố Burnet có "Live From The Plaza" với nhiều tiệm nhạc đủ loại trên TG có bán ở khu phố này của Austin và trưa thứ 6 hàng tuần (tháng 6 - 6 & tháng 9 - 12) đều có trình diễn nhạc ngay tại khu plaza trước City Hall; chủ yếu là Live Music Task Force. Austin còn có Music Memorial (Joe R. & Teresa Lozano Long Center for the Performing Arts) nhằm vinh danh những cống hiến cho âm nhạc ở Austin & Texas. Nhờ vậy, Austin vui và sống động hơn.
Theo Điều tra Dân số Hoa Kỳ năm 2000, số người Mỹ gốc Việt ở Ausin là 5.942 người, chiếm 0,9% dân số toàn thành phố. Austin nằm trên sông Colorado, với ba hồ nhân tạo hoàn toàn nằm trong nội vi thành phố: hồ Lady Bird, hồ Austin và hồ Walter E. Long. Thêm vào đó, chân của hồ Travis, bao gồm cả đập Mansfield, tọa lạc ở trong phạm vi thành phố. Hồ thành phố, hồ Austin và hồ Travis đều nằm trên sông Colorado. Thành phố này cũng nằm trên vết nứt địa chất Balcones, mà, trong hầu hết Austin, chạy gần như là cùng tuyến đường với đường cao tốc MoPac. Phần phía đông của thành phố bằng phẳng, trong khi phần phía tây và các khu vực ngoại thành phía tây bao gồm các ngọn đồi thoai thoải với quang cảnh khá đẹp trên vùng bìa của Texas Hill Country. Bởi vì những ngọn đồi về phía tây chủ yếu là đá vôi với một lớp đất mỏng bao phủ, thành phố thường xuyên bị lụt đột ngột do nước mưa xối xả sau những trận bão. Để điều khiển lượng nước này và tạo ra thủy điện, Lower Colorado River Authority đã điều hành một loạt các đập làm thành Texas Highland Lakes. Những hồ này cũng cung cấp nơi để chèo thuyền, bơi lội và các dạng giải trí khác bên trong một số công viên tọa lạc trên các bờ hồ. Một điểm nổi bật khác ở Austin là núi Bonnell. Là điểm cao nhất ở Austin với độ cao 780 feet bên trên mặt biển, đó là một núi đá vôi tự nhiên nhìn xuống hồ Austin trên sông Colorado, vào khoảng 200 feet phía dưới đỉnh núi. Rời Austin, tôi xuống San Antonio.
San Antonio là thành phố lớn thứ hai của tiểu bang Texas có vẻ "Wild West" chứ không chỉ là "thị trấn dầu lửa- Oil Town", chịu ảnh hưởng văn hoá - kiến trúc của Đức và là thành phố lớn thứ 7 ở Hoa Kỳ. Nằm trên vùng phía bắc của South Texas, thành phố này là một cửa ngõ văn hóa vào vùng Tây Nam Hoa Kỳ. San Antonio là quận lỵ của Quận Bexar với một dân số 1,2 triệu người theo điều tra dân số của Cục điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2006. Vùng đô thị này đang bùng nổ, có dân số 1,9 triệu và là vùng đô thị lớn thứ 29 ở Hoa Kỳ, đang phát triển, nhiều khu nhà mới đã mọc lên, dân đang tăng cao.
San Antonio được đặt tên theo một vị thánh Italia Anthony của Padua, có ngày hội vào thời điểm (13 tháng 6) một đoàn thám hiểm Tây Ban Nha dừng lại ở khu vực này vào năm 1691 nhưng trận đánh Alamo(1836) được nhắc đến nhiều hơn vì nơi này dân Mễ đông và mạnh hơn. Thành phố là nơi có nhiều đơn vị quân đội đóng quân, ở đây có Fort Sam Houston, Căn cứ không quân Lackland, Căn cứ không quân Randolph, và Căn cứ thành phố Brooks, với Trại Bullis và Trại Stanley ngay bên ngoài thành phố. San Antonio có Trung tâm Y tế Nam Texas, là trung tâm nghiên cứu y tế và chăm sóc sức khỏe lớn nhất và duy nhất ở vùng Nam Texas. Thành phố này nổi thiếng với River Walk, Alamo,La Villita, văn hóa Tejano, các công viên giải trí: SeaWorld (San Antonio), Six Flags (Fiesta,Texas); nhờ đó, thành phố thu hút 20 triệu khách thăm qua mỗi năm. San Antonio cũng là nơi có bảo tàng nghệ thuật hiện đại đầu tiên ở Texas—Bảo tàng Nghệ thuật Marion Koogler McNay, cũng như có một trong những đội chuyên nghiệp thuộc hội bóng rổ quốc gia(NBA) thành công nhất trong lịch sử của liên đoàn, đó là San Antonio Spurs. Kiến trúc và xây dựng phát triển mạnh trong 8 năm qua, cả về nhà ở lẫn khu thương mại(Hilton Palacio del Rio, Weston Centre, Marriott Rivercenter, River Walk, Houston St... ). Cao nhất San Antonio là Tower of the Americas.
Tôi đến Alamo (thực ra Mission San Antonio de Valero là 1 nhà thờ công giáo và bây giờ là 1 viện bảo tàng nổi tiếng nhất của San Antonio, Texas ở 300 Alamo Plaza) mới chưng hửng khi thấy du khách xếp hàng rồn rắn vào xem khu tu viện này. Do Tây Ban Nha xây từ thế kỷ 18 để làm nơi tu học cho những thổ dân da đỏ cải đạo Thiên chúa nhưng từ 1793, tu viện này lại từ từ trở thành đồn lính Mễ do San Carlos de Parras chỉ huy và từ đó, nó mang tên "Alamo".
San Antonio còn có khu River Walk (hay Paseo del Río) với những con đường đầy hàng quán vui nhộn ven bờ sông San Antonio, không xa khu downtown San Antonio, Texas. River Walk luôn thu hút du khách lui tới mua sắm, chụp hình, dạo mát dọc theo bờ sông sau khi đến Alamo hay mua sắm ở Rivercentermall, gần Arneson River Theatre trong khu La Villita, kế bên khu Hemisfair Park & Tower Life Building. Mùa xuân có lễ hội Fiesta San Antonio, hay River Parade với xe hoa, diễn hành và nhạc hội cùng với hội chợ.
2 ngày sau, tôi theo xa lộ I-10 qua Houston chơi. Houston là thành phố lớn nhất của tiểu bang Texas & thứ 4 Hoa Kỳ,có diện tích hơn 1.600 km² (600 dặm vuông) và là quận lỵ của Quận Harris, quận đông thứ ba ở nước Mỹ này. Houston có dân số trên 2 triệu người (2005). Thành phố này nằm tại trung tâm của khu đô thị Houston – Sugar Land – Baytown, là trung tâm văn hóa và kinh tế lớn nhất của vùng Vịnh Mexico và là khu đô thị(metropolitan) lớn thứ 7 của Hoa Kỳ với 5,3 triệu dân trong Top 10 quận.
Houston nổi tiếng thế giới với công nghiệp năng lượng (chủ yếu là dầu hỏa) và kỹ nghệ không gian và kênh đào cho tàu thủy qua lại. Cảng Houston là cảng lớn thứ sáu trên thế giới về lưu lượng hàng hóa quốc tế. Bởi vậy, tôi đến Houston lần này thì phải thu xếp để đến NASA's Johnson Space Center ở Houston ngay trong ngày hôm sau; lái xe ngang qua Port of Houston, Houston Ship Channel & khu Galveston Port Arthur ven vịnh Mexico trong ngày thứ 3 sau khi ghé thăm ông bác; tham quan Texas Medical Center & University of Houston ("UH") sau khi shopping khu Hongkong City Mall & Galleria trong ngày cuối cùng trước khi đi lên Texas A&M.
Theo xa lộ I-45 South đi về Nassau Bay vô NASA's Johnson Space Center để xem chương trình thám hiểm không gian từ Apollo đã kết thúc tới Space Shuttle và du hành vũ trụ. Tương tự như Kennedy Space Center ở Florida, ở đây cũng cho coi phim, xem bệ phóng, coi Space Shuttle và Mission Control room... Suốt 1 ngày. Chiều về nhà hàng Kim Sơn (đồng hương Vĩnh Long) ăn tối và ghé Hongkong City Mall coi bà con VN ở đây sinh hoạt ra sao.
Theo Điều tra Dân số Hoa Kỳ năm 2000, số người Mỹ gốc Việt ở Houston là 32.261 người, chiếm 1,7% dân số toàn thành phố. Đa số thành phố được xây dựng trên đất rừng, vùng đầm lầy hay thảo nguyên - tất cả những thứ này vẫn còn được nhìn thấy ở các khu vực xung quanh. Đa phần Houston rất bằng phẳng và lụt lội là vấn đề hàng năm đối với người dân ở đây. Khu trung tâm cao khoảng 50 foot trên mực nước biển, phần lớn thành phố thấp hơn 100 foot. Thành phố đã từng dựa vào mạch nước ngầm cho nhu cầu về nước nhưng sự lún đất đã bắt buộc thành phố sử dụng các nguồn nước ở trên mặt như là hồ Houston.
Houston có bốn nhánh sông chính chảy qua thành phố: nhánh sông Buffalo, chảy qua khu trung tâm thành phố và kênh đào Houston; và 3 nhánh nhỏ của nó: nhánh Brays, chảy dọc theo Trung tâm y tế Texas; nhánh White Oak, chảy qua vùng Heights và gần khu vực tây bắc; và nhánh Sims, chảy qua phí nam Houston và khu trung tâm Houston. Kênh tàu thủy đi qua Galveston và đổ vào Vịnh Mexico. Khi Houston được thiết lập vào năm 1837, các nhà thành lập thành phố - John Kirby Allen và Augustus Chapman Allen - đã chia nó ra thành nhiều quận hành chính gọi là "ward". Phân chia thành ward là các điểm khởi xướng cho các quận được chia bởi hội đồng thành phố hiện nay của Houston - tổng cộng có 9 quận. Các địa điểm ở Houston nhìn chung được chia ra là hoặc bên trong hay bên ngoài Đường 610, được biết đến như là "Đường vòng 610" hay "Đường vòng". Bên trong đường vòng là khu vực thương mại trung tâm và nhiều khu nhà ở và các khu vực được chia ra từ trước Thế chiến thứ hai. Gần đây hơn, những kế hoạch phát triển đô thị dày đặc đã tạo ra kết quả là một nếp sống và một nếp nghĩ mới đang hình thành trong quá trình "đô thị hoá" trong cộng đồng cư dân ở đây. Cách gọi "bên trong Houston" mang theo một cuộc sống kiểu đô thị ngày càng hối hả với áp lực cao. Khu vực nằm bên ngoài Houston, các sân bay và các vùng ngoại vi và phụ cận nằm bên ngoài đường vòng. Một đường vòng khác, State Highway Beltway 8 (cũng thường được biết đến một cách đơn giản là "Beltway"), bao quanh thành phố khoảng 5 dặm (8 km) xa hơn ra phía ngoài. Đường vòng thứ ba, State Highway 99 (cũng được biết đến như là Grand Parkway), đang trong quá trình xây dựng. Houston là một thành phố lớn nhất Hoa Kỳ không có những luật chia vùng, đã phát triển trong một cách thức không bình thường. Thay vì là một khu "downtown" như là trung tâm hành chánh - buôn bán của thành phố, thêm năm khu kinh doanh(business district) đã phát triển bên trong thành phố: Uptown, Texas Medical Center, Greenway Plaza, Westchase và Greenspoint. Nếu những khu thương mại này được gộp lại, chúng sẽ tạo thành một khu downtown lớn thứ ba trên toàn nước Mỹ. Thành phố cũng có khu nhà chọc trời lớn thứ ba toàn quốc (sau Thành phố New York và Chicago) nhưng vì nó trải dài vài dặm, những bức ảnh chỉ có thể cho thấy phần lớn khu vực trung tâm chính. Khí hậu Houston được liệt kê như là cận nhiệt đới ẩm. Lượng mưa trung bình hàng năm là khoảng 48 inch (1.220 mm). Bão vào mùa xuân đôi khi đem lại lốc xoáy vào khu vực này. Gió thổi quanh năm từ miền nam và đông nam trong suốt phần lớn của năm, đem theo cái nóng từ các sa mạc của Mexico và độ ẩm từ Vịnh Mexico.
Trong suốt các tháng mùa hè, nhiệt độ cao nhất trong ngày có thể lên đến 94°F (34°C) vào cuối tháng 7, trung bình khoảng 99 ngày mỗi năm có nhiệt độ trên 90°F (32°C). Không khí có cảm giác như là đứng yên và độ ẩm (trung bình trên 90% độ ẩm tương đối vào buổi sáng trong mùa hè và khoảng 60 phần trăm bữa chiều tạo kết quả là một chỉ số nhiệt cao hơn nhiệt độ thật sự. Để đối phó với cái nóng, người ta sử dụng máy điều hòa không khí gần như trong mỗi xe hơi và mỗi tòa nhà trong thành phố. Mưa buổi chiều là phổ biến trong suốt các ngày hè, cho nên các nhà khí tượng Houston khó dự báo chính xác, nhất là khi nói về khả năng có mưa hay không.
Nhiệt độ nóng nhất được ghi nhận ở Houston là 109°F (43°C) vào ngày 4 tháng 9 năm 2000. Mùa đông ở Houston mát mẻ và ôn hòa nên dân Á châu tụ về đây khá đông. Trong khi nhiệt độ trung bình khá cao vào tháng 1, tháng lạnh nhất là 61°F (16°C). Houston trung bình có 18 ngày trong một năm có nhiệt độ 32°F (0°C) hay thấp hơn. Tuyết không bao giờ nghe nói đến và thông thường là đổ dồn lại khi tuyết được nhìn thấy. Cơn bão tuyết cuối cùng đổ vào Houston là vào 24 tháng 12 năm 2004 - đêm tuyết rơi đầu tiên được ghi nhận ở thành phố vào dịp Giáng sinh. Nhiệt độ thấp nhất từng được ghi nhận ở Houston là 5°F (−15°C) vào 23 tháng 1 năm 1940. Đáng ngại nhất là gió bão ưa đổ vô vịnh Houston, miệt Galveston với khá nhiều dân đánh cá gốc VN (lan qua tận Louisiana, Missouri...).
Công nghiệp năng lượng của Houston là một khu năng lượng lớn của thế giới (đặc biệt là dầu hỏa) nhưng các ngành nghiên cứu về y khoa(Texas Medical Center & University of Texas M. D. Anderson Cancer Center), hàng không (quan trọng nhất là Johnson Space Center và Houston là home của 2 hãng Continental Airlines & Bush Intercontinental) và kênh đào (Ship channel) cho tàu thủy cũng chiếm tỉ lệ cao trong công nghiệp cơ sở của thành phố. Khu đô thị Houston bao gồm khu vực sản xuất hóa chất lọc dầu lớn nhất thế giới, gồm cả cao su tổng hợp, thuốc trừ sâu và phân bón. Houston cũng là trung tâm lớn nhất trên thế giới trong kỹ nghệ đóng các trang thiết bị cho dàn khoan dầu. Sự thành công của Houston là khu công nghiệp hóa dầu và sự nhộn nhịp của tàu bè qua lại Cảng Houston(Port of Houston) từ vịnh Mexico và vùng Trung & Nam Mỹ. Cảng này xếp hàng đầu toàn quốc và là cảng lớn thứ sáu trên thế giới. So với các cảng khác của Mỹ, nó là nơi bận rộn nhất tính theo số lượng hàng nước ngoài và xếp thứ hai trong tổng số hàng hóa. Từ sự phát triển kinh tế này, nhiều người dân đã di cư đến Houston từ các tiểu bang khác của Mỹ, cũng như là từ hàng trăm nước trên thế giới. Không giống như các nơi khác, khi giá xăng dầu lên cao được xem là có hại cho nền kinh tế, chúng nhìn chung là được xem là có lợi cho Houston bởi vì nhiều người ở đây làm việc cho công nghiệp năng lượng(dầu) và vì TT Bush cũn là dân Houston.
Theo lịch sử, Houston đã có một vài đột phá trong phát triển kinh tế và một vài suy thoái kinh tế thảm hại gắn liền với công nghiệp dầu hỏa. Sự khám phá ra dầu hỏa gần Houston vào năm 1901 đã dẫn đến sự đột phá phát triển đầu tiên - cho đến thập niên 1920, Houston đã phát triển khi có 140.000 người đến đây. Công nghiệp hàng không đang phát triển của thành phố đã kéo theo sự đột phá kinh tế lần thứ hai, được làm tăng thêm với khủng hoảng dầu hỏa 1973. Kỹ nghệ dầu hỏa Texas đã thu hút nhiều người di cư đến Houston để đi vào ngành đó nhưng khi dầu hỏa khựng lại thì nhiều người mất việc và thua to. Tuy vậy, Pasadena vẫn còn các nhà máy lọc dầu của nó và Cảng Houston + Houston Ship Channel vẫn là những nơi bận rộn nhất trên thế giới.
Houston chỉ đứng thứ hai sau thành phố New York trong số tổng hành dinh của các công ty Fortune 500. Thành phố này đã cố gắng xây dựng ngân hàng mạnh và vẫn là ngành thiết yếu đối với vùng này. Tổng sản lượng khu vực (GAP) của khu đô thị Houston–Sugar Land–Baytown trong năm 2005 là $308,7 tỷ, tăng 5,4% từ 2004 trong số đô la - chỉ một ít lớn hơn tổng sản lượng quốc gia (GDP) của nước Áo. Chỉ có 28 nước khác với Hoa Kỳ có GDP vượt khỏi tổng sản lượng khu vực Houston. Thăm dò và sản xuất dầu hỏa và khí đốt chiếm đến 11% của GAP của Houston (giảm từ 21% so với năm 1985), phản ánh sự phát triển nhanh chóng của các ngành khác (như dịch vụ công nghệ, y tế và sản xuất). Bốn mươi văn phòng đại diện nước ngoài cùng các văn phòng giao dịch quốc tế và ngoại thương có mặt ở đây(CSVN cũng muốn mở Lãnh sự quán thứ 2 ở đây) và thành phố có 23 tổ chức hiệp hội thương mại nước ngoài. Hai mươi ngân hàng nước ngoài đại diện cho mười nước hoạt động ở Houston và cung cấp giúp đỡ về tài chính cho cộng đồng quốc tế. Trong 10 khu vực đô thị đông dân nhất, Houston xếp thứ hai trong tỉ lệ tăng trưởng số việc làm và xếp thứ 4 trong phát triển việc làm. Vào năm 2006, khu vực đô thị Houston xếp thứ 1 ở Texas và thứ 3 trên toàn nước Mỹ trong thể loại "Những nơi tốt nhất cho kinh doanh và sự nghiệp" bởi Forbes vì sau khi Bush làm TT thì Liên Bang đổ tiền cho Houston và Texas nhiều nhất; trong đó công nghiệp dầu khí làm giàu nhanh nhất, kéo theo thị trường địa ốc - tín dụng - tài chính - ngân hàng. Khi "triều đại" Bush-Cheney không còn nữa, liệu Houston & Texas và những tập đoàn tài phiệt này có còn phất to như 8 năm qua hay không? E rằng TX sẽ lập lại thời kỳ đen tối như cuối thập niên 1980s.
Kiến trúc và xây dựng phát triển mạnh trong 8 năm qua, cả về nhà ở lẫn khu thương mại - kỹ nghệ, đứng thứ 4 Hoa Kỳ. Cao nhất Houston là JPMorgan Chase Tower (trước là Texas Commerce Tower) với 75-floor, cao 1,002-foot (305 m), hạng 3 Hoa Kỳ và là 1 trong 10 cao ốc cao nhất TG. Wells Fargo Bank Plaza có 71-floor, cao 992-foot (302 m), hạng 13/ USA và 36/ TG. Uptown District có Williams Tower (hayTransco Tower từ 1999) với 64-floor, cao 901-foot (275 m)-, cao ốc này là landmark của Uptown và kéo luôn khu Post Oak Boulevard & Westheimer Road sống lại. Houston có hệ thống đường hầm và cầu nối khu downtown dài 7 miles (11 km) với các shops, restaurants, tiệm buôn đủ loại rất thuận tiện. Đến 2006, downtown Houston đã có 43 triệu square feet (4,000,000 m²) cho thuê làm văn phòng. Nhiều ngàn người Việt từ Cali và VN kéo qua Houston làm ăn, mua nhà đất sau khi giá nhà CA lên quá cao. Lượng người Hoa di dân đổ về nơi đây ngày càng nhiều. Khu chợ Hongkong City Mall (trong hơn 20 Chợ & Siêu Thị của người VN ở đây)và nhà hàng Kim Sơn là 2 nơi nổi tiếng nhất của người VN ở đây. Bolsa có gì, Houston cũng có, không thiếu thứ nào ! Có đến 9 tiệm phở Sài Gòn trong hàng chục tiệm phở & hàng trăm nhà hàng VN trong thành phố Houston. Ghé Galleria, tôi thất vọng khi Water Wall trên Post Oak Blvd. khô queo vì không có nước(?). Đi xem dolphin trong khu gần Harborside Drive & 22nd Street ở Galveston thì ...tạm đóng cửa, đành đi Bayou Bend coi landscape với azaleas trong khu mansion rất xinh. Vô Holocaust Museum mới thấy dân VN cần học kinh nghiệm từ Do Thái tố cáo tội ác diệt chủng. Tunnel Walks và Laser Quest cũng khá thích thú để có kỷ niệm vui về Houston. Từ Bunker Hill Village, Bellaire qua Pasadena, Deer Park; từ Nassau Bay lên Beach City, Baytown... hay lên Patton Village; hoặc đi Hempstead thăm những người bạn cũ, những bà con đã xa từ khi Saigon thất thủ...
Từ Houston, tôi theo xa lộ 290 về hướng Austin - Hempstead, qua Texas Highway 6 North rẻ về hướng Bryan/College Station, đi khoảng 40 miles qua Navasota tới College Station, quẹo trái qua Texas Avenue., thêm 3 miles nữa quẹo trái George Bush Drive., thêm 1 mile nữa thì quẹo vô Houston St. sẽ gặp Texas A&M University Center Parking Garage. Bạn tôi đưa đi coi campus rồi ngủ đêm ở đây để sáng sớm lái đi El Paso. Ngủ lại 1 đêm ở El Paso và thêm 1 đêm nữa ở Phoenix, AZ trước khi về lại California sau 2 ngày lái xe liên tục, kết thúc chuyến đi qua AZ, NM và TX. Có lẽ vì đây là phần đất thuộc Mễ trước đây nên nơi nào cũng mang màu sắc và ảnh hưởng của Mễ rất rõ; chưa kể là dân Mễ vẫn chiếm tỉ lệ cao nên tha hồ ăn đồ Mễ, nghe nhạc Mễ, ngắm gái Mễ, ngửi mùi Mễ... Đi chơi lần này tuy mệt vì đường xa và nóng nực nhưng cũng vui khi thấy dân VN khá thành công cho dù trôi dạt nơi xứ người, phải làm lại từ 2 bàn tay trắng... Xứ Mỹ có nhiều cái hay - lạ mà đi qua mới biết và học hỏi thêm. Hy vọng sẽ có dịp qua Oklahoma, Louisiana, Missouri, Alabama, Georgia, South Carolina...
Du lịch Hongkong
Du lịch Hongkong
Rời Nhật Bản, tôi sang Hồng Kông một tuần trước Giáng sinh (Noel). Từ Tokyo bay sang Hồng Kông chỉ mất 4 tiếng đồng hồ. Đến Hồng Kông thì trời đã về chiều. Năm 1996, khi đi VN, tôi có ghé Hồng Kông và lúc đó còn phi trường Kaitak xây cạnh bờ biển bên Cửu Long (Kowloon) rất gần Hồng Kông. Bây giờ phi trường mới có tên chính thức là Hongkong International Airport rộng đến 1,255 hectares nằm trên hòn đảo Chek Lap Kok về hướng tây và cách Hồng Kông 35 miles mở cửa hoạt động vào tháng 7 năm 1998. Trong năm 2005 có đến 40.74 triệu hành khách và trong giờ cao điểm có thể điều hành 53 chuyến bay lên xuống trong một giờ. Phi trường Hồng Kông hiện nay là một trong những phi trường lớn, sạch và đẹp nhất trên thế giới với khu shopping rộng, thoáng và khá đủ tiện nghi hiện đại. Du khách có thể check email bằng các máy computer (free) ở ngay khu terminal, có thể dùng tiền Yuen của TQ để mua sắm và có thể đổi tiền tại đây tuy giá thấp hơn so với bên ngoài.Tôi ra đón taxi để về khách sạn ở khu Tsim Sha Tsui với giá thoả thuận là 270 đô la Hồng Kông (1 USD = 7.5 HKD) nhưng cũng may là tình cờ gặp một anh Việt gốc Hoa khuyên tôi nên đi metro về downtown Kowloon với giá quá rẻ, hay chỉ cần phone về khách sạn là bus sẽ đón về ngay(free). Từ phi trường Chek Lap Kok trên đảo Lantau đi bus qua cầu treo (dây văng/ suspension) TsingMa bắc ngang qua đảo TsingYi đến khu Tân Giới (New Territories) rồi xuống khu East Tsim Sha Tsui (New World Centre) và Kowloon (nhà ga Hung Hom). Có thể đi qua đảo Hongkong bằng phà Star Ferry hay đi xe điện ngầm (subway) qua đường hầm dưới vịnh Victoria để đến khu Central hay Wan Chai. Dân sống trên đảo Hongkong gồm những nhà giàu (các “đại gia” triệu phú, tài tử, ca sĩ…) thích ở khu sườn núi Victoria Peak nhìn ra vịnh Deep Water Bay. Những nhà nghèo trong các chung cư quanh Victoria Park gần chùa bà Thiên Hậu, khu làng chài Aberdeen có nhà hàng nổi Jumbo Floating và những chiếc tàu chở du khách dạo quanh vịnh Causeway. Victoria Peak với Peak tower là điểm cao nhất, là landmark hấp dẫn nhất vì có thể nhìn thấy toàn bộ những nhà chọc trời khu Central hay Wan Chai phiá dưới đảo Hongkong. Theo Barker Road, qua Plantation Road và May Road, càng xuống dốc càng thấy Hongkong đẹp và lãng mạn hơn. Hồng Kông tuy thuộc Trung Quốc nhưng có hệ thống hành chánh và tiền tệ riêng. Dân chúng hai bên không được tự do qua lại mà cần có thông hành (passport) và chiếu khán (visa) giống như đi sang một nước khác. Ngay tại nhà ga LoWu ngay biên giới Thâm Quyến - Hongkong sẽ thấy rõ sự khác biệt giữa 2 hệ thống như 2 thế giới riêng biệt.
Về địa lý Hồng Kông nằm ở phía nam Trung Quốc trong tỉnh Quảng Tây (Guangxi) và ở tả ngạn cửa sông Châu Giang. Hồng Kông là một thuộc địa của Anh, trả lại cho Trung Cộng vào năm 1997 và là một Đặc khu hành chính thuộc Trung Cộng (CHNDTH), nằm trên bờ biển Đông Nam của Trung Quốc. Chính quyền Hồng Kông đã chính thức áp dụng cách viết tên gọi hiện nay vào ngày 3 tháng 9 năm 1926 là Hong Kong chứ không phải Xiānggǎng (Hương Cảng) và là một trong hai đặc khu hành chính của Trung Cộng (đặc khu hành chính còn lại là Ma Cao). Lãnh thổ này, gồm hơn 260 hòn đảo (trong đó Lantau là đảo lớn nhất), nằm về phía Đông của đồng bằng châu thổ Châu Giang (ngay cửa sông), giáp với tỉnh Quảng Đông về phía Bắc và nhìn ra Biển Nam Trung Hoa ở phía Đông, Tây và Nam. Hồng Kông chủ yếu bao gồm Đảo Hồng Kông, Đảo Lantau, Bán đảo Cửu Long và Tân Giới. Bán đảo Cửu Long gắn liền với Tân Giới về phía Bắc và Tân Giới nối về phía Bắc và cuối cùng nối với Trung Hoa Đại Lục qua con sông Thâm Quyến. Đảo Hồng Kông là đảo lớn thứ hai và đông dân nhất. Ap Lei Chau là đảo có mật độ dân số cao nhất thế giới. Diện tích là 1,100 cây số vuông, dân số khoảng 6.8 triệu người. Đảo Hồng Kông ở về phía nam là trung tâm hành chánh và tài chánh với những nhà chọc trời cao nghệu. Đảo gồm các khu: Trung Tâm (Central), Vạn Chài (Wanchai), Quận Tây (Western District), vịnh Causeway... với các địa điểm du lịch nổi tiếng như đỉnh Victoria, trường đua ngựa Happy Valley, chợ Stanley, vịnh Rupulse, khu Aberdeen ... Bán đảo Cửu Long: gồm các khu Tsim Sha Tsui, Yau Ma Tei, Mongkok ... Trên 150 năm dưới quyền cai trị của người Anh, Hồng Kông phát triển nhanh chóng về nhân số và kinh tế. Lúc người Anh chiếm đảo Hồng Kông năm 1842 thì ở đó chỉ có khoảng 7,000 người. Bây giờ là gần 7 triệu. Dân số tăng nhanh là do kinh tế phát triển và những biến động chánh trị trong lục địa đã tạo nên những làn sóng tỵ nạn tới đây. Đó là những năm 1911 khi cách mạng Tân Hợi lật đổ Mãn Thanh lập nền cộng hòa dân quốc, năm 1949 khi phe CS toàn thắng ở lục địa và mới đây khi Hồng Kông được trả về cho Trung Quốc năm 1997. Người tỵ nạn tới Hồng Kông có khi vì lý do chánh trị mà cũng có khi vì lý do kinh tế. Họ tới đây với niềm hy vọng sẽ làm giàu và thay đổi cuộc sống. có người thành công, có người thất bại và Hồng Kông trở thành một nơi thử thách và cạnh tranh khốc liệt trong cơ hội kiếm sống và thành đạt. Nhưng cũng nhờ vậy mà Hồng Kông trở nên giàu có, cuộc sống của người dân khá hơn nhiều so với dân lục địa thậm chí so với các nước lân bang. Từ hai mươi năm trước, Hồng Kông cùng với Đài Loan, Đại Hàn, Tân Gia Ba đã được liệt vào các nước phát triển mạnh nhứt Á Châu và cả thế giới và được gọi là các tiểu long về kinh tế.
Tôi về khách sạn Metropark ở Cửu Long phía bắc, khá xa khu thương mại sầm uất Tsim Sha Tsui nhưng cũng phải trả 120 USD cho một đêm khách sạn. Tiện một việc là ngay phía dưới là khu shopping sang trọng với đủ hàng quán và bên kia đường có vài ba nhà hàng ăn lớn. Vì mùa Noel nên phía trước trang trí bằng những lồng đèn đỏ tròn to lớn trông cũng vui. Lấy phòng xong, trời cũng đã tối, tôi đến một nhà hàng đối diện với khách sạn, hỏi một cô phục vụ thì cô ta nói “bàn nào trống thì cứ ngồi vào”! Bữa cơm Tàu có hai món hạp khẩu vị trả 25 USD, tôi thấy cũng không đắt lắm vì vật giá Hồng Kông bao giờ cũng đắt hơn Los Angeles là nơi tôi ở. Nếu ăn ở những quán ngoài đường, họ chiên xào tại chỗ thì chỉ trả 15 USD, còn cơm dĩa hay mì xào khoảng dưới 10 USD.
Ăn xong, theo con đường lớn nhất là Nathan Road, tôi đi về hướng nam là hướng bờ biển nhìn sang đảo Hồng Kông. Trên đường này, xe cộ nối đuôi nhau, từ những taxi sơn màu đỏ kiểu xe Crown của hãng Toyota (tương đương với Avalon bên Mỹ) cho đến những xe sang trọng như Lexus, Infinity, Mercedes chen chúc với những xe buýt lớn có hai tầng cao lêu nghêu. Đường Nathan Road và những con đường nhỏ hai bên là những hiệu buôn đốt đèn néon rực rỡ chớp tắt liên hồi không thua gì Las Vegas. Những hiệu buôn nơi đây bán kim cương, vàng bạc, cẩm thạch, đồ điện tử (như máy thu hình, TV dẹp, máy nghe nhạc,etc...), điện thoại di động, đồng hồ đeo tay loại đắt tiền, những nhà hàng ăn uống và những tiệm bánh bán bánh Trung Thu đựng trong những hộp vuông có 4 cái, nhiều hộp đề giá đến 100 USD! Những tiệm bánh lại bày bán luôn các lồng đèn giấy hoặc vải nylon với hình cá chép, thuyền buồm hay kiểu cổ truyền thì có đèn kéo quân hình ống lục giác bên trong có hình đoàn quân, khi đèn thắp lên nhờ sức nóng đoàn quân này sẽ xoay vòng nhưng ngày nay có thể xoay vòng nhờ những cục battery. Thiên hạ mua sắm rất đông, món hàng được chiếu cố nhiều nhất là bánh Trung Thu, trái cây tươi, trà, rượu đều được đóng gói bằng giấy màu cẩn thận. Có lẽ họ mua để biếu bà con, bạn bè hay ông bà, cha mẹ, ân nhân? Rất vui và ngạc nhiên khi thấy có tên VN trên bảng tên đường của vài con phố nhỏ ở Hongkong như đường Saigon (ngắn, chỉ có vài blocks trong khu Yau Ma Tei, giữa Ferry St. và Parkes St.), đường Hải Phòng (khu Tsim Sha Tsui, từ Nathan Road đến Canton Road), đường Hà Nội (rất ngắn, chỉ có tất cả 8 số nhà với khách sạn Hà Nội, nằm ở ngay đầu con phố, ở bên kia Nathan Road trong khu Tsim Sha Tsui).
Hongkong là khu thương mại, thiên đường mua sắm, ăn uống, giải trí và cũng là nơi có nhiều nhà triển lãm. Giá cả về khách sạn cũng như nhà hàng bên Cửu Long - New Territories - Lantau rẻ hơn bên Hồng Kông. Cửu Long cách Hồng Kông bằng eo biển Victoria và xe cộ hai bên qua lại bằng con đường hầm (Cross Harbor Tunnel) và phà hành khách Star Ferry. Tân Giới (New Territories) là khu ngoại ô phía bắc tiếp giáp với Trung Quốc là khu làng mạc dân cư của người Hồng Kông. Nơi đây người ta trồng rau cải, chài lưới, chăn nuôi cung cấp lương thực hàng ngày cho Hồng Kông. Các đảo lớn nhỏ: nổi tiếng nhứt là đảo Lantau, Chung Chau. Đảo Lantau có tượng Phật ngoài trời lớn nhứt thế giới trên núi Đại Nhĩ Sơn, Disneyland, khu Expo. Các đảo nhỏ nhiều nơi không có người ở.
Tên gọi "Hồng Kông" (xuất phát từ tiếng Quảng Đông đọc là Hướng Coỏng, có nghĩa là "cảng thơm", lấy từ khu vực ngày nay là Aberdeen nằm trên đảo Hồng Kông, nơi các sản phẩm từ gỗ hương và nhang một thời được buôn bán. Vùng nước hẹp tách đảo Hồng Kông và bán đảo Cửu Long, có bến cảng Victoria là một trong những hải cảng tự nhiên sâu nhất thế giới.
Dù Hồng Kông nổi tiếng là đô thị hoá cao, lãnh thổ này cũng đã có những nỗ lực tăng cường môi trường cây xanh. Phần lớn lãnh thổ vẫn giữ không phát triển do các khu vực này phần lớn là đồi núi với các sườn dốc. Trong 1104 km2 của lãnh thổ,chỉ ít hơn 25% là phát triển. Phần diện tích đất còn lại chủ yếu là không gian cây xanh với khoảng 40% đất được giành cho vùng thôn dã và các khu bảo tồn thiên nhiên. Phần lớn sự phát triển đô thị của lãnh thổ hiện hữu ở Bán đảo Cửu Long, dọc theo các bờ biển phía Bắc của Đảo Hồng Kông và ở khu định cư rải rác khắp Tân Giới. Khi ngồi xe lửa/ metro từ HungHom đi LoWu sẽ thấy rõ Hongkong còn rất nhiều vùng đồi núi, đất nông nghiệp và khu đô thị mới.
Bờ biển dài và không thẳng của Hồng Kông đã tạo cho lãnh thổ này nhiều vịnh, sông và bãi biển. Dù lãnh thổ này có mật độ cây xây cao và nằm ven biển, Hồng Kông được xếp vào hàng một trong những nơi ô nhiễm nhất. Khoảng 80% khói của thành phố xuất phát từ các vùng khác của Đồng bằng châu thổ Châu Giang. Một trong những điểm xấu nhất của người Hoa là không coi trọng vệ sinh và môi sinh nhưng xem ra Singapore và Hongkong là khá nhất.
Hồng Kông cách Macau 60 km về phía Đông, về phía đối diện của Đồng bằng châu thổ Châu Giang và giáp với thành phố đặc khu Thâm Quyến thuộc tỉnh Quảng Đông về phía Bắc. Đỉnh cao nhất của lãnh thổ này là Tai Mo Shan, với độ cao 958 m trên mực nước biển. Các vùng đất thấp nằm ở phần Tây Bắc của Tân Giới.
Ranh giới hành chính giữa Victoria City, bán đảo Cửu Long, và Tân Cửu Long đã từng được nêu ra trong luật nhưng hiện không còn giá trị pháp lý và hành chính nữa. Hồng Kông thường được mô tả là nơi phương Đông gặp phương Tây, điều này được phản ánh trong hạ tầng kinh tế, giáo dục và văn hóa đường phố. Trên một góc phố nào đó, có thể có các tiệm truyền thống Trung Hoa bán dược thảo Trung Hoa, các đồ dùng linh tinh có liên quan đến Phật giáo hoặc bát súp vi cá mập bằng chất dẻo. Nhưng tại góc phố tiếp theo, người ta có thể tìm thấy các rạp hát đang chiếu các các bộ phim ăn khách của Hollywood, một quán rượu theo phong cách Anh, một nhà thờ Công giáo, hoặc một quán thức ăn nhanh McDonald bán Big Mac. Ngôn ngữ chính thức của lãnh thổ này là tiếng Hoa và tiếng Anh; các bảng hiệu bằng hai thứ tiếng này hiện diện khắp nơi ở Hồng Kông. Chính quyền, cảnh sát và phần lớn các nơi làm việc đều sử dụng cả hai thứ tiếng. Sự cai trị của người Anh đã kết thúc một thập kỷ trước nhưng văn hóa phương Tây vẫn thấm sâu vào Hồng Kông và cùng tồn tại liền một mạch với triết lý và phong tục truyền thống phương Đông.
Hồng Kông có một cuộc sống về đêm náo nhiệt ở các quận giải trí — Lan Kwai Fong, Tsim Sha Tsui, Wan Chai... Những nơi này thường được người địa phương, du khách nước ngoài viếng thăm. Vào một ngày trời quang, mây tạnh thì lên trên Đỉnh Victoria sẽ cho khách tham quan một tầm nhìn ngọan mục về thành phố này. Thành phố này có một khu đi dạo dọc theo bến nước Tsim Sha Tsui, nơi các đôi uyên ương ưa thích. Các hoạt động mua sắm thường diễn ra về đêm, ví dụ cụ thể là ở chợ đêm phố Temple nơi người ta cũng có thể xem Kinh Kịch miễn phí, khu New World Centre, khu Harbor, khu Wanchai... Người Hoa có thói quen ăn khuya và dạo mát dọc bờ sông/ biển hay lang thang trong các khu shopping.
Ẩm thực của thành phố cũng phong phú đa dạng. Ngoài ẩm thực phong phú đa dạng của các vùng miền Trung Quốc ra, đặc biệt là các món hải sản, Hồng Kông cũng có các nhà hàng Nhật, châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc và các nước khác (hầu như không thiếu thứ gì). Các món ăn địa phương phục vụ ở "cha chaan teng" và "dai pai dong" cũng phổ biến như món mì, cháo. Dân Hồng Kông nghiêm túc trong việc ăn uống và nhiều đầu bếp từ khắp nơi đến đây để biểu diễn tài nghệ cho thực khách. Đến HK là phải ăn uống đồ Tàu cho biết có khá hơn LA hay không !
Trong khi Hồng Kông là một trung tâm thương mại toàn cầu, có lẽ sản phẩm xuất khẩu nổi tiếng nhất của thành phố này là ngành giải trí, đặc biệt là thể loại võ thuật, nhiều minh tinh Hollywood xuất thân từ Hồng Kông như: Lý Tiểu Long, Châu Nhuận Phát, Jackie Chan, Michelle Yeoh và Jet Li. Những nhà làm phim Hồng Kông cũng làm nên sự nghiệp ở Hollywood như John Woo, Wong Kar-wai, Tsui Hark và các biên đạo võ thuật đã thiết kế các cảnh giao chiến trong các phim Matrix trilogy, Kill Bill và Ngọa hổ tàng long. Nhiều phim sản xuất tại Hồng Kông cũng nhận được sự công nhận quốc tế như Chungking Express, Infernal Affairs, Shaolin Soccer, Rumble in the Bronx và In the Mood for Love. Nhà làm phim nổi tiếng Quentin Tarantino từng cho rằng ông chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi điện ảnh hành động (action & kung-fu) Hồng Kông. Hồng Kông cũng là trung tâm chính của thế giớ về thể loại nhạc cantopop. Trong lúc lãnh thổ này là nơi có nhiều ngôi sao, văn hóa karaoke cũng là một phần họat động về đêm của Hồng Kông.
Chính quyền Hồng Kông cũng ủng hộ các cơ quan văn hóa như Bảo tàng Di sản Hồng Kông, Bảo tàng Nghệ thuật Hồng Kông, Học viện Nghệ thuật biểu diễn Hồng Kông và Giàn nhạc giao hưởng Hồng Kông. Ngoài ra, Cục dịch vụ Văn hóa và Giải trí của chính quyền cũng bao cấp và tài trợ cho việc đưa các diễn viên quốc tế đến biểu diễn tại Hồng Kông.
Đa số dân chúng Hồng Kông, khoảng 6 triêu người, theo Phật giáo kiểu dân gian giống như ở Trung Hoa đại lục. Tổng số dân Hồng Kông ít hơn 7 triệu người, tức là khoảng gần 90% dân chúng theo Phật giáo. Một cộng đồng Thiên Chúa giáo có quy mô đáng kể hiện diện ở đây với khoảng 500.000 dân, chiếm 7% tổng dân số; cộng đồng này gần như chia đều giữa Công giáo và đạo Tin lành. Cũng có khoảng 200.000 tín đồ theo Phật giáo và Đạo giáo chính thống. Ngoài các tôn giáo lớn ra, còn có một số tín đồ theo các tôn giáo khác nữa, bao gồm 23.000 tín đồ Mormon, 3.000 Do Thái giáo và một số tín đồ Hồi giáo, Hindu giáo, Sikh và Bahá'í. Ngoài các chức năng tôn giáo, nhiều tổ chức tôn giáo đã thiết lập trường học và cung cấp các tiện ích phúc lợi xã hội.
Tín ngưỡng/ tôn giáo của Hồng Kông có liên hệ với vai trò lúc ban sơ của khu vực này là một làng chài. Thiên Hậu (hay Mụ Tổ), thần bảo hộ những người đi biển, đã được tôn thờ với nhiều đền thờ khắp Hồng Kông trong 300 năm qua. Hồng Thánh, một vị thần bảo hộ những người đi biển khác, cũng được tôn thờ trong nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, các cư dân Hồng Kông, đặc biệt là những người thuộc thế hế hệ già tuổi hơn, thường viếng các đền chùa Đạo giáo và Phật giáo để cầu xin thần linh ban phước lành, sức khỏe hoặc cầu phát tài. Người ta dâng lễ trái cây hoặc thực phẩm và đốt nhang để cầu khấn.
Với việc chuyển giao Hồng Kông cho Trung Quốc, đã có một số quan ngại đáng kể về quyền tự do tôn giáo ở Hồng Kông. Cho đến nay, nỗi lo ngại này đã tỏ ra không có căn cứ. Dù Bắc Kinh đã cấm giáo phái Pháp Luân Công năm 1999, những môn đồ của giáo phái này vẫn được tự do hành đạo môn phái này ở Hồng Kông. Tương tự, Nhà thờ Công giáo được tự do bổ nhiệm các linh mục của mình ở Hồng Kông, không giống như ở Trung Hoa đại lục nơi thể chế 'Công giáo' được công nhận là Hội ái quốc Thiên Chúa giáo Trung Quốc - nơi mà các giám mục và các mục sư được Bắc Kinh bổ nhiệm (dù cũng có một bộ phận bất hợp pháp và không chính thức của nhà thờ Công giáo vẫn giữ liên lạc với Tòa thánh Vatican). Một vấn đề lớn trong tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Vatican là việc Bắc Kinh cứ khăng khăng yêu cầu Vatican chấm dứt quan hệ với Trung Hoa Dân quốc.
Hồng Kông là nơi duy nhất ở Trung Quốc có những người truyền giáo từ Giáo hội Các Thánh hữu Ngày sau của Chúa Giêsu Kitô (Nhà thờ Mormon) có thể tu hành. Nhà thờ này có một đền ở Hồng Kông được Gordon B. Hinckley hiến dâng vào ngày 26-27 tháng 5 năm 1996. Các thành viên của Nhà thờ xem Hinkley, chủ tịch của Nhà thờ này, là một giáo đồ của Chúa.
Kiến trúc:
Do đất đai chật chội, còn ít tòa nhà lịch sử tồn tại ở Hồng Kông. Thay vào đó, thành phố này đã trở thành một trung tâm của kiến trúc hiện đại, đặc biệt là ở trong và xung quanh khu vực Trung tâm (Central) Hongkong với nhiều ngân hàng, khách sạn, office building. Các ngôi nhà chọc trời thương mại dày đặc giữa khu Trung tâm và khu Causeway Bay sắp hàng dọc theo Bến cảng Victoria là một trong những địa điểm thu hút du khách của Hồng Kông và được liệt vào các đường chân trời đẹp nhất thế giới. Sáu (6) (Two International Finance Centre, Central Plaza, The Center, Hong Kong & Shanghai Bank - HSBC Building, Bank of China, Nina Tower I) trong số 25 tòa nhà chọc trời cao nhất thế giới nằm ở Hồng Kông do các nhà kiến trúc tên tuổi thiết kế, như: Foster & Partners, Cesar Pelli, Terry Farrell, I M Pei... Ở Cửu Long, nơi đã từng là một khu định cư vô chính phủ có tên gọi là Thành trại Cửu Long (Kowloon Walled City), các quy định hạn chế chiều cao các kết cấu đã có hiệu lực cho đến năm 1998 với việc đóng cửa Sân bay Kai Tak gần đó. Với việc dỡ bỏ hạn chế chiều cao, nhiều nhà chọc trời mới ở Kowloon đang được xây dựng, bao gồm tòa nhà International Commerce Centre khi hoàn thành vào năm 2010 sẽ là tòa nhà cao thứ 4 thế giới (484 m/ 1,588 ft).
Một trong những tòa nhà nổi bật ở Hồng Kông là tháp Trung Ngân (Bank of China Tower) do I. M. Pei thiết kế, tòa nhà hoàn thành năm 1990 và hiện là tòa nhà chọc trời cao thứ ba Hồng Kông. Tòa nhà này đã thu hút tranh cãi nãy lửa khi bắt đầu dự án vì các cạnh sắc nhọn của nó bị người ta cho là đẩy năng lượng phong thủy âm vào trung tâm Hồng Kông. Trước tòa nhà này, một cấu trúc nổi tiếng khác là Tòa nhà Trụ sở của HSBC, hoàn thành năm 1985. Nó được xây trên địa điểm của tòa nhà chọc trời đầu tiên của Hồng Kông được hoàn thành năm 1935 và đã trở thành chủ đề của một đấu tranh bảo tồn di sản khốc liệt cuối thập niên 1970. Cả hai tòa nhà của ngân hàng được in trên nhiều tờ giấy bạc Hồng Kông.
Tòa nhà cao nhất ở Hồng Kông là International Finance Centre 2. Một trong những dự án xây dựng lớn nhất ở Hồng Kông và của thế giới là Sân bay Quốc tế Hồng Kông mới ở Chek Lap Kok gần Lantau, một dự án lấn biển khổng lồ được kết nối với trung tâm Hồng Kông bằng Lantau Link nổi bật bằng ba cây cầu lớn mới là: Thanh Mã, cây cầu treo lớn thứ 6 thế giới; Cấp Thủy Môn, cây cầu dây văng (cable-stayed suspension bridge) dài nhất thế giới dành cho cả giao thông đường bộ và đường sắt; và Đinh Cửu, cây cầu dây văng bốn nhịp đầu tiên của thế giới.
Đặc biệt đáng chú ý về cảnh chân trời và phố xá Hồng Kông là sự có mặt khắp nơi của các bất động sản nhà ở công (housing), bắt đầu như là một chương trình tái định cư cho những người chiếm đất thập niên 1950 và ngày nay đã cung cấp nhà ở cho gần một nửa dân số. Các khu bất động sản này đã được nâng cấp từ các khu căn hộ không có thang máy 7 tầng với nhà vệ sinh công cộng và các tiện nghi tối thiểu, phân phối 24 m2 cho mỗi người lớn, nếu cho trẻ con thì được 12 m2/người thành các tòa nhà cao tầng chất lượng cao. Chương trình cho thuê công cộng này đã được bổ sung vào Kế hoạch Sở hữu Nhà do chính phủ trợ cấp. Tuy nhiên, "tiền nào, của đó" nên chất lượng các công trình này vẫn bị than phiền, lên án khá nhiều; nhất là khu housing ngay bên cạnh khu nhà giàu bên đảo Hongkong.
Giao thông:
Hồng Kông có một mạng lưới giao thông tinh vi và phát triển cao, bao gồm cả mạng lưới giao thông công cộng lẫn tư nhân; đáng khen nhất là hệ thống metro/ subway rất tiện lợi, sạch đẹp và thông dụng. Hệ thống thống thanh toán bằng "thẻ thông minh" Octopus card có thể được sử dụng để trả cước phí đi lại cho hầu như tất cả các tuyến đường sắt, xe buýt và phà ở Hồng Kông. Thẻ Octopus sử dụng công nghệ RFID (Nhận dạng bằng tần số radio) cho phép người sử dụng có thể quét thẻ mà không cần lấy nó ra khỏi ví hoặc túi xách. Tất cả những bãi đậu xe có đồng hồ đếm giờ ở Hồng Kông chỉ chấp nhận thanh toán bằng thẻ Octopus và việc thanh toán bằng thẻ Octupus có thể thực hiện ở nhiều bãi đỗ xe. Du lịch Hongkong với thẻ Octopus là tiện lợi nhất nhưng nếu đi ngắn ngày thì chỉ nên mua vé thường.
Địa hình Hồng Kông chủ yếu là đồi và dốc và một số phương pháp giao thông không thông thường đã được sáng chế để dễ dàng di chuyển lên xuống trên các sườn dốc. Ví dụ, tàu điện Peak Tram nối giữa khu Trung tâm và Đỉnh Victoria từ năm 1888 bằng cách men theo sườn núi. Ở Trung Tây khu, có một hệ thống thang cuốn lớn và các vỉa hè di động, bao gồm hệ thống thang cuốn có mái che ngoài trời dài nhất thế giới, đó là Thang cuốn Mid-levels.
Hồng Kông có nhiều phương thức vận tải đường sắt công cộng. Hai hệ thống tàu điện ngầm cho thành phố là MTR (Mass Transit Railway) và KCR có chức năng kết nối giữa Hồng Kông và Trung Hoa đại lục (KCR cũng vận hành một hệ thống đường sắt nhẹ ở Tây Bắc Tân Giới). Hệ thống MTR do công ty MTR Corporation Limited vận hành còn Kowloon-Canton Railway Corporation thì vận hành KCR. Hệ thống xe điện hoạt động ở các khu vực phía Bắc Hồng Kông và là hệ thống xe điện duy nhất trên thế giới chỉ chạy loại xe buýt hai tầng.
Năm công ty riêng rẽ (KMB, Citybus, NWFB, Long Win và NLB) cung cấp dịch vụ xe buýt công cộng nhượng quyền ở Hồng Kông. Xe buýt hai tầng được du nhập vào Hồng Kông năm 1949. Hiện loại xe hai tầng này được sử dụng riêng biệt ở Hồng Kông, Singapore, Dublin và Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Tuy nhiên, xe buýt hai tầng vẫn được sử dụng cho các tuyến có nhu cầu thấp hoặc các tuyến đường có năng lực vận tải thấp. Xe buýt một tầng được sử dụng chủ yếu ở Đảo Lạn Đầu và phục vụ đêm. Phần lớn các tuyến xe buýt nhượng quyền bình thường ở Hồng Kông hoạt động đến tận 1h đêm. Xe buýt nhẹ công cộng chạy suốt chiều dài và chiều rộng của Hồng Kông, qua những khu vực nơi các tuyến xe buýt tiêu chuẩn không thể đến hoặc không thể chạy thường xuyên, nhanh chóng hoặc trực tiếp. Xe taxi cũng được sử dụng rộng rãi khắp Hồng Kông. 99% xe taxi của Hồng Kông chạy bằng khí hỏa lỏng, phần còn lại chạy bằng dầu diesel.
Phần lớn dịch vụ vận tải bằng phà do các công ty vận tải phà có giấy phép, phục vụ các đảo ngoài khơi, các khu phố mới trong Bến cảng Victoria, Macau và các thành phố ở Trung Hoa đại lục. Loại phà xưa nhất, Star Ferry huyền thoại hoạt động trong bốn tuyến giữa Kowloon và Đảo Hồng Kông và đã cung cấp dịch vụ vận chuyển có hiệu quả về chi phí trong suốt một thế kỷ. Star Ferry phổ thông đối với những du khách ưu thích ngắm nhìn toàn cảnh bến cảng và đường chân trời, nhiều người dân Hồng Kông xem Star Ferry à một trong những biểu tượng văn hóa nổi bật nhất của thành phố. Ngoài ra, các phà 78 "kai-to" được cấp phép phục vụ cho các khu định cư ven biển xa xôi.
Hồng Kông có một sân bay quốc tế còn hoạt động có tên gọi Sân bay Quốc tế Hồng Kông tọa lạc tại Chek Lap Kok. Năm 1998, sân bay này đã thay thế sân bay quốc tế trước đây của Hồng Kông là Sân bay Kai Tak nằm ở Thành phố Cửu Long, một sân bay đã được đóng cửa vào thời điểm thay thế. Sau một thời gian chậm trễ trong các hệ thống vận chuyển hàng hóa trong những tháng đầu, sân bay này hiện đang đóng vai trò là trung tâm vận chuyển cho khu vực Đông Nam Á và là trung tâm hoạt động chính của các hãng hàng không Cathay Pacific Airways, Dragonair, Air Hong Kong, Oasis Hong Kong Airlines, Hong Kong Airlines và Hong Kong Express. Ngoài ra, Skytrax đã bầu chọn Sân bay quốc tế Hồng Kông là sân bay tốt nhất thế giới và hãng hàng không Cathay Pacific Airways đã được bầu chọn là hãng hàng không tốt nhất thế giới từ năm 2001 đến năm 2005. Sân bay Quốc tế Hồng Kông đã phục vụ hơn 36 triệu hành khách trong năm 2004 và 40 triệu khách trong năm 2005.
Các phương tiện đi vào sân bay có 'Airport Express', 'CityFlyers' và 'Airbuses'. Các dịch vụ vận tải này kết nối sân bay với phần còn lại của Hồng Kông. Thời gian khách đi bằng Airport Express đến Trung tâm thành phố ở Đảo Hồng Kông chỉ mất 23 phút. Việc mở cửa gần đây của Nhà ga Sunny Bay của MTR cho phép người ta đến Khu Giải trí Disneyland Hồng Kông dễ dàng hơn.
Trong khi lưu thông ở Trung Hoa đại lục lái xe bên phải, Hồng Kông vẫn duy trì luật lệ giao thông riêng của mình với việc lưu thông lái xe bên trái (theo Anh). Có khoảng 517.000 xe cơ giới được đăng ký ở Hồng Kông, 64% số đó là xe hơi tư nhân. Là một đô thị xa hoa ở châu Á, Hồng Kông nổi tiếng thế giới là nơi có số lượng xe hơi Rolls-Royce đầu người cao nhất thế giới. Lưu ý rằng mã đường quốc lộ Hồng Kông sử dụng một hệ thống báo hiệu như Anh quốc trong khi hệ thống báo hiệu của Trung Quốc thì khác hẳn.Dân số Hồng Kông tăng nhanh chóng trong thập niên 1990, đạt 6,99 triệu vào năm 2006. Khoảng 95% dân Hồng Kông là gốc Trung Hoa, đa số dân của Hồng Kông là Quảng Đông hoặc từ các nhóm dân tộc như Người Khách gia và Triều Châu. tiếng Quảng Đông, một ngôn ngữ Trung Quốc được sử dụng phổ biến ở phía Nam Trung Quốc là phương ngữ chính thức của Hồng Kông. Tiếng Anh cũng là một ngôn ngữ chính thức được sử dụng rộng rãi hơn. Kể từ năm 1997, các nhóm dân nhập cư mới từ Trung Hoa Đại Lục đã đến đây. Việc sử dụng tiếng Quan Thoại, ngôn ngữ chính thức của Trung Quốc cũng đang tăng lên. Việc hội nhập vào nền kinh tế Đại lục đã dẫn đến nhu cầu gia tăng số người nói tiếng Phổ thông Trung Quốc.
Phần còn lại 5% dân số bao gồm các dân tộc không phải là người Hoa là một nhóm dân cư có thể thấy rất rõ dù số lượng của nhỏ. Một cộng đồng Nam Á bao gồm người Ấn Độ, Nepal. Dân tị nạn người Việt đã trở thành các cư dân thường trú của Hồng Kông. Khoảng 140.000 người Philippines làm việc ở Hồng Kông với những công việc như những người giúp việc nhà(oshin). Một số công nhân cũng đến từ Indonesia. Có một số người châu Âu, người Mỹ, người Úc, người Canada, người Nhật, và người Triều Tiên làm việc trong các lĩnh vực tài chính và thương mại.
Nếu được xem là một xứ phụ thuộc, Hồng Kông là một trong quốc gia/lãnh thổ phụ thuộc có mật độ dân dày đặc nhất, với mật độ chung hơn 6200 người trên km². Hồng Kông có tỷ lệ sinh 0,95 trẻ trên một người phụ nữ, một trong những nơi thấp nhất thế giới và thấp xa so với tỷ lệ 2,1 trẻ em trên một phụ nữ cần để duy trì mức dân số hiện hữu. Tuy nhiên, dân số của Hồng Kông tiếp tục tăng do làn sóng dân di cư từ Trung Hoa Đại Lục khoảng 45.000 người mỗi năm. Tuổi thọ trung bình của dân Hồng Kông là 81,6 năm năm 2006, cao thứ 5 thế giới. Dân số Hồng Kông tập trung cao độ vào một khu vực trung tâm bao gồm Cửu Long, Hồng Kông Cửu Long và phía Bắc Đảo Hồng Kông. Phần còn lại dân cư thưa thớt với hàng triệu dân rải rác không đều khắp Tân Giới, phía Nam Đảo Hồng Kông và Đảo Lantau. Một số lượng đang tăng công dân đang sống ở Thâm Quyến và đi lại bằng xe hàng ngày từ Trung Hoa Đại Lục.
Giáo dục:
Là một thuộc địa Anh, hệ thống giáo dục của Hồng Kông gần như theo hệ thống giáo dục của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, và đặc biệt là hệ thống giáo dục Anh. Tại các cấp giáo dục chuyên nghiệp bậc đại học, cả hai hệ thống giáo dục Anh và Mỹ đầu tồn tại. Đại học Hồng Kông (HKU), là trường đại học cổ nhất ở lãnh thổ này, đã có truyền thống dựa trên kiểu mẫu của Anh nhưng đã áp dụng nhiều yếu tố của Mỹ trong những năm gần đây. Xếp thứ hai sau HKU về thời gian thành lập là Đại học Trung Hoa Hồng Kông (CUHK) theo mô hình Mỹ với một hệ thống viện đặc trưng của Anh. Đại học Khoa học Công nghệ Hồng Kông (HKUST) được thành lập theo mô hình giáo dục bậc đại học của Mỹ. Có 9 trường đại học công lập ở Hồng Kông và một số các cơ sở giáo dục bậc đại học tư thục. Đại học Lĩnh Nam ở Đồn Môn là một ví dụ tốt, đây là trường đại học duy nhất ở Hồng Kông có đào tạo kiểu giáo dục cơ bản (liberal arts education). Các trường công của Hồng Kông do Phòng Giáo dục và Nhân lực của Đặc khu Hành chính Hồng Kông quản lý. Hệ thống giáo dục của Hồng Kông có đặc điểm: 3 năm mẫu giáo không bắt buộc, tiếp theo là 6 năm phổ thông cơ sở và 3 năm phổ thông trung học bắt buộc và 2 năm phổ thông cao cấp (senior secondary education) không bắt buộc để được cấp bằng bằng trung học Hồng Kông (Hong Kong Certificate of Education Examination) và một khoá 2 năm học chương trình cao đẳng đại học để nhận bằng giáo dục cao cấp Hồng Kông (Hong Kong Advanced Level Examination). Một hệ thống giáo dục trung học cao cấp cải cách kiểu “3+3+4”, trong đó có ba năm trung học thông thường, ba năm trung học cao cấp và bốn năm cao đẳng, đại học sẽ được áp dụng từ năm 2009 trở đi. Ngoài ra cũng có các cơ sở giáo dục bậc đại học đào tạo và cấp bằng cử nhân, thạc sỹ, tiến sỹ, chứng chỉ đại học đại cương (associate degree), cũng như các bằng cấp bậc đại học khác. Phần lớn các trường phổ thông hỗn hợp ở Hồng Kông thuộc trong ba dạng sau: trường công (ít), trường được bao cấp và trường tư. Các trường được bao cấp cho đến nay là loại phổ biến nhất, bao gồm trợ giúp của chính quyền và trường trợ cấp (grant schools) được quản lý bởi các tổ chức từ thiện thường có liên quan tới các tổ chức tôn giáo (chủ yếu là Thiên Chúa giáo, Công giáo nhưng cũng có một số thuộc về các tổ chức Phật giáo, Đạo giáo, Hồi giáo. Còn các trường tư thường được quản lý bởi các tổ chức Thiên Chúa giáo có kỳ thi đầu vào dựa vào kết quả học tập hơn là khả năng tài chính. Ngoài hệ thống này là các trường dưới dạng Direct Subsidy Scheme (chương trình trực tiếp tài trợ) và các trường quốc tế tư thục. Mùa thu Hồng Kông không có rừng phong lá đỏ nhưng vào mùa thu thành phố Hồng Kông có nhiều lễ hội trong đó có Tết Trung Thu rất tưng bừng nhộn nhịp chỉ kém Tết Nguyên Đán mà thôi. Tết Trung Thu là ngày rằm tháng 8 âm lịch, người dân Hồng Kông có tập tục cúng trăng, đốt đèn lồng, ăn bánh nướng, uống trà sen và ngắm trăng tròn mà người ta cho là đẹp và sáng nhất trong năm. Người dân Hồng Kông ăn Tết Trung Thu, Noel & New Year Eve rất lớn và vui, trang hoàng rất đẹp và náo nhiệt. Thức ăn ở HK là ngon nhất, không nơi nào có đồ Tàu ngon hơn.
Hồng Kông có nhiều nơi chốn vui chơi, giải trí rất hấp dẫn chờ đợi du khách đến để khám phá một thành phố tuyệt hảo. Ngoài dịp Trung Thu, Hồng Kông còn trở nên tưng bừng hơn vào lễ hội Mùa Xuân hay ngày Tết Nguyên Đán với đường phố có những cuộc diễn hành, múa lân và đốt pháo đỏ. Nên nhớ trong dịp này các cửa hàng thương mại, quán ăn đều đóng cửa, để lại một thành phố vắng vẻ. Ngày Giáng Sinh và Tết Dương Lịch toàn thành phố đốt đèn chào mừng mùa Giáng Sinh. Hồng Kông ngày nay cũng có công viên Disneyland. Nếu không thích không khí nhộn nhịp du khách có thể du ngoạn dã ngoại miền ngoại ô, leo núi dưới bóng tàng cây nhiệt đới hay nằm dài trên bãi biển cát trắng và nước xanh ấm áp.
Những nơi hấp dẫn nhất, du khách có thể thăm viếng mỗi khi tới Hồng Kông:
1. Victoria Park (128 Peak Road – Phone: 852-2807-6543). Đa số du khách đến Hồng Kông đều làm một cuộc hành trình lên núi để thưởng thức khung cảnh toàn thành phố nằm phía dưới với những cao ốc chọc trời, eo biển Victoria và bên kia là khu Tsim Sha Tsui. Xe cáp điện (Peak Tram) có từ năm 1888 là phương tiện du khách thường dùng để lên đỉnh Victoria (nằm ngay giữa Hongkong), dốc cao mà đi chỉ có 8 phút. Giờ xe hoạt động từ 7 AM đến 12 PM. Nhớ mang theo máy ảnh để chụp cảnh từ tháp Peak Tower và Peak Galleria. Buổi sáng nên đi ra Deep Water Bay chơi.
2. Ocean Park (Ocean Park Road, Aberdeen – Phone: 852-2552-0291) Giờ mở cửa: 10 AM – 6 PM mỗi ngày trong suốt năm.Mùa hè, mọi người rất thích công viên nước này với những trò chơi như Dragon Roller Coaster, Ferris Wheel...Nếu đem theo trẻ em thì nên đến Marine Park để xem hồ nuôi cá mập (Shark Aquarium) nhưng hấp dẫn nhất nơi đây là hai con gấu trúc (Panda) rất dễ thương. 3. Hong Kong Zoological và Botanical Gardens (Albany Road – Phone: 852-2530-0154). Giờ mở cửa: 6 AM – 10 PM (6 AM – 7 PM cho sở thú). Đây là sở thú và vườn bách thảo, một nơi thích hợp đem cả gia đình đến thưởng ngoạn. Công viên chia làm hai phần: sở thú và vườn bách thảo với những thảo mộc, hoa cỏ nhiệt đới.
4. Big Buddha (Ngong Ping Plateau (Lantau Island) – Phone: 852-2807-6543) - Giờ mở cửa: 10 AM – 6 PM mỗi ngày quanh năm.Nơi đây có tượng Phật rất lớn đúc toàn bằng kim loại như sườn bên trong bằng thép và thân Phật bằng đồng. Trên 1 tấn vàng dùng để trang trí tượng.
5. Shek O (Shek O Road – Phone: 852-2807-6543). Đến đây du khách sẽ viếng thăm một vùng tập trung những biệt thự giàu có nhất của Hổng Kông. Một số đông các nhà tỷ phú đều cư ngụ trong khu này ngoài ra còn có những nhà hàng và các quán cà phê sang trọng lịch sự tọa lạc trong làng này.
6. Lan Kwai Fong (Trung tâm Hồng Kông – Phone: 852- 2807- 6543). Nếu du khách viếng Hồng Kông trong mùa lễ như Giáng Sinh hay Tết Dương Lịch hoặc ngày Halloween sẽ thấy nhiều người hóa trang và diễn hành trên đường phố. Nhiều người nổi tiếng như ca sĩ hay tài tử màn bạc thường xuất hiện trong những dịp này.
7. Wanchai (Fenwick Street và Lockhart Road – Phone: 852-2807-6593). Đây là khu tài chánh, mua sắm, ăn uống, giải trí với những cao ốc chọc trời. Những quán bar, phòng trà ca nhạc, vũ trường, karaoke đều có mặt nơi đây trong những con đường hẹp, rợp bóng mát của cây xanh và cao ốc, tấp nập người đi lại.
Hồng Kông là một thành phố quốc tế nơi đó văn hóa Đông Tây gặp nhau một cách hài hòa. Những cao ốc chọc trời ( Two International Finance Centre hiện là cao nhất), tối tân nằm bên cạnh những ngôi chùa cổ kính. Phố xá nhộn nhịp xe hơi, xe buýt nhưng cách đó không xa là một làng chài lưới êm đềm với những con thuyền gỗ neo trên bến đậu. Dân chúng nói với nhau bằng tiếng Quảng Đông nhưng họ cũng có thể trả lời những câu hỏi của du khách bằng Anh ngữ.
8. Yau Tsim Mong là 1 trong 18 khu(district) của Kowloon, gồm 3 khu: Yau Ma Tei, Tsim Sha Tsui and Mong Kok hợp lại, có khu Nathan Road, Western Harbour Crossing, Salisbury Road va Hong Kong Polytechnic University.
a. Tsim Sha Tsui (TST hay Heung Po Tau):là một khu thương mại sầm uất (trung tâm là khu shopping New World Center) & du lịch nhộn nhịp nhất của Kowloon trong khoảnh đất mũi (cap) ở vịnh Hung Hom Bay nhìn ra cảng Victoria Harbour, phía bắc là Austin Road và phía đông là Hong Chong Road. Ði phà Star Ferry (2 tầng) khoảng 20 phút, đi metro hay lấy xe buýt từ bến tàu Central hay khu Wanchai/ Hongkong qua Cửu Long (có 3 đường hầm), đừng đi taxi.b. Yau Ma Tei: có khu Temple Street, nổi tiếng với chùa bà Thiên Hậu xây vào năm 1876 trong khu chợ đêm Public Square Street (hay Yung Shue Tau).c. Mong Kok: là khu thương mại ăn uống, mua sắm nhộn nhịp.9. Khu chợ Stanley: một khu thương mại sầm uất & du lịch nhộn nhịp nhất của Hongkong.
10. Chu Liu Shan là nơi mà dân Hongkong thích ăn xoài với nhiều món chế biến từ xoài (kem, pudding,...) thường ghé đến nhưng so với Việt Nam thì mắc lắm.
11. Disneyland HK cũng giống như Anaheim gần nhà tôi, thu hút khá đông người Hoa từ Hongkong, TQ và các nước ĐNÁ(Singapore, Malaysia,...) chứ du khách từ Mỹ như tôi thì ...no way!
12. Causeway Bay (khu shopping chính của Hongkong). Ða số là đi chơi, ngắm cảnh hay "ông đi qua, bà đi lại", hay đợi "khuyến mãi" để nhận quà free chứ ít ai mua sắm vì rất mắc. Thỉnh thoảng gặp 1 nhóm thanh niên đánh nhau y như phim HK. Nên ngồi tàu đi chơi dọc theo vịnh để nhìn ngắm phố xá 2 bên bờ, khu nhà hàng nổi. Tại Hong Kong, với hàng triệu du khách Trung Quốc thì IFC Mall và Langham Place Mall là "kho tàng Ali Baba" không thể bỏ qua. IFC Mall - nằm trong toà tháp International Finance Center cao nhất Hong Kong, có diện tích bán hàng 75.000 m2, sát cảng Victoria nên lực hút rất lớn. Trong Mall này có cửa hàng của 200 thương hiệu thời trang, từ Armani qua Burberry, Boss, Calvin Klein, Escada đến Versace… Còn Langham Place Mall, cao 15 tầng là cả một không gian trưng bày sản phẩm của hơn 300 thương hiệu lừng danh thế giới.
Kết luận:
Tuy Hongkong đã được trả về cho Trung Cộng và kinh tế cũng có phần "khựng" lại một thời gian nhưng hôm nay đã phần nào lấy lại được vị thế của nó trước khi bàn giao từ Anh qua TQ. Rât nhiều công ty tư bản vẫn xem HK là "đầu cầu" quan trọng ở Đông Á như Singapore. 95% dân Hongkong là người, trong 5% còn lại thì người Phi là đông nhất(làm đủ công việc, nhất là giúp việc nhà). Dân nhà giàu, những nhân vật nổi tiếng và các tài tử Hongkong thích ở khu sườn núi Victoria Peak nhìn ra vịnh Deep Water Bay. Gần đó là bãi biển Repulse Bay mà dân Hongkong rất thích ra đây chơi vào dịp lễ hay cuối tuần nên nơi này còn được dân Hongkong gọi là bãi “Excuse Me bay” vì cứ phải nói “xin lỗi” khi phải len lách mà người Hoa thường chen lấn ở những nơi đông đúc, tấp nập. Bãi biển Repulse Bay có công viên rất sạch đẹp với 2 tượng bà Thiên Hậu và Long Vương rất lớn cùng nhiều tượng nhỏ khác quanh một khu shopping khá sầm uất. Một điểm đặc biệt của Hongkong là nhiều khu nhà vệ sinh công cộng (public restroom) rất sạch đẹp nhưng vẫn xài loại bàn cầu ngồi chồm hỗm như miền Nam VN trước kia và thay vì xài giấy vệ sinh thì họ vẫn xài nước rửa. Hongkong là 1 cảng lớn bậc nhất Á Châu, không thua Singapore với nhiều công ty container (logistics) và các dịch vụ xuất nhập cảng tầm cỡ với mức thuế “ưu đ ãi” nên thu hút khá nhiều nước ngoài. Có thể nói người Hoa ở Hongkong là phóng khoáng, cởi mở, lịch sự, văn minh và “Âu Mỹ” hoá nhất so với người Hoa ở các nước khác, kể cả đại lục nhưng so với người Hoa ở Singapore thì đa số người Hoa ở Hongkong vẫn kém tiếng Anh và chưa sạch sẽ, vệ sinh, kỷ luật bằng Singapore. Dân Hongkong trẻ rất năng động, thích hội nhập qua lối sống “Âu Mỹ” hoá nhưng người già thì vẫn mang đầy đủ những đặc tính truyền thống bảo thủ của dân tộc Trung Hoa. Dân Hongkong cũng giống như hầu hết người Hoa khác ở điểm thích và giỏi buôn bán, nhất là kinh doanh dịch vụ. Dân Hongkong rất mê ăn chơi, ăn diện, shopping, tin phong thuỷ và thích cờ bạc. Dân Hongkong cũng rất mê chơi chứng khoán nên tháng nào cũng có hàng ngàn người nộp đơn ra Toà để xin khai …phá sản. Hongkong có 6 trường đại học công lập, trong đó đại học bách khoa là nổi tiếng nhất. (2007)
Rời Nhật Bản, tôi sang Hồng Kông một tuần trước Giáng sinh (Noel). Từ Tokyo bay sang Hồng Kông chỉ mất 4 tiếng đồng hồ. Đến Hồng Kông thì trời đã về chiều. Năm 1996, khi đi VN, tôi có ghé Hồng Kông và lúc đó còn phi trường Kaitak xây cạnh bờ biển bên Cửu Long (Kowloon) rất gần Hồng Kông. Bây giờ phi trường mới có tên chính thức là Hongkong International Airport rộng đến 1,255 hectares nằm trên hòn đảo Chek Lap Kok về hướng tây và cách Hồng Kông 35 miles mở cửa hoạt động vào tháng 7 năm 1998. Trong năm 2005 có đến 40.74 triệu hành khách và trong giờ cao điểm có thể điều hành 53 chuyến bay lên xuống trong một giờ. Phi trường Hồng Kông hiện nay là một trong những phi trường lớn, sạch và đẹp nhất trên thế giới với khu shopping rộng, thoáng và khá đủ tiện nghi hiện đại. Du khách có thể check email bằng các máy computer (free) ở ngay khu terminal, có thể dùng tiền Yuen của TQ để mua sắm và có thể đổi tiền tại đây tuy giá thấp hơn so với bên ngoài.Tôi ra đón taxi để về khách sạn ở khu Tsim Sha Tsui với giá thoả thuận là 270 đô la Hồng Kông (1 USD = 7.5 HKD) nhưng cũng may là tình cờ gặp một anh Việt gốc Hoa khuyên tôi nên đi metro về downtown Kowloon với giá quá rẻ, hay chỉ cần phone về khách sạn là bus sẽ đón về ngay(free). Từ phi trường Chek Lap Kok trên đảo Lantau đi bus qua cầu treo (dây văng/ suspension) TsingMa bắc ngang qua đảo TsingYi đến khu Tân Giới (New Territories) rồi xuống khu East Tsim Sha Tsui (New World Centre) và Kowloon (nhà ga Hung Hom). Có thể đi qua đảo Hongkong bằng phà Star Ferry hay đi xe điện ngầm (subway) qua đường hầm dưới vịnh Victoria để đến khu Central hay Wan Chai. Dân sống trên đảo Hongkong gồm những nhà giàu (các “đại gia” triệu phú, tài tử, ca sĩ…) thích ở khu sườn núi Victoria Peak nhìn ra vịnh Deep Water Bay. Những nhà nghèo trong các chung cư quanh Victoria Park gần chùa bà Thiên Hậu, khu làng chài Aberdeen có nhà hàng nổi Jumbo Floating và những chiếc tàu chở du khách dạo quanh vịnh Causeway. Victoria Peak với Peak tower là điểm cao nhất, là landmark hấp dẫn nhất vì có thể nhìn thấy toàn bộ những nhà chọc trời khu Central hay Wan Chai phiá dưới đảo Hongkong. Theo Barker Road, qua Plantation Road và May Road, càng xuống dốc càng thấy Hongkong đẹp và lãng mạn hơn. Hồng Kông tuy thuộc Trung Quốc nhưng có hệ thống hành chánh và tiền tệ riêng. Dân chúng hai bên không được tự do qua lại mà cần có thông hành (passport) và chiếu khán (visa) giống như đi sang một nước khác. Ngay tại nhà ga LoWu ngay biên giới Thâm Quyến - Hongkong sẽ thấy rõ sự khác biệt giữa 2 hệ thống như 2 thế giới riêng biệt.
Về địa lý Hồng Kông nằm ở phía nam Trung Quốc trong tỉnh Quảng Tây (Guangxi) và ở tả ngạn cửa sông Châu Giang. Hồng Kông là một thuộc địa của Anh, trả lại cho Trung Cộng vào năm 1997 và là một Đặc khu hành chính thuộc Trung Cộng (CHNDTH), nằm trên bờ biển Đông Nam của Trung Quốc. Chính quyền Hồng Kông đã chính thức áp dụng cách viết tên gọi hiện nay vào ngày 3 tháng 9 năm 1926 là Hong Kong chứ không phải Xiānggǎng (Hương Cảng) và là một trong hai đặc khu hành chính của Trung Cộng (đặc khu hành chính còn lại là Ma Cao). Lãnh thổ này, gồm hơn 260 hòn đảo (trong đó Lantau là đảo lớn nhất), nằm về phía Đông của đồng bằng châu thổ Châu Giang (ngay cửa sông), giáp với tỉnh Quảng Đông về phía Bắc và nhìn ra Biển Nam Trung Hoa ở phía Đông, Tây và Nam. Hồng Kông chủ yếu bao gồm Đảo Hồng Kông, Đảo Lantau, Bán đảo Cửu Long và Tân Giới. Bán đảo Cửu Long gắn liền với Tân Giới về phía Bắc và Tân Giới nối về phía Bắc và cuối cùng nối với Trung Hoa Đại Lục qua con sông Thâm Quyến. Đảo Hồng Kông là đảo lớn thứ hai và đông dân nhất. Ap Lei Chau là đảo có mật độ dân số cao nhất thế giới. Diện tích là 1,100 cây số vuông, dân số khoảng 6.8 triệu người. Đảo Hồng Kông ở về phía nam là trung tâm hành chánh và tài chánh với những nhà chọc trời cao nghệu. Đảo gồm các khu: Trung Tâm (Central), Vạn Chài (Wanchai), Quận Tây (Western District), vịnh Causeway... với các địa điểm du lịch nổi tiếng như đỉnh Victoria, trường đua ngựa Happy Valley, chợ Stanley, vịnh Rupulse, khu Aberdeen ... Bán đảo Cửu Long: gồm các khu Tsim Sha Tsui, Yau Ma Tei, Mongkok ... Trên 150 năm dưới quyền cai trị của người Anh, Hồng Kông phát triển nhanh chóng về nhân số và kinh tế. Lúc người Anh chiếm đảo Hồng Kông năm 1842 thì ở đó chỉ có khoảng 7,000 người. Bây giờ là gần 7 triệu. Dân số tăng nhanh là do kinh tế phát triển và những biến động chánh trị trong lục địa đã tạo nên những làn sóng tỵ nạn tới đây. Đó là những năm 1911 khi cách mạng Tân Hợi lật đổ Mãn Thanh lập nền cộng hòa dân quốc, năm 1949 khi phe CS toàn thắng ở lục địa và mới đây khi Hồng Kông được trả về cho Trung Quốc năm 1997. Người tỵ nạn tới Hồng Kông có khi vì lý do chánh trị mà cũng có khi vì lý do kinh tế. Họ tới đây với niềm hy vọng sẽ làm giàu và thay đổi cuộc sống. có người thành công, có người thất bại và Hồng Kông trở thành một nơi thử thách và cạnh tranh khốc liệt trong cơ hội kiếm sống và thành đạt. Nhưng cũng nhờ vậy mà Hồng Kông trở nên giàu có, cuộc sống của người dân khá hơn nhiều so với dân lục địa thậm chí so với các nước lân bang. Từ hai mươi năm trước, Hồng Kông cùng với Đài Loan, Đại Hàn, Tân Gia Ba đã được liệt vào các nước phát triển mạnh nhứt Á Châu và cả thế giới và được gọi là các tiểu long về kinh tế.
Tôi về khách sạn Metropark ở Cửu Long phía bắc, khá xa khu thương mại sầm uất Tsim Sha Tsui nhưng cũng phải trả 120 USD cho một đêm khách sạn. Tiện một việc là ngay phía dưới là khu shopping sang trọng với đủ hàng quán và bên kia đường có vài ba nhà hàng ăn lớn. Vì mùa Noel nên phía trước trang trí bằng những lồng đèn đỏ tròn to lớn trông cũng vui. Lấy phòng xong, trời cũng đã tối, tôi đến một nhà hàng đối diện với khách sạn, hỏi một cô phục vụ thì cô ta nói “bàn nào trống thì cứ ngồi vào”! Bữa cơm Tàu có hai món hạp khẩu vị trả 25 USD, tôi thấy cũng không đắt lắm vì vật giá Hồng Kông bao giờ cũng đắt hơn Los Angeles là nơi tôi ở. Nếu ăn ở những quán ngoài đường, họ chiên xào tại chỗ thì chỉ trả 15 USD, còn cơm dĩa hay mì xào khoảng dưới 10 USD.
Ăn xong, theo con đường lớn nhất là Nathan Road, tôi đi về hướng nam là hướng bờ biển nhìn sang đảo Hồng Kông. Trên đường này, xe cộ nối đuôi nhau, từ những taxi sơn màu đỏ kiểu xe Crown của hãng Toyota (tương đương với Avalon bên Mỹ) cho đến những xe sang trọng như Lexus, Infinity, Mercedes chen chúc với những xe buýt lớn có hai tầng cao lêu nghêu. Đường Nathan Road và những con đường nhỏ hai bên là những hiệu buôn đốt đèn néon rực rỡ chớp tắt liên hồi không thua gì Las Vegas. Những hiệu buôn nơi đây bán kim cương, vàng bạc, cẩm thạch, đồ điện tử (như máy thu hình, TV dẹp, máy nghe nhạc,etc...), điện thoại di động, đồng hồ đeo tay loại đắt tiền, những nhà hàng ăn uống và những tiệm bánh bán bánh Trung Thu đựng trong những hộp vuông có 4 cái, nhiều hộp đề giá đến 100 USD! Những tiệm bánh lại bày bán luôn các lồng đèn giấy hoặc vải nylon với hình cá chép, thuyền buồm hay kiểu cổ truyền thì có đèn kéo quân hình ống lục giác bên trong có hình đoàn quân, khi đèn thắp lên nhờ sức nóng đoàn quân này sẽ xoay vòng nhưng ngày nay có thể xoay vòng nhờ những cục battery. Thiên hạ mua sắm rất đông, món hàng được chiếu cố nhiều nhất là bánh Trung Thu, trái cây tươi, trà, rượu đều được đóng gói bằng giấy màu cẩn thận. Có lẽ họ mua để biếu bà con, bạn bè hay ông bà, cha mẹ, ân nhân? Rất vui và ngạc nhiên khi thấy có tên VN trên bảng tên đường của vài con phố nhỏ ở Hongkong như đường Saigon (ngắn, chỉ có vài blocks trong khu Yau Ma Tei, giữa Ferry St. và Parkes St.), đường Hải Phòng (khu Tsim Sha Tsui, từ Nathan Road đến Canton Road), đường Hà Nội (rất ngắn, chỉ có tất cả 8 số nhà với khách sạn Hà Nội, nằm ở ngay đầu con phố, ở bên kia Nathan Road trong khu Tsim Sha Tsui).
Hongkong là khu thương mại, thiên đường mua sắm, ăn uống, giải trí và cũng là nơi có nhiều nhà triển lãm. Giá cả về khách sạn cũng như nhà hàng bên Cửu Long - New Territories - Lantau rẻ hơn bên Hồng Kông. Cửu Long cách Hồng Kông bằng eo biển Victoria và xe cộ hai bên qua lại bằng con đường hầm (Cross Harbor Tunnel) và phà hành khách Star Ferry. Tân Giới (New Territories) là khu ngoại ô phía bắc tiếp giáp với Trung Quốc là khu làng mạc dân cư của người Hồng Kông. Nơi đây người ta trồng rau cải, chài lưới, chăn nuôi cung cấp lương thực hàng ngày cho Hồng Kông. Các đảo lớn nhỏ: nổi tiếng nhứt là đảo Lantau, Chung Chau. Đảo Lantau có tượng Phật ngoài trời lớn nhứt thế giới trên núi Đại Nhĩ Sơn, Disneyland, khu Expo. Các đảo nhỏ nhiều nơi không có người ở.
Tên gọi "Hồng Kông" (xuất phát từ tiếng Quảng Đông đọc là Hướng Coỏng, có nghĩa là "cảng thơm", lấy từ khu vực ngày nay là Aberdeen nằm trên đảo Hồng Kông, nơi các sản phẩm từ gỗ hương và nhang một thời được buôn bán. Vùng nước hẹp tách đảo Hồng Kông và bán đảo Cửu Long, có bến cảng Victoria là một trong những hải cảng tự nhiên sâu nhất thế giới.
Dù Hồng Kông nổi tiếng là đô thị hoá cao, lãnh thổ này cũng đã có những nỗ lực tăng cường môi trường cây xanh. Phần lớn lãnh thổ vẫn giữ không phát triển do các khu vực này phần lớn là đồi núi với các sườn dốc. Trong 1104 km2 của lãnh thổ,chỉ ít hơn 25% là phát triển. Phần diện tích đất còn lại chủ yếu là không gian cây xanh với khoảng 40% đất được giành cho vùng thôn dã và các khu bảo tồn thiên nhiên. Phần lớn sự phát triển đô thị của lãnh thổ hiện hữu ở Bán đảo Cửu Long, dọc theo các bờ biển phía Bắc của Đảo Hồng Kông và ở khu định cư rải rác khắp Tân Giới. Khi ngồi xe lửa/ metro từ HungHom đi LoWu sẽ thấy rõ Hongkong còn rất nhiều vùng đồi núi, đất nông nghiệp và khu đô thị mới.
Bờ biển dài và không thẳng của Hồng Kông đã tạo cho lãnh thổ này nhiều vịnh, sông và bãi biển. Dù lãnh thổ này có mật độ cây xây cao và nằm ven biển, Hồng Kông được xếp vào hàng một trong những nơi ô nhiễm nhất. Khoảng 80% khói của thành phố xuất phát từ các vùng khác của Đồng bằng châu thổ Châu Giang. Một trong những điểm xấu nhất của người Hoa là không coi trọng vệ sinh và môi sinh nhưng xem ra Singapore và Hongkong là khá nhất.
Hồng Kông cách Macau 60 km về phía Đông, về phía đối diện của Đồng bằng châu thổ Châu Giang và giáp với thành phố đặc khu Thâm Quyến thuộc tỉnh Quảng Đông về phía Bắc. Đỉnh cao nhất của lãnh thổ này là Tai Mo Shan, với độ cao 958 m trên mực nước biển. Các vùng đất thấp nằm ở phần Tây Bắc của Tân Giới.
Ranh giới hành chính giữa Victoria City, bán đảo Cửu Long, và Tân Cửu Long đã từng được nêu ra trong luật nhưng hiện không còn giá trị pháp lý và hành chính nữa. Hồng Kông thường được mô tả là nơi phương Đông gặp phương Tây, điều này được phản ánh trong hạ tầng kinh tế, giáo dục và văn hóa đường phố. Trên một góc phố nào đó, có thể có các tiệm truyền thống Trung Hoa bán dược thảo Trung Hoa, các đồ dùng linh tinh có liên quan đến Phật giáo hoặc bát súp vi cá mập bằng chất dẻo. Nhưng tại góc phố tiếp theo, người ta có thể tìm thấy các rạp hát đang chiếu các các bộ phim ăn khách của Hollywood, một quán rượu theo phong cách Anh, một nhà thờ Công giáo, hoặc một quán thức ăn nhanh McDonald bán Big Mac. Ngôn ngữ chính thức của lãnh thổ này là tiếng Hoa và tiếng Anh; các bảng hiệu bằng hai thứ tiếng này hiện diện khắp nơi ở Hồng Kông. Chính quyền, cảnh sát và phần lớn các nơi làm việc đều sử dụng cả hai thứ tiếng. Sự cai trị của người Anh đã kết thúc một thập kỷ trước nhưng văn hóa phương Tây vẫn thấm sâu vào Hồng Kông và cùng tồn tại liền một mạch với triết lý và phong tục truyền thống phương Đông.
Hồng Kông có một cuộc sống về đêm náo nhiệt ở các quận giải trí — Lan Kwai Fong, Tsim Sha Tsui, Wan Chai... Những nơi này thường được người địa phương, du khách nước ngoài viếng thăm. Vào một ngày trời quang, mây tạnh thì lên trên Đỉnh Victoria sẽ cho khách tham quan một tầm nhìn ngọan mục về thành phố này. Thành phố này có một khu đi dạo dọc theo bến nước Tsim Sha Tsui, nơi các đôi uyên ương ưa thích. Các hoạt động mua sắm thường diễn ra về đêm, ví dụ cụ thể là ở chợ đêm phố Temple nơi người ta cũng có thể xem Kinh Kịch miễn phí, khu New World Centre, khu Harbor, khu Wanchai... Người Hoa có thói quen ăn khuya và dạo mát dọc bờ sông/ biển hay lang thang trong các khu shopping.
Ẩm thực của thành phố cũng phong phú đa dạng. Ngoài ẩm thực phong phú đa dạng của các vùng miền Trung Quốc ra, đặc biệt là các món hải sản, Hồng Kông cũng có các nhà hàng Nhật, châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc và các nước khác (hầu như không thiếu thứ gì). Các món ăn địa phương phục vụ ở "cha chaan teng" và "dai pai dong" cũng phổ biến như món mì, cháo. Dân Hồng Kông nghiêm túc trong việc ăn uống và nhiều đầu bếp từ khắp nơi đến đây để biểu diễn tài nghệ cho thực khách. Đến HK là phải ăn uống đồ Tàu cho biết có khá hơn LA hay không !
Trong khi Hồng Kông là một trung tâm thương mại toàn cầu, có lẽ sản phẩm xuất khẩu nổi tiếng nhất của thành phố này là ngành giải trí, đặc biệt là thể loại võ thuật, nhiều minh tinh Hollywood xuất thân từ Hồng Kông như: Lý Tiểu Long, Châu Nhuận Phát, Jackie Chan, Michelle Yeoh và Jet Li. Những nhà làm phim Hồng Kông cũng làm nên sự nghiệp ở Hollywood như John Woo, Wong Kar-wai, Tsui Hark và các biên đạo võ thuật đã thiết kế các cảnh giao chiến trong các phim Matrix trilogy, Kill Bill và Ngọa hổ tàng long. Nhiều phim sản xuất tại Hồng Kông cũng nhận được sự công nhận quốc tế như Chungking Express, Infernal Affairs, Shaolin Soccer, Rumble in the Bronx và In the Mood for Love. Nhà làm phim nổi tiếng Quentin Tarantino từng cho rằng ông chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi điện ảnh hành động (action & kung-fu) Hồng Kông. Hồng Kông cũng là trung tâm chính của thế giớ về thể loại nhạc cantopop. Trong lúc lãnh thổ này là nơi có nhiều ngôi sao, văn hóa karaoke cũng là một phần họat động về đêm của Hồng Kông.
Chính quyền Hồng Kông cũng ủng hộ các cơ quan văn hóa như Bảo tàng Di sản Hồng Kông, Bảo tàng Nghệ thuật Hồng Kông, Học viện Nghệ thuật biểu diễn Hồng Kông và Giàn nhạc giao hưởng Hồng Kông. Ngoài ra, Cục dịch vụ Văn hóa và Giải trí của chính quyền cũng bao cấp và tài trợ cho việc đưa các diễn viên quốc tế đến biểu diễn tại Hồng Kông.
Đa số dân chúng Hồng Kông, khoảng 6 triêu người, theo Phật giáo kiểu dân gian giống như ở Trung Hoa đại lục. Tổng số dân Hồng Kông ít hơn 7 triệu người, tức là khoảng gần 90% dân chúng theo Phật giáo. Một cộng đồng Thiên Chúa giáo có quy mô đáng kể hiện diện ở đây với khoảng 500.000 dân, chiếm 7% tổng dân số; cộng đồng này gần như chia đều giữa Công giáo và đạo Tin lành. Cũng có khoảng 200.000 tín đồ theo Phật giáo và Đạo giáo chính thống. Ngoài các tôn giáo lớn ra, còn có một số tín đồ theo các tôn giáo khác nữa, bao gồm 23.000 tín đồ Mormon, 3.000 Do Thái giáo và một số tín đồ Hồi giáo, Hindu giáo, Sikh và Bahá'í. Ngoài các chức năng tôn giáo, nhiều tổ chức tôn giáo đã thiết lập trường học và cung cấp các tiện ích phúc lợi xã hội.
Tín ngưỡng/ tôn giáo của Hồng Kông có liên hệ với vai trò lúc ban sơ của khu vực này là một làng chài. Thiên Hậu (hay Mụ Tổ), thần bảo hộ những người đi biển, đã được tôn thờ với nhiều đền thờ khắp Hồng Kông trong 300 năm qua. Hồng Thánh, một vị thần bảo hộ những người đi biển khác, cũng được tôn thờ trong nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, các cư dân Hồng Kông, đặc biệt là những người thuộc thế hế hệ già tuổi hơn, thường viếng các đền chùa Đạo giáo và Phật giáo để cầu xin thần linh ban phước lành, sức khỏe hoặc cầu phát tài. Người ta dâng lễ trái cây hoặc thực phẩm và đốt nhang để cầu khấn.
Với việc chuyển giao Hồng Kông cho Trung Quốc, đã có một số quan ngại đáng kể về quyền tự do tôn giáo ở Hồng Kông. Cho đến nay, nỗi lo ngại này đã tỏ ra không có căn cứ. Dù Bắc Kinh đã cấm giáo phái Pháp Luân Công năm 1999, những môn đồ của giáo phái này vẫn được tự do hành đạo môn phái này ở Hồng Kông. Tương tự, Nhà thờ Công giáo được tự do bổ nhiệm các linh mục của mình ở Hồng Kông, không giống như ở Trung Hoa đại lục nơi thể chế 'Công giáo' được công nhận là Hội ái quốc Thiên Chúa giáo Trung Quốc - nơi mà các giám mục và các mục sư được Bắc Kinh bổ nhiệm (dù cũng có một bộ phận bất hợp pháp và không chính thức của nhà thờ Công giáo vẫn giữ liên lạc với Tòa thánh Vatican). Một vấn đề lớn trong tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Vatican là việc Bắc Kinh cứ khăng khăng yêu cầu Vatican chấm dứt quan hệ với Trung Hoa Dân quốc.
Hồng Kông là nơi duy nhất ở Trung Quốc có những người truyền giáo từ Giáo hội Các Thánh hữu Ngày sau của Chúa Giêsu Kitô (Nhà thờ Mormon) có thể tu hành. Nhà thờ này có một đền ở Hồng Kông được Gordon B. Hinckley hiến dâng vào ngày 26-27 tháng 5 năm 1996. Các thành viên của Nhà thờ xem Hinkley, chủ tịch của Nhà thờ này, là một giáo đồ của Chúa.
Kiến trúc:
Do đất đai chật chội, còn ít tòa nhà lịch sử tồn tại ở Hồng Kông. Thay vào đó, thành phố này đã trở thành một trung tâm của kiến trúc hiện đại, đặc biệt là ở trong và xung quanh khu vực Trung tâm (Central) Hongkong với nhiều ngân hàng, khách sạn, office building. Các ngôi nhà chọc trời thương mại dày đặc giữa khu Trung tâm và khu Causeway Bay sắp hàng dọc theo Bến cảng Victoria là một trong những địa điểm thu hút du khách của Hồng Kông và được liệt vào các đường chân trời đẹp nhất thế giới. Sáu (6) (Two International Finance Centre, Central Plaza, The Center, Hong Kong & Shanghai Bank - HSBC Building, Bank of China, Nina Tower I) trong số 25 tòa nhà chọc trời cao nhất thế giới nằm ở Hồng Kông do các nhà kiến trúc tên tuổi thiết kế, như: Foster & Partners, Cesar Pelli, Terry Farrell, I M Pei... Ở Cửu Long, nơi đã từng là một khu định cư vô chính phủ có tên gọi là Thành trại Cửu Long (Kowloon Walled City), các quy định hạn chế chiều cao các kết cấu đã có hiệu lực cho đến năm 1998 với việc đóng cửa Sân bay Kai Tak gần đó. Với việc dỡ bỏ hạn chế chiều cao, nhiều nhà chọc trời mới ở Kowloon đang được xây dựng, bao gồm tòa nhà International Commerce Centre khi hoàn thành vào năm 2010 sẽ là tòa nhà cao thứ 4 thế giới (484 m/ 1,588 ft).
Một trong những tòa nhà nổi bật ở Hồng Kông là tháp Trung Ngân (Bank of China Tower) do I. M. Pei thiết kế, tòa nhà hoàn thành năm 1990 và hiện là tòa nhà chọc trời cao thứ ba Hồng Kông. Tòa nhà này đã thu hút tranh cãi nãy lửa khi bắt đầu dự án vì các cạnh sắc nhọn của nó bị người ta cho là đẩy năng lượng phong thủy âm vào trung tâm Hồng Kông. Trước tòa nhà này, một cấu trúc nổi tiếng khác là Tòa nhà Trụ sở của HSBC, hoàn thành năm 1985. Nó được xây trên địa điểm của tòa nhà chọc trời đầu tiên của Hồng Kông được hoàn thành năm 1935 và đã trở thành chủ đề của một đấu tranh bảo tồn di sản khốc liệt cuối thập niên 1970. Cả hai tòa nhà của ngân hàng được in trên nhiều tờ giấy bạc Hồng Kông.
Tòa nhà cao nhất ở Hồng Kông là International Finance Centre 2. Một trong những dự án xây dựng lớn nhất ở Hồng Kông và của thế giới là Sân bay Quốc tế Hồng Kông mới ở Chek Lap Kok gần Lantau, một dự án lấn biển khổng lồ được kết nối với trung tâm Hồng Kông bằng Lantau Link nổi bật bằng ba cây cầu lớn mới là: Thanh Mã, cây cầu treo lớn thứ 6 thế giới; Cấp Thủy Môn, cây cầu dây văng (cable-stayed suspension bridge) dài nhất thế giới dành cho cả giao thông đường bộ và đường sắt; và Đinh Cửu, cây cầu dây văng bốn nhịp đầu tiên của thế giới.
Đặc biệt đáng chú ý về cảnh chân trời và phố xá Hồng Kông là sự có mặt khắp nơi của các bất động sản nhà ở công (housing), bắt đầu như là một chương trình tái định cư cho những người chiếm đất thập niên 1950 và ngày nay đã cung cấp nhà ở cho gần một nửa dân số. Các khu bất động sản này đã được nâng cấp từ các khu căn hộ không có thang máy 7 tầng với nhà vệ sinh công cộng và các tiện nghi tối thiểu, phân phối 24 m2 cho mỗi người lớn, nếu cho trẻ con thì được 12 m2/người thành các tòa nhà cao tầng chất lượng cao. Chương trình cho thuê công cộng này đã được bổ sung vào Kế hoạch Sở hữu Nhà do chính phủ trợ cấp. Tuy nhiên, "tiền nào, của đó" nên chất lượng các công trình này vẫn bị than phiền, lên án khá nhiều; nhất là khu housing ngay bên cạnh khu nhà giàu bên đảo Hongkong.
Giao thông:
Hồng Kông có một mạng lưới giao thông tinh vi và phát triển cao, bao gồm cả mạng lưới giao thông công cộng lẫn tư nhân; đáng khen nhất là hệ thống metro/ subway rất tiện lợi, sạch đẹp và thông dụng. Hệ thống thống thanh toán bằng "thẻ thông minh" Octopus card có thể được sử dụng để trả cước phí đi lại cho hầu như tất cả các tuyến đường sắt, xe buýt và phà ở Hồng Kông. Thẻ Octopus sử dụng công nghệ RFID (Nhận dạng bằng tần số radio) cho phép người sử dụng có thể quét thẻ mà không cần lấy nó ra khỏi ví hoặc túi xách. Tất cả những bãi đậu xe có đồng hồ đếm giờ ở Hồng Kông chỉ chấp nhận thanh toán bằng thẻ Octopus và việc thanh toán bằng thẻ Octupus có thể thực hiện ở nhiều bãi đỗ xe. Du lịch Hongkong với thẻ Octopus là tiện lợi nhất nhưng nếu đi ngắn ngày thì chỉ nên mua vé thường.
Địa hình Hồng Kông chủ yếu là đồi và dốc và một số phương pháp giao thông không thông thường đã được sáng chế để dễ dàng di chuyển lên xuống trên các sườn dốc. Ví dụ, tàu điện Peak Tram nối giữa khu Trung tâm và Đỉnh Victoria từ năm 1888 bằng cách men theo sườn núi. Ở Trung Tây khu, có một hệ thống thang cuốn lớn và các vỉa hè di động, bao gồm hệ thống thang cuốn có mái che ngoài trời dài nhất thế giới, đó là Thang cuốn Mid-levels.
Hồng Kông có nhiều phương thức vận tải đường sắt công cộng. Hai hệ thống tàu điện ngầm cho thành phố là MTR (Mass Transit Railway) và KCR có chức năng kết nối giữa Hồng Kông và Trung Hoa đại lục (KCR cũng vận hành một hệ thống đường sắt nhẹ ở Tây Bắc Tân Giới). Hệ thống MTR do công ty MTR Corporation Limited vận hành còn Kowloon-Canton Railway Corporation thì vận hành KCR. Hệ thống xe điện hoạt động ở các khu vực phía Bắc Hồng Kông và là hệ thống xe điện duy nhất trên thế giới chỉ chạy loại xe buýt hai tầng.
Năm công ty riêng rẽ (KMB, Citybus, NWFB, Long Win và NLB) cung cấp dịch vụ xe buýt công cộng nhượng quyền ở Hồng Kông. Xe buýt hai tầng được du nhập vào Hồng Kông năm 1949. Hiện loại xe hai tầng này được sử dụng riêng biệt ở Hồng Kông, Singapore, Dublin và Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Tuy nhiên, xe buýt hai tầng vẫn được sử dụng cho các tuyến có nhu cầu thấp hoặc các tuyến đường có năng lực vận tải thấp. Xe buýt một tầng được sử dụng chủ yếu ở Đảo Lạn Đầu và phục vụ đêm. Phần lớn các tuyến xe buýt nhượng quyền bình thường ở Hồng Kông hoạt động đến tận 1h đêm. Xe buýt nhẹ công cộng chạy suốt chiều dài và chiều rộng của Hồng Kông, qua những khu vực nơi các tuyến xe buýt tiêu chuẩn không thể đến hoặc không thể chạy thường xuyên, nhanh chóng hoặc trực tiếp. Xe taxi cũng được sử dụng rộng rãi khắp Hồng Kông. 99% xe taxi của Hồng Kông chạy bằng khí hỏa lỏng, phần còn lại chạy bằng dầu diesel.
Phần lớn dịch vụ vận tải bằng phà do các công ty vận tải phà có giấy phép, phục vụ các đảo ngoài khơi, các khu phố mới trong Bến cảng Victoria, Macau và các thành phố ở Trung Hoa đại lục. Loại phà xưa nhất, Star Ferry huyền thoại hoạt động trong bốn tuyến giữa Kowloon và Đảo Hồng Kông và đã cung cấp dịch vụ vận chuyển có hiệu quả về chi phí trong suốt một thế kỷ. Star Ferry phổ thông đối với những du khách ưu thích ngắm nhìn toàn cảnh bến cảng và đường chân trời, nhiều người dân Hồng Kông xem Star Ferry à một trong những biểu tượng văn hóa nổi bật nhất của thành phố. Ngoài ra, các phà 78 "kai-to" được cấp phép phục vụ cho các khu định cư ven biển xa xôi.
Hồng Kông có một sân bay quốc tế còn hoạt động có tên gọi Sân bay Quốc tế Hồng Kông tọa lạc tại Chek Lap Kok. Năm 1998, sân bay này đã thay thế sân bay quốc tế trước đây của Hồng Kông là Sân bay Kai Tak nằm ở Thành phố Cửu Long, một sân bay đã được đóng cửa vào thời điểm thay thế. Sau một thời gian chậm trễ trong các hệ thống vận chuyển hàng hóa trong những tháng đầu, sân bay này hiện đang đóng vai trò là trung tâm vận chuyển cho khu vực Đông Nam Á và là trung tâm hoạt động chính của các hãng hàng không Cathay Pacific Airways, Dragonair, Air Hong Kong, Oasis Hong Kong Airlines, Hong Kong Airlines và Hong Kong Express. Ngoài ra, Skytrax đã bầu chọn Sân bay quốc tế Hồng Kông là sân bay tốt nhất thế giới và hãng hàng không Cathay Pacific Airways đã được bầu chọn là hãng hàng không tốt nhất thế giới từ năm 2001 đến năm 2005. Sân bay Quốc tế Hồng Kông đã phục vụ hơn 36 triệu hành khách trong năm 2004 và 40 triệu khách trong năm 2005.
Các phương tiện đi vào sân bay có 'Airport Express', 'CityFlyers' và 'Airbuses'. Các dịch vụ vận tải này kết nối sân bay với phần còn lại của Hồng Kông. Thời gian khách đi bằng Airport Express đến Trung tâm thành phố ở Đảo Hồng Kông chỉ mất 23 phút. Việc mở cửa gần đây của Nhà ga Sunny Bay của MTR cho phép người ta đến Khu Giải trí Disneyland Hồng Kông dễ dàng hơn.
Trong khi lưu thông ở Trung Hoa đại lục lái xe bên phải, Hồng Kông vẫn duy trì luật lệ giao thông riêng của mình với việc lưu thông lái xe bên trái (theo Anh). Có khoảng 517.000 xe cơ giới được đăng ký ở Hồng Kông, 64% số đó là xe hơi tư nhân. Là một đô thị xa hoa ở châu Á, Hồng Kông nổi tiếng thế giới là nơi có số lượng xe hơi Rolls-Royce đầu người cao nhất thế giới. Lưu ý rằng mã đường quốc lộ Hồng Kông sử dụng một hệ thống báo hiệu như Anh quốc trong khi hệ thống báo hiệu của Trung Quốc thì khác hẳn.Dân số Hồng Kông tăng nhanh chóng trong thập niên 1990, đạt 6,99 triệu vào năm 2006. Khoảng 95% dân Hồng Kông là gốc Trung Hoa, đa số dân của Hồng Kông là Quảng Đông hoặc từ các nhóm dân tộc như Người Khách gia và Triều Châu. tiếng Quảng Đông, một ngôn ngữ Trung Quốc được sử dụng phổ biến ở phía Nam Trung Quốc là phương ngữ chính thức của Hồng Kông. Tiếng Anh cũng là một ngôn ngữ chính thức được sử dụng rộng rãi hơn. Kể từ năm 1997, các nhóm dân nhập cư mới từ Trung Hoa Đại Lục đã đến đây. Việc sử dụng tiếng Quan Thoại, ngôn ngữ chính thức của Trung Quốc cũng đang tăng lên. Việc hội nhập vào nền kinh tế Đại lục đã dẫn đến nhu cầu gia tăng số người nói tiếng Phổ thông Trung Quốc.
Phần còn lại 5% dân số bao gồm các dân tộc không phải là người Hoa là một nhóm dân cư có thể thấy rất rõ dù số lượng của nhỏ. Một cộng đồng Nam Á bao gồm người Ấn Độ, Nepal. Dân tị nạn người Việt đã trở thành các cư dân thường trú của Hồng Kông. Khoảng 140.000 người Philippines làm việc ở Hồng Kông với những công việc như những người giúp việc nhà(oshin). Một số công nhân cũng đến từ Indonesia. Có một số người châu Âu, người Mỹ, người Úc, người Canada, người Nhật, và người Triều Tiên làm việc trong các lĩnh vực tài chính và thương mại.
Nếu được xem là một xứ phụ thuộc, Hồng Kông là một trong quốc gia/lãnh thổ phụ thuộc có mật độ dân dày đặc nhất, với mật độ chung hơn 6200 người trên km². Hồng Kông có tỷ lệ sinh 0,95 trẻ trên một người phụ nữ, một trong những nơi thấp nhất thế giới và thấp xa so với tỷ lệ 2,1 trẻ em trên một phụ nữ cần để duy trì mức dân số hiện hữu. Tuy nhiên, dân số của Hồng Kông tiếp tục tăng do làn sóng dân di cư từ Trung Hoa Đại Lục khoảng 45.000 người mỗi năm. Tuổi thọ trung bình của dân Hồng Kông là 81,6 năm năm 2006, cao thứ 5 thế giới. Dân số Hồng Kông tập trung cao độ vào một khu vực trung tâm bao gồm Cửu Long, Hồng Kông Cửu Long và phía Bắc Đảo Hồng Kông. Phần còn lại dân cư thưa thớt với hàng triệu dân rải rác không đều khắp Tân Giới, phía Nam Đảo Hồng Kông và Đảo Lantau. Một số lượng đang tăng công dân đang sống ở Thâm Quyến và đi lại bằng xe hàng ngày từ Trung Hoa Đại Lục.
Giáo dục:
Là một thuộc địa Anh, hệ thống giáo dục của Hồng Kông gần như theo hệ thống giáo dục của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, và đặc biệt là hệ thống giáo dục Anh. Tại các cấp giáo dục chuyên nghiệp bậc đại học, cả hai hệ thống giáo dục Anh và Mỹ đầu tồn tại. Đại học Hồng Kông (HKU), là trường đại học cổ nhất ở lãnh thổ này, đã có truyền thống dựa trên kiểu mẫu của Anh nhưng đã áp dụng nhiều yếu tố của Mỹ trong những năm gần đây. Xếp thứ hai sau HKU về thời gian thành lập là Đại học Trung Hoa Hồng Kông (CUHK) theo mô hình Mỹ với một hệ thống viện đặc trưng của Anh. Đại học Khoa học Công nghệ Hồng Kông (HKUST) được thành lập theo mô hình giáo dục bậc đại học của Mỹ. Có 9 trường đại học công lập ở Hồng Kông và một số các cơ sở giáo dục bậc đại học tư thục. Đại học Lĩnh Nam ở Đồn Môn là một ví dụ tốt, đây là trường đại học duy nhất ở Hồng Kông có đào tạo kiểu giáo dục cơ bản (liberal arts education). Các trường công của Hồng Kông do Phòng Giáo dục và Nhân lực của Đặc khu Hành chính Hồng Kông quản lý. Hệ thống giáo dục của Hồng Kông có đặc điểm: 3 năm mẫu giáo không bắt buộc, tiếp theo là 6 năm phổ thông cơ sở và 3 năm phổ thông trung học bắt buộc và 2 năm phổ thông cao cấp (senior secondary education) không bắt buộc để được cấp bằng bằng trung học Hồng Kông (Hong Kong Certificate of Education Examination) và một khoá 2 năm học chương trình cao đẳng đại học để nhận bằng giáo dục cao cấp Hồng Kông (Hong Kong Advanced Level Examination). Một hệ thống giáo dục trung học cao cấp cải cách kiểu “3+3+4”, trong đó có ba năm trung học thông thường, ba năm trung học cao cấp và bốn năm cao đẳng, đại học sẽ được áp dụng từ năm 2009 trở đi. Ngoài ra cũng có các cơ sở giáo dục bậc đại học đào tạo và cấp bằng cử nhân, thạc sỹ, tiến sỹ, chứng chỉ đại học đại cương (associate degree), cũng như các bằng cấp bậc đại học khác. Phần lớn các trường phổ thông hỗn hợp ở Hồng Kông thuộc trong ba dạng sau: trường công (ít), trường được bao cấp và trường tư. Các trường được bao cấp cho đến nay là loại phổ biến nhất, bao gồm trợ giúp của chính quyền và trường trợ cấp (grant schools) được quản lý bởi các tổ chức từ thiện thường có liên quan tới các tổ chức tôn giáo (chủ yếu là Thiên Chúa giáo, Công giáo nhưng cũng có một số thuộc về các tổ chức Phật giáo, Đạo giáo, Hồi giáo. Còn các trường tư thường được quản lý bởi các tổ chức Thiên Chúa giáo có kỳ thi đầu vào dựa vào kết quả học tập hơn là khả năng tài chính. Ngoài hệ thống này là các trường dưới dạng Direct Subsidy Scheme (chương trình trực tiếp tài trợ) và các trường quốc tế tư thục. Mùa thu Hồng Kông không có rừng phong lá đỏ nhưng vào mùa thu thành phố Hồng Kông có nhiều lễ hội trong đó có Tết Trung Thu rất tưng bừng nhộn nhịp chỉ kém Tết Nguyên Đán mà thôi. Tết Trung Thu là ngày rằm tháng 8 âm lịch, người dân Hồng Kông có tập tục cúng trăng, đốt đèn lồng, ăn bánh nướng, uống trà sen và ngắm trăng tròn mà người ta cho là đẹp và sáng nhất trong năm. Người dân Hồng Kông ăn Tết Trung Thu, Noel & New Year Eve rất lớn và vui, trang hoàng rất đẹp và náo nhiệt. Thức ăn ở HK là ngon nhất, không nơi nào có đồ Tàu ngon hơn.
Hồng Kông có nhiều nơi chốn vui chơi, giải trí rất hấp dẫn chờ đợi du khách đến để khám phá một thành phố tuyệt hảo. Ngoài dịp Trung Thu, Hồng Kông còn trở nên tưng bừng hơn vào lễ hội Mùa Xuân hay ngày Tết Nguyên Đán với đường phố có những cuộc diễn hành, múa lân và đốt pháo đỏ. Nên nhớ trong dịp này các cửa hàng thương mại, quán ăn đều đóng cửa, để lại một thành phố vắng vẻ. Ngày Giáng Sinh và Tết Dương Lịch toàn thành phố đốt đèn chào mừng mùa Giáng Sinh. Hồng Kông ngày nay cũng có công viên Disneyland. Nếu không thích không khí nhộn nhịp du khách có thể du ngoạn dã ngoại miền ngoại ô, leo núi dưới bóng tàng cây nhiệt đới hay nằm dài trên bãi biển cát trắng và nước xanh ấm áp.
Những nơi hấp dẫn nhất, du khách có thể thăm viếng mỗi khi tới Hồng Kông:
1. Victoria Park (128 Peak Road – Phone: 852-2807-6543). Đa số du khách đến Hồng Kông đều làm một cuộc hành trình lên núi để thưởng thức khung cảnh toàn thành phố nằm phía dưới với những cao ốc chọc trời, eo biển Victoria và bên kia là khu Tsim Sha Tsui. Xe cáp điện (Peak Tram) có từ năm 1888 là phương tiện du khách thường dùng để lên đỉnh Victoria (nằm ngay giữa Hongkong), dốc cao mà đi chỉ có 8 phút. Giờ xe hoạt động từ 7 AM đến 12 PM. Nhớ mang theo máy ảnh để chụp cảnh từ tháp Peak Tower và Peak Galleria. Buổi sáng nên đi ra Deep Water Bay chơi.
2. Ocean Park (Ocean Park Road, Aberdeen – Phone: 852-2552-0291) Giờ mở cửa: 10 AM – 6 PM mỗi ngày trong suốt năm.Mùa hè, mọi người rất thích công viên nước này với những trò chơi như Dragon Roller Coaster, Ferris Wheel...Nếu đem theo trẻ em thì nên đến Marine Park để xem hồ nuôi cá mập (Shark Aquarium) nhưng hấp dẫn nhất nơi đây là hai con gấu trúc (Panda) rất dễ thương. 3. Hong Kong Zoological và Botanical Gardens (Albany Road – Phone: 852-2530-0154). Giờ mở cửa: 6 AM – 10 PM (6 AM – 7 PM cho sở thú). Đây là sở thú và vườn bách thảo, một nơi thích hợp đem cả gia đình đến thưởng ngoạn. Công viên chia làm hai phần: sở thú và vườn bách thảo với những thảo mộc, hoa cỏ nhiệt đới.
4. Big Buddha (Ngong Ping Plateau (Lantau Island) – Phone: 852-2807-6543) - Giờ mở cửa: 10 AM – 6 PM mỗi ngày quanh năm.Nơi đây có tượng Phật rất lớn đúc toàn bằng kim loại như sườn bên trong bằng thép và thân Phật bằng đồng. Trên 1 tấn vàng dùng để trang trí tượng.
5. Shek O (Shek O Road – Phone: 852-2807-6543). Đến đây du khách sẽ viếng thăm một vùng tập trung những biệt thự giàu có nhất của Hổng Kông. Một số đông các nhà tỷ phú đều cư ngụ trong khu này ngoài ra còn có những nhà hàng và các quán cà phê sang trọng lịch sự tọa lạc trong làng này.
6. Lan Kwai Fong (Trung tâm Hồng Kông – Phone: 852- 2807- 6543). Nếu du khách viếng Hồng Kông trong mùa lễ như Giáng Sinh hay Tết Dương Lịch hoặc ngày Halloween sẽ thấy nhiều người hóa trang và diễn hành trên đường phố. Nhiều người nổi tiếng như ca sĩ hay tài tử màn bạc thường xuất hiện trong những dịp này.
7. Wanchai (Fenwick Street và Lockhart Road – Phone: 852-2807-6593). Đây là khu tài chánh, mua sắm, ăn uống, giải trí với những cao ốc chọc trời. Những quán bar, phòng trà ca nhạc, vũ trường, karaoke đều có mặt nơi đây trong những con đường hẹp, rợp bóng mát của cây xanh và cao ốc, tấp nập người đi lại.
Hồng Kông là một thành phố quốc tế nơi đó văn hóa Đông Tây gặp nhau một cách hài hòa. Những cao ốc chọc trời ( Two International Finance Centre hiện là cao nhất), tối tân nằm bên cạnh những ngôi chùa cổ kính. Phố xá nhộn nhịp xe hơi, xe buýt nhưng cách đó không xa là một làng chài lưới êm đềm với những con thuyền gỗ neo trên bến đậu. Dân chúng nói với nhau bằng tiếng Quảng Đông nhưng họ cũng có thể trả lời những câu hỏi của du khách bằng Anh ngữ.
8. Yau Tsim Mong là 1 trong 18 khu(district) của Kowloon, gồm 3 khu: Yau Ma Tei, Tsim Sha Tsui and Mong Kok hợp lại, có khu Nathan Road, Western Harbour Crossing, Salisbury Road va Hong Kong Polytechnic University.
a. Tsim Sha Tsui (TST hay Heung Po Tau):là một khu thương mại sầm uất (trung tâm là khu shopping New World Center) & du lịch nhộn nhịp nhất của Kowloon trong khoảnh đất mũi (cap) ở vịnh Hung Hom Bay nhìn ra cảng Victoria Harbour, phía bắc là Austin Road và phía đông là Hong Chong Road. Ði phà Star Ferry (2 tầng) khoảng 20 phút, đi metro hay lấy xe buýt từ bến tàu Central hay khu Wanchai/ Hongkong qua Cửu Long (có 3 đường hầm), đừng đi taxi.b. Yau Ma Tei: có khu Temple Street, nổi tiếng với chùa bà Thiên Hậu xây vào năm 1876 trong khu chợ đêm Public Square Street (hay Yung Shue Tau).c. Mong Kok: là khu thương mại ăn uống, mua sắm nhộn nhịp.9. Khu chợ Stanley: một khu thương mại sầm uất & du lịch nhộn nhịp nhất của Hongkong.
10. Chu Liu Shan là nơi mà dân Hongkong thích ăn xoài với nhiều món chế biến từ xoài (kem, pudding,...) thường ghé đến nhưng so với Việt Nam thì mắc lắm.
11. Disneyland HK cũng giống như Anaheim gần nhà tôi, thu hút khá đông người Hoa từ Hongkong, TQ và các nước ĐNÁ(Singapore, Malaysia,...) chứ du khách từ Mỹ như tôi thì ...no way!
12. Causeway Bay (khu shopping chính của Hongkong). Ða số là đi chơi, ngắm cảnh hay "ông đi qua, bà đi lại", hay đợi "khuyến mãi" để nhận quà free chứ ít ai mua sắm vì rất mắc. Thỉnh thoảng gặp 1 nhóm thanh niên đánh nhau y như phim HK. Nên ngồi tàu đi chơi dọc theo vịnh để nhìn ngắm phố xá 2 bên bờ, khu nhà hàng nổi. Tại Hong Kong, với hàng triệu du khách Trung Quốc thì IFC Mall và Langham Place Mall là "kho tàng Ali Baba" không thể bỏ qua. IFC Mall - nằm trong toà tháp International Finance Center cao nhất Hong Kong, có diện tích bán hàng 75.000 m2, sát cảng Victoria nên lực hút rất lớn. Trong Mall này có cửa hàng của 200 thương hiệu thời trang, từ Armani qua Burberry, Boss, Calvin Klein, Escada đến Versace… Còn Langham Place Mall, cao 15 tầng là cả một không gian trưng bày sản phẩm của hơn 300 thương hiệu lừng danh thế giới.
Kết luận:
Tuy Hongkong đã được trả về cho Trung Cộng và kinh tế cũng có phần "khựng" lại một thời gian nhưng hôm nay đã phần nào lấy lại được vị thế của nó trước khi bàn giao từ Anh qua TQ. Rât nhiều công ty tư bản vẫn xem HK là "đầu cầu" quan trọng ở Đông Á như Singapore. 95% dân Hongkong là người, trong 5% còn lại thì người Phi là đông nhất(làm đủ công việc, nhất là giúp việc nhà). Dân nhà giàu, những nhân vật nổi tiếng và các tài tử Hongkong thích ở khu sườn núi Victoria Peak nhìn ra vịnh Deep Water Bay. Gần đó là bãi biển Repulse Bay mà dân Hongkong rất thích ra đây chơi vào dịp lễ hay cuối tuần nên nơi này còn được dân Hongkong gọi là bãi “Excuse Me bay” vì cứ phải nói “xin lỗi” khi phải len lách mà người Hoa thường chen lấn ở những nơi đông đúc, tấp nập. Bãi biển Repulse Bay có công viên rất sạch đẹp với 2 tượng bà Thiên Hậu và Long Vương rất lớn cùng nhiều tượng nhỏ khác quanh một khu shopping khá sầm uất. Một điểm đặc biệt của Hongkong là nhiều khu nhà vệ sinh công cộng (public restroom) rất sạch đẹp nhưng vẫn xài loại bàn cầu ngồi chồm hỗm như miền Nam VN trước kia và thay vì xài giấy vệ sinh thì họ vẫn xài nước rửa. Hongkong là 1 cảng lớn bậc nhất Á Châu, không thua Singapore với nhiều công ty container (logistics) và các dịch vụ xuất nhập cảng tầm cỡ với mức thuế “ưu đ ãi” nên thu hút khá nhiều nước ngoài. Có thể nói người Hoa ở Hongkong là phóng khoáng, cởi mở, lịch sự, văn minh và “Âu Mỹ” hoá nhất so với người Hoa ở các nước khác, kể cả đại lục nhưng so với người Hoa ở Singapore thì đa số người Hoa ở Hongkong vẫn kém tiếng Anh và chưa sạch sẽ, vệ sinh, kỷ luật bằng Singapore. Dân Hongkong trẻ rất năng động, thích hội nhập qua lối sống “Âu Mỹ” hoá nhưng người già thì vẫn mang đầy đủ những đặc tính truyền thống bảo thủ của dân tộc Trung Hoa. Dân Hongkong cũng giống như hầu hết người Hoa khác ở điểm thích và giỏi buôn bán, nhất là kinh doanh dịch vụ. Dân Hongkong rất mê ăn chơi, ăn diện, shopping, tin phong thuỷ và thích cờ bạc. Dân Hongkong cũng rất mê chơi chứng khoán nên tháng nào cũng có hàng ngàn người nộp đơn ra Toà để xin khai …phá sản. Hongkong có 6 trường đại học công lập, trong đó đại học bách khoa là nổi tiếng nhất. (2007)
Subscribe to:
Posts (Atom)